 |  |
 |
|
1921'deki beklentiler 2004'te değişti mi?
Kurtuluş Savaşı'nda, 10-25 Temmuz arasında yer alan Kütahya-Eskişehir muharebesinde, saldırıya geçen Yunanlılar karşısında Türk ordusu büyük kayıplar vererek Sakarya'nın doğusuna çekilmişti.
Bu durum karşısında TBMM'nin gizli oturumunda (23 Temmuz) , TBMM'nin Ankara'dan Kayseri'ye taşınması görüşüldü ve beş milletvekili hem Kayseri'de TBMM için bina aramakla, hem de Meclis evrakını taşımakla görevlendirildiler.
Bu şekilde bazı milletvekili aileleri ve bazı milletvekilleri de Kayseri'ye gittiler.
TBMM Evrak ve Tahrirat Müdürü Necmettin Sahir (Sılan) Bey, ailesini evraklarla birlikte Kayseri'ye gönderdikten sonra, Ankara'da kalan ve bazıları Kayseri'ye gidip gelen milletvekilleri arasında bir anket yapmayı düşünmüş. Bir kağıdın üzerine şu soruyu yazıp, bütün milletvekillerine dağıtmış:
- Kazanılacak olan milli istiklal mücadelemizin feyizdar ve semerdar olması neye mütevakkıftır?
Bu ankete 437milletvekilinden 315'i cevap vermiş. Ankete ilk cevabı veren (5 Eylül 1921 günü) Saruhan mebusu Mahmut Celal (Bayar) Bey. Son cevap da 8 Nisan 1923'te Beyazıt mebusu Dr. Refik (Saydam) Bey'den gelmiş.
Bu anketle ilgili belgeler ve cevap kağıtları, Sılan'ın ölümü ertesinde 1992'de Tarih Vakfı'na bağışlandı. Bu yıl da, TBMM Kültür ve Sanat Yayınları'ndan kitap olarak çıktı.
Ben kitabı, arkadaşım İbrahim Betil'in TÜYAP Kitap Fuarı'nda görüp, bana hediye olarak alması sayesinde gördüm. Okuyunca da, nasıl bu kitabı daha önce görmemişim diye kendi kendime dövündüm.
Yıl 1921 değil de 2004 olsa ve milletvekillerine yarına dönük beklentileri sorulsa, acaba ne cevaplar alınırdı?
Herhalde "Eğitim Reformu", "Yatırımların Hızlanması", "Adalete Güven", "Temel Konularda Ulusal Uzlaşma", öncelikli beklentiler olmaz mıydı?
1921-22'de milletvekillerinin öncelikli beklentileri şunlarmış:
Eğitime önem verilmesi (117 cevap), Halkın egemen olması (89 cevap), Adalet, adil yönetim, kanun devleti, birey haklarına saygı (123 cevap), Ekonomik gelişme, devletin küçülmesi, uzman yönetim, halkın refahı (204 cevap), Ulusal bilinç, birlik beraberlik, kararlılık (110 cevap), Yol yapılması, bayındırlık hamlesi (64 cevap), Şeriat, İslam ahlakı, dini eğitim (68 cevap).
Ankete cevap veren milletvekillerinin meslekleri de şöyle:
Asker 45, Memur 125, Serbest Meslek 39, Eşraf 73, Din Adamı 33..
Bu kitabı bulursanız mutlaka okuyun. Her milletvekilinin ayrı ayrı cevapları da var. Bazı beklentilerin gerçek olmasının neden 83 yıl geciktiğini, sonra düşünürsünüz.
|
