Yatırımcılara yeni vergi düzeni

Hazine bonosu, yatırım fonları ve hisse senedi gibi para ve sermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesi şu anda oldukça karışık bir sistem içerisinde yapılıyor. Bazı araçlarda stopaj kesintisi var. Bazılarında kazanç belli bir miktarın üzerindeyse beyan zorunluğu var, altındaysa birşey yok.
Bu karışıklığın giderilmesi için Vergi Konseyi'nin hazırladığı bir öneri var. Konsey, önerisini hafta içinde Maliye Bakanlığı'na sundu. Çalışmanın temelinde, benzer araçların benzer vergi yüküne sahip olması ve vergilendirmenin basit, kolay uygulanabilir ve anlaşılabilir olması fikri yatıyo r. Böylece finansal araçlara olan talep artacak ve piyasalara derinlik gelecek.Çalışmanın altında yatan felsefe bu.
İşin yatırımcıyı ilgilendiren kısmı ise her türlü finansal araçtan elde edilecek kazançlar üzerinden yüzde 10 stopaj kesilecek olması. Uygar ülkelerde vergilendirme ağırlıklı olarak beyan esasına göre yapılıyor. Vergi Konseyinin önerisinde ise beyan sistemi bir yana bırakıldığı için görünüşte geri adım atılıyor.
Ancak ortada bir de realite var: Türk yatırımcısı beyan sisteminden pek hoşlanmıyor. Kayıt dışılığın fazlalığı ve beyan sisteminin karmaşıklığı gibi bu işin altında yatan nedenler var. Nedeni her ne olursa olsun beyan zorunluluğu getirilmesi yatırımcıyı finans ve sermaye piyasası araçlarından kaçırtıyor . İşte Konsey de çalışmasını bu realiteyi dikkate alarak hazırlamış.

Yeni sistem 2006'da
Ortada sektörün geniş katılımıyla yapılmış bir çalışma var. Konuştuğum bankacılar ve sermaye piyasası temsilcileri öneriyi desteklediklerini söylüyorlar. Eksikleri ya da fazlaları olabilir ancak yeni vergi sistemi için temel alınabilecek nitelikte bir çalışma ortaya çıktığı görülüyor.
Çalışmada, teknik hazırlıkların yapılabilmesi amacıyla yeni sistemin 2006'dan itibaren uygulanması öneriliyor. Vergi sisteminde geniş kapsamlı bir reform planlayan Maliye Bakanlığı perşembe günü yapılan sunumu dinledi. Şu ana kadar bir tepki vermedi ancak benim tahminim Maliye 2006 sonrasını tasarlarken para ve sermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesinde bu hafta kendisine verilen öneriyi dikkate alacaktır ve bu çalışmayı temel alan bir düzenleme yapacaktır.

2005'te ne olacak?
Bu arada karşımızda "2005 yılında ne olacak?" gibi ciddi bir belirsizlik var. Mevcut sistemin getirdiği muafiyet ve istisnalar bu yılın sonunda yasal olarak sona eriyor. Eğer yeni bir düzenleme yapılmazsa 2005'ten itibaren tüm yatırım araçlarına beyan sistemi gelecek. Ancak yaygın kanı Maliye'nin mevcut sistemi bir yıl daha uzatacağı ve 2006'dan itibaren yeni vergi düzenine geçeceği yönünde .
Böylece piyasalarda ani bir dalgalanma yaşanmayacak ve yeni sisteme geçiş için makul bir süre verilmiş olacak. Eğer Maliye Bakanlığı'nın niyeti daha farklıysa, bu da süratle kamuoyuna açıklanmalı. Şu anda piyasalar için en kötü durum belirsizlik.