Borsadan 6. büyük çıkışa devam

Mali piyasalarda 2001 krizinin ardından ortaya çıkan ve üç yıldan beri devam eden faiz ve dövizin düşüşü, borsanın yükselişi trendi kırılmadı. Bunda, 17 Aralık öncesi piyasaların ve Türkiye'nin bir Avrupa heyecanını yaşamaması da etkili. 17 Aralık'ta "kötü bir sonucun çıkma ihtimali" korkusu, Avrupa heyecanını önledi. Şimdi bu heyecan zamana yayılı ve ölçülü şekilde gerçekleşiyor. Daha açıkçası kötü sonuç çıkma korkusu ortadan kalktı. Beklemede ve tetikte olanlar harekete geçti.
Bu nedenle faiz ve kur düşmeye devam ediyor. Merkez Bankası 17 Aralık kararı ve IMF ile üç yıllık programın açıklanmasının ardından para ve kur programında köklü değişikliklere gitti. Borsa kâr satışlarını karşılayacak güçte bir seyir izliyor.
Bu gelişmeler, 28-29 Eylül 2004'te iki günlük "Borsa 17 Aralık sonrasında da yoluna devam eder" yazımızda belirttiğimiz doğrultuda gerçekleşiyor. Avrupa heyecanının borsayı 3 cent'in üzerine taşıyacağı tahminini 13 Şubat 2004'te de yapmıştık.

İyi olma nedenleri
Önce bir kaç tespitimizi aktaralım.
* 17 Aralık'ı yabancılar kâr realizasyonu için kullanmadı. 2003 ve 2004'te 2 milyar dolarlık net alım yapan ve piyasanın yarısına sahip yabancıların tavrı trendin devamı için belirleyici. Onlar için kârlı satış noktası endeksin 3 cent ve üzerindeki seviyeleri olabilir. Tıpkı 2000 yılı başındaki gibi.
* Yine piyasanın iyi olmaya devam edeceğine bir gerekçe, alternatif piyasalardaki gelişmeler. Artan kârlardan dolayı şirketlerin dağıtacakları temettüler artacak. Faiz ve dövizin düştüğü, enlasyonun tek haneli rakamlara indiği bir dönemde bunun anlamı elbette var.
* Üstelik şirketlere AB sürecinden dolayı yabancı ilgisi artabilecek. Şirketler de AB'ye hazırlık amacıyla rekabet güçlerini artırmak için, ölçek olarak büyümeyi seçecekler. Bu etkenler hisse senetlerinin değerini artırıcı gelişmeler.
* Yükselişin devam edeceğine ilişkin başka bir gerekçe ise borsanın içinde olduğu altıncı büyük çıkışının tamamlanmamış olması. İMKB, 1999-2000'deki 5. büyük yükselişi ile yeni bir kanala girdiğini ortaya koymuştu. Bu kanalın dibi en kötü günlerde 0.50 cent, iyi günlerde 3.5 cent idi. Avrupa heyecanı yanında enflasyonun ve faizlerin düşeceği, kurların artmayacağı bir geleceğin satın alınmasıyla 2000'deki büyük patlama gerçekleşmişti.

Bugünün farkı
Şimdi ise enflasyon tek haneye düşürüldü. Reel faizlerde düşüşte yolun yarısı geçildi. Kurlar üç yıldır artmıyor. Büyüme çift haneli rakamlara kadar yükseldi. Avrupa heyecanı ise daha gerçekçi bir baza oturdu. Aday ülke statüsünden artık tam üyelik müzakerelerine başlayacak ülke statüsüne geçildi. Yani ortada tamamen hayal yok. Elle tutulur somut gelişmeler var.
Üstelik Meclis'e sunulan ve yatırım araçlarını stopaj yoluyla vergileyen yeni tasarısı da borsayı olumlu etkileyebilir.

Reformun önemi
2000'e göre tek olumsuz yan ise 2001 krizi ile yaşananlar. Yani batan bankalar ve yan şirketler ile sermaye piyasasının büyük darbe yemiş olması. Piyasayı temelden sarsan bu sistem riskine karşı henüz önlem alınabilmiş değil. Daha geniş şekilde işleyeceğimiz SPK'nın Abant Platformu'nda ise ilgili bakan Abdüllatif Şener bu yönde taahhütte bulundu. Yerine getirilirse bu sorun da önemli ölçüde aşılmış olacak.
Geriye geçmişten gelen piyasaya yatırımcı güvensizliği kalıyor. Bunun için piyasa düzeninde büyük değişiklikler şart. Bu konuda bazı hazırlıklar var.
Bu değişiklikler yapılmadan da piyasa 6. büyük çıkışını devam ettirebilir. Ama potansiyelini tam olarak ortaya koyamaz. Varabileceği noktanın altında kalır. Tıpkı halka arzlarda olduğu gibi.
İşte bu nedenlerle borsanın önünün açık olduğunu düşünüyoruz. Borsa, eninde sonunda varabileceği düzeylere varacak veya çok yaklaşacak. Çünkü bu piyasa da artık hayatın bir parçası.

Sonuç
"Dağlara çıkmayan uzakları göremez"
Çin Atasözü