  |
|
Özelleştirme mantığı değişiyor
Türkiye'de hükümetlerin Kamu İktisadi Kurumları (KİT) halka arz ederek, özelleştirme yaptıklarını iddia etmeleri, ne derece doğru? Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. (ERDEMİR) yüzde 51 halk arz edilmiş bir kurum. Başında iyi bir yönetici var. Kar ediyor. Ama bu kurumun devlete ait olmadığını, başındaki kişinin her şeye rağmen bir iktidar değişikliğinde gitmeyeceğini kim iddia edebilir?
Azınlıklık hisselerinin ya da halk arz edilen dilimin bağımsız temsilcisi olmayan bir kurum, bu şekilde halk arz edilerek özelleşti denebilir mi? İktidarlar bir yandan özelleştirme baskısını savmak, diğer yanda da bu kurumları elde tutmak için 'halk arz'i iyi bir model olarak bulmuşlar.
Benzeri durum Vakıfbank için de geçerli. Vakıfbank Genel Müdürü, özel bir kurum oldukları iddiasında. İktidar marifetiyle (sermaye sahipleri değil) o koltuğa oturduğunu ve bir iktidar değişikliğinde gideceğini bildiği halde, bunu söyleyebiliyor. Eğer sermaye yapısı Vakıfbank'ı özel kılabiliyorsa, gerekli adımları atsın, yönetimini bu şekilde dizayn etsin ve özel bir konuma kavuşsun. Bakalım Vakıfbank'ın Genel Müdürü kim oluyor?
Özetle, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın (ÖİB) çatısı altına toplanan özelleştirme kapsamındaki şirketler halka arz ile hakkın huzurunda yine iktidar malı oluyor. Bu gidişle, ÖİB'in elinin altındaki kurumlar özgürlüklerini elde edemeyecek. Türk Hava Yolları da (THY) her bakan döneminde el değiştirme sıkıntısı yaşarken, halka arzla ilelebet özelleşecek statü de kalacak.
THY'nin yüzde 20'sinin halk arz edilmesinin nasıl bir esprisi olacak henüz anlatılmış değil. Para kuruma değil, Hazineye gidecek. Şirket esnek bir yönetim yapısına kavuşmayacak. Temettü garantisi olmayacak. Maliye Bakanlığı, ÖİB ve Hazine arasında yine sıkışıp kalacak. Azınlık hisselerini temsilen kimse görev üstlenemeyecek.
Ayrıca THY, hisse senedi kültürü olmayan Almanya'da, hisse senedi nedir bilmeyen Alamancılarla bu işi yapacağını iddia eden, İş Bankası kanalıyla nasıl satılacak?
Unutmadan, halk arz edilen şirketler arasında tek bir istisna var; TÜPRAŞ. Halk arz edilen yüzde 34'lük azınlık hisselerine bağımsız temsilci hakkı verilmiş. Tek istisnamız görüldüğü üzere doğru yapılan bir iş. Doğruyu istisna göstermek gibi bir beceri de ancak Türk'e yakışır.
|
