Yabancı yatırımcılar TL'ye yerliler dolara yatırım yaptı Şimdilik bu işten yabancı kazançlı

Yabancı yatırımcılar TL'ye yerliler dolara yatırım yaptı

Hazine'nin son ihalesi de ortaya koydu ki, Türkiye'ye yoğun bir yabancı ilgisi var. 20 yıllık Euro-tahvile 13 milyar dolarlık talep geldi, Hazine 2 milyar dolarlık satış yaptı. Hazine dış piyasalarda şimdiye kadarki en büyük taleple karşılaştı ve en büyük borçlanmasını yaptı.
Bu ilginin bir nedeni 17 Aralık'ta AB'den müzakere tarihi alınması olabilir. Ancak olaya daha farklı bakanlar da var. Uluslararası likiditenin bolluğu nedeniyle özellikle gelişmekte olan ülkeler daha çok sermaye çekiyor. Dolayısıyla borçlanma ihtiyaçları azalmış durumda. Tam bu ortamda Türkiye piyasaya çıkınca borç vericiler tarafından yoğun bir ilgiyle karşılandı. Bu görüşü Hazine eski müsteşarı Mahfi Eğilmez, CNBC-E'de konuk olduğu Yatırımcı Kliniği'nde ortaya koydu. Hatta Eğilmez "Keşke borç yerine bu para Türkiye'ye doğrudan sermaye olarak gelse" dedi.

Nisan dönüm noktası
Bitişikteki tabloda yer alan verilere göre, 2002 sonunda yabancıların Türkiye portföyü toplamı 8.2 milyar dolar iken 2003 sonunda yüzde 102.5 artışla 16.2 milyar dolara çıktı. Nisanın ilk haftasında FED'in faiz artırımının gündeme gelmesiyle Türkiye'den para çıkışı başladı. Kurlar da yüzde 14 arttı. Türkiye'den yaklaşık 500 milyon dolar yabancı sermaye çıkışı yanında hisse senedi değerinin düşmesi sonucu yabancı portföyü 3 milyar dolar azaldı.

11 milyar dolarlık artış
Aynı dönemde yerli yatırımcılar dolardan uzaklışıyordu. İlk kez ciddi anlamda bankalardaki döviz tevdiat hesapları azaldı. Dört aydaki 2.9 milyar dolarlık azalmayla döviz hesapları nisan sonunda 45.9 milyar dolara indi. Ancak kurdaki artış her şeyi bozdu. Dövize yönelme yılsonuna kadar devam ettti. Hatta 3.3 milyar dolarla en büyük yönelme aralıkta gerçekleşti. Yerleşik yatırımcılar değeri düşen dolara bile yatırım yaptı. Nisanaralık dönemini kapsayan 8 ayda döviz hesaplarındaki artış 10.8 milyar doları buldu. Buda artış oranı olarak yüzde 23.5'e denk geliyor. Aynı dönemde TL mevduatlarda da artış var ama döviz hesaplarının altında.

Yerli ve yabancı farkı
Nisan sonrası yabancıların Türkiye piyasasına yatırımları ise giderek arttı. Özellikle yabancıların yatırımları içinde iki büyük kalem var. Biri hisse senetleri diğeri de TL bazlı devlet iç borçlanma senetleri.
TL bazlı iç borlanma senetlerindeki yabancı yatırımı geçen yıl net 5.5 milyar dolar, hisse senetlerinde de 1.4 milyar dolar oldu. Sonuç itibariyle, yabancı yatırımcıların Türkiye portföyü yüzde 82.9 artışla 30.5 milyar doları buldu. Bu yatırımın 2004 yılına düşen bölümünü de, yabancılar ağırlıklı döviz bozdurup TL bazında yaptı.
Buna karşılık yerlilerin dört aydaki dövizden kaçışı kurun dış şokla zıplaması sonucu yeniden dövize yönelmeye dönüştü. Yabancılar Türkiye'de TL'ye, Türkiye'deki yerliler de yabancı paraya yöneldi. İlk sonuçlar da, ülkemizdeki finansal yatırımlardan yerlilerin kayıplı, yabancıların kazançlı çıktığını gösteriyor. Geçmişteki bir korkudan dolayı.

Sonuç
"Doğru yolda olsan bile, orada oturup kalırsan ezilirsin"
Will Rogers