 |  |
 |
|
Hayır, bir çiçek daha açmadı
Özbekistan olayları çiçek adlı demokratik devrimlerden bir yenisinin denemesi değil.
Olamaz da. Çünkü; Özbekistan seçim ortamında bulunmuyor. Soros Vakfı ve destekçilerinin faaliyetleri geçen yıl yasaklandı. Örgütlü muhalefet yok. Başkan İslam Kerimov ordu ve polise hakim.
Ancak yine de Andican'daki kalkışma sürpriz olmadı. İşte Orta Asya'yı avucunun içi gibi bilen Rus strateji uzmanı Andey Piontkovski'nin 1.5 ay önce yaptığı analiz:
"Özbekistan'da Kerimov'un polis ve gizli servisler eliyle uyguladığı yıldırma ve göz açtırmama politikası nedeniyle kitlesel direniş söz konusu olamaz. Ama dinci örgütler şanslarını yoklayabilirler. Böyle bir denemede çok kan dökülür."
Yine bize pek yansımadı ama Andican'da 4 aydır her gün protesto gösterileri yapılıyor. Köktendinci bir örgütün lideri Ekrem Yoldaşov ve 22 arkadaşının bırakılması için. Söz konusu 23 kişinin hepsinin işadamı olması ve tutuklanmalarının ardından işyerlerinin kapanmasıyla işlerini yitiren binlerce kişinin de örgüt yandaşları safına katılmaları, Andican'ı barut fıçısına döndürdü.
Kerimov biriken basıncın er-geç patlamaya dönüşeceğini bildiği için önlemini aldı: "Emsal" olması için güvenlik güçlerini kalkışmayı en sert biçimde ezmeye hazırladı, ayrıca çevresindeki "devrimler"e bir yenisinin eklenmesinden kaygılanan Rusya'yı yanına aldı. Bu amaçla Rusya'nın etkinliğini kırmak için kurulan GUOAM (Gürcistan, Ukrayna, Özbekistan, Azerbaycan ve Moldova'nın baş harfleri) grubundan çekildi. Moskova'nın Andican isyancılarının arabuluculuk çağrılarını reddetmesi, Kerimov'un bu politikalarının sonucu.
Hem sonra Özbekistan'daki olayların devrim denemesi olmadığını anlamak için ABD'ye bakmak yeterli.
Gürcistan, Ukrayna ve Kırgızistan'da rengini hemen belli eden ABD, Özbekistan'da -en azından yazıyı hazırladığımız saate kadar- suskun kaldı.
Neden? İki üssünün bulunduğu Özbekistan onun için olağanüstü stratejik bir önem taşıyor. Ayrıca isyancılar, ABD'nin de mücadele ettiği radikal İslamcılar.
Özetle Kerimov'un yeri sağlam görünüyor. En azından bir süre için... Siz diğer adaylara bakın. Belarus, Ermenistan, hatta Azerbaycan gibi...
|
