 |  |
Kehanet teknolojisi
 Meteorolojiye göre bugün hava sıcaklığı Marmara Bölgesi'nde 8- 10 derece düşecek. Yağmur, sulu kar ve kar bekleniyor.
Bu haber öncelikle İstanbullular'ı ilgilendiriyor. Çünkü zaten yavaş olan trafik; yağışlı ve özellikle karlı günlerde durma noktasına geliyor.
Şimdi... Gelin ortaya bir soru atalım: Kar yağmasını bekleyen bir İstanbullu'nun tüketim tarzında ne tür bir değişiklik olur?
Mesela insanların ekmek ve makarna gibi unlu maddeleri stokladığını biliyoruz. Bu eski bir alışkanlık. 1960'lı yıllarda da tüketici böyle davranırdı.
Başka? Sadece unlu maddeler mi? Kar korkusu, diyelim ki portakal satışlarını artırıyor mu, düşürüyor mu?
***
Bu ve benzeri soruları aklıma getiren, geçen gün New York Times gazetesinde okuduğum çok ilginç bir haber oldu. Dünyanın en büyük perakende firması olan Wal- Mart'ın ABD'de 3600 mağazası var. Her hafta 100 milyon kişi buralardan alışveriş yapıyor.
Wal-Mart tüm bu alışverişi bilgisayarlarla takip ediyor. Tabii bu bilgisayarlarda sadece ürün bilgileri değil, müşteri verileri de yer alıyor: Yaşı, otomobil markası, eğitimi gibi... Wal-Mart'ın bilgisayarlarında yer alan veri miktarının, internettekinin iki katı olduğu tahmin ediliyor.
Bunca veriyi hangi amaçla kullanıyorlar? Elbette satışları artırmak için. İşte cin gibi bir fikir!
Yakın tarihlere kadar Wal-Mart, "talebi en kısa sürede karşılama" prensibine göre çalışıyordu. Tabii mevsimlere ya da özel günlere (Yılbaşı, 14 Şubat
vs.) göre tedbirler alınıyordu. Ama bu kez farklıydı: Beklenmedik, takvimlerde, ajandalarda olmayan olaylar da bir 'satışı artırma vesilesi' haline geliyordu. Böylece Wal-Mart talebi önceden tahmin etme aşamasına geçti. Şöyle...
Şirketin, verileri işlemekten ve onlardan anlamlı sonuçlar çıkarmaktan sorumlu Enformasyon Müdürü Linda Dillman elemanlarına şu emri veriyor:
"Frances Kasırgası hızla ABD'ye yaklaşıyor. Eski kasırgaların tarihlerini belirleyin. Ardından da bu kasırgalardan önce ve sonra müşterinin ne tükettiğini bulun."
***
Sonuç... Kasırga öncesinde en çok satılan ürün 'bira' oluyor. Asıl ilginci işe şu: 'Çilekli hazır turta' satışları 7 katına çıkıyor.
Bu tahmini yapan Wal-Mart, fırtınanın vuracağı bölgelere bira ve turta dolu kamyonları yolluyor. Böylece talep, daha ortaya çıkmadan önce karşılanmış oluyor.
Wal-Mart yetkilileri bu biçimde kullandıkları bilgisayar sistemine "tahmin teknolojisi" adını veriyorlar. Biz buna, biraz abartarak, "kehanet teknoloji" de diyebiliriz sanırım.
***
Merak ediyorum... Acaba Carrefour, Migros, Gima, Tansaş gibi bizim büyük perakende şirketlerimiz de benzeri fikirler üretiyor mu?
Mesela bugün kar yağma ihtimali olduğunu öğrenen İstanbullular, bu büyük marketlerden en çok hangi malları satın alacaklar? Yoksa bizim perakendecilerimizin elindeki veri bankası bu soruya cevap verebilecek düzeyde değil mi?
|
