Ekonomideki 'big bang' sermaye piyasasında da aranıyor

Son açıklanan milli gelir rakamları yüzde 14.4'lük büyümeyi ortaya koydu. Yıl sonuna kadar kurlarda çok ters bir gelişme olmazsa Türkiye 2004 yılında yüzde 10 civarında büyüyecek. Bu da 1966 yılından bu yana en yüksek büyümeye işaret ediyor. Büyüme tarihi düzeylerine varmış. Arka arkaya üçüncü yıl yaşanan ve çift haneye ulaşan büyümeyi uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley'in ekonomisti Serhan Çevik big bang'e (büyük patlamaya) benzetti.

Geciken patlama
Büyüme ile sermaye piyasalarındaki canlanma geçmişte hep paralel gitmişti. Her üç yılda bir ekonomik büyüme aynı zamanda borsada bir büyük patlama yaratmıştı. Ancak 2001 krizi sonrası bu paralelliğin kaybolduğu, en azından sermaye piyasasındaki patlamanın geciktiği görülüyor. Çünkü büyüme üçüncü yılını yaşarken ve doruk noktasına çıkarken, sermaye piyasasının canlılığı sınırlı düzeyde seyrediyor. Üstelik enflasyon 30 yıllık aradan sonra tek haneli rakamlara inmişken, büyümede 38 yıllık rekor kırılmak üzereyken, ekonomik ve siyasi istikrar sağlanmışken ve Türkiye AB'den müzakare takvimi almak üzereyken.

SPK'nın yeni tavrı
Sermaye piyasasının fırsatları ve sorunları, İstanbul'da düzenlenen Sermaye Piyasası Arenası'nın konusuydu. Konuşmalardan umutlandım. SPK Başkanı Doğan Cansızlar dedi ki;
* Sermaye piyasasında talep tarafının geliştirilmesi için yatırımcıların beyanname ile vergilendirilmesi yerine küçük oranlı bir işlem vergisi getirilmesi daha uygundur. Bunu Maliye'ye önerdik.
* Yüzde 20 olarak uygulamaya yeniden sokulan temettü dağıtma alt sınırı yüzde 50'ye çıkarılacak.
* Sermaye Piyasası Kanunu, şirketlerden aracı kuruluşlara, borsalardan yatırımcının korunmasına kadar değiştiriliyor.
* Zor duruma düşen ve Fon'a devredilecek bankalarda küçük hissedarlar ile ana hissedar bir tutulmayacak. Bu konudaki öneri Kredi Kuruluşları Kanunu'nda yer almak üzere BDDK'ya iletildi.
* Halka açılacak bankalar mutlaka sermaye piyasası mevzuatına tabi olmalı. Bankacılık sırrı Türkiye'de biraz abartılıyor.
* Çukurova Elektrik ve Kepez Elektrik'te küçük hissedarların mağduriyeti gideriliyor.
Doğan Cansızlar'ın bu konuşmasında ne zamandır beklediğimiz SPK Başkanı tavrını görmeye başladım. Bu tavır bana yeni geldi ve bir süre önce "Borsaya devrim lazım" logosuyla yazdıklarımızla çakışan yönler buldum.
Bu tavrın, yatırımcıların korunması ve piyasaya güvenin yeniden sağlanmasında devam etmesini ve uygulamaya geçmesini bekleyeceğiz.

Şener'in konuşması
Sermaye piyasasından da sorumlu Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener de toplantıya katılarak 2001'de 1, 2002'de 4, 2003'te 2 ve 2004'te 8 şirketin halka açıldığını, ancak bunun Türkiye'nin potansiyeline uygun bir performans olmadığını söyledi. Şener böylece piyasanın asıl sorununa parmak bastı ve konunun arenada tartışılmasını istedi.

Yeniden güven
Arena'nın genel tebliğini sunan eski SPK'lı Prof. Dr. Güven Sak, büyüme sürecini sürdürülebilir kılmak için sermaye piyasasının önemli bir rol oynayabileceğini söyledi. "Kriz sonrasında şirketler kesiminin kabuk değiştirmeye ve yeni döneme intibak sağlamaya başladığını" belirten Sak, sermaye piyasasının da aynı uyumu gerçekleştirebilmesi için "yatırımcı güveninin mutlaka sağlanması gerektiğini" vurguladı. Bunu, bir kurumun gerçekleştiremeyeceğini belirten Sak, kurumlararası koordinasyonun önemine işaret etti ve bunun için sektörden böyle bir talebin çıkması gerektiğini belirtti.
Öncelikle bir heyecan dalgası esmesi gerektiği ortada.

Sonuç:
"Dünyada heyecansız hiç bir şey yaratılamamıştır"
Emerson