Milyar dolarlık ihaleye ucuz tarife

Atatürk Havalimanı Dış ve İç Hatlar Terminalleri, Katlı Otoparkı, Havalimanı Oteli'ni 15.5 yıl kiralamak üzere açılan ihaleye teknik ve mali şartlar sebebiyle Tepe-Akfen-Vie Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş'nin (TAV) dışındaki yerli yatırımcılar, yabancı ortak bulmadan tek başına giremeyecek.
İhale şartnamesi kriterlerine göre kalifiye personelin de hazır olması gerekiyor. Son teklifler 3 Haziran'da alınacak. Muhtemelen sonuçlar 5 Haziran'da açıklanacak. Kazanan firma, 2 Temmuz'da Atatürk Havalimanı terminallerini tam tekmil ekibiyle teslim alacak. Nasıl olacaksa?
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ödeme konusunda da son derece uygun plan yapmış. İmza tarihinde kira bedelinin yüzde 2.5'i peşin ödenecek. İşletme süresinin başlayacağı 3 Temmuz 2005 tarihinden itibaren beş iş günü içinde yüzde 5'i, 180 gün içinde de yüzde 15.5'i ödenecek. 2005'te kira bedelinin toplam yüzde 23'ü ödenmiş olacak. 2006'da ise ödeme yapılmayacak. 2007 yılından başlayarak 14 yılda her yıl kira bedelinin yüzde 5.5'i tahsil edilecek.
Peki bu ihaleye ne değer biçiliyor?
DHMİ'deki bazı yetkililere göre 500 milyon USD. Ulaştırma Bakanlığı'nın üst düzey bürokratlarına göre 800-900 milyon USD. Bize göre ise asgari 2 milyar USD. Eğer, bir yarış olmaz, tek firma ihaleye girerse DHMİ istediği fiyattan verebilir.
Neden 2 milyar USD? Bu yıl sadece dış hatlardan 5 milyon civarında yolcu geçti. Kişi başına 15 USD Yolcu Servis Ücreti alınıyor. Bu ihaleye iç hatların da dahil olduğunu ve yolcu başına 3 YTL Yolcu Servis Ücreti alınacağını da bir kenara not edin.
Ayrıca, şu an TAV bünyesinde faaliyet gösteren firmalar yıllık 200-250 milyon Euro civarında gümrüksüz satış mağazalarında ciro yapıyor. Kısa süre önce de SETUR, Sabiha Gökçen Havaalanı'nda gümrüksüz satış mağazalarını her giden ve gelen yolcu başına 7 USD ödeme şartıyla kiraladı. Gökçen'de bu rakam söz konusuysa Atatürk'te hangi rakamların devreye girmesi gerektiğini varın hesap edin.
Buna otopark ücretlerini, ofis kiralarını, reklam panolarını, körükleri, mağazaları her şeyi ekleyin. Atatürk'ün giden ve gelen yolcu başına değeri yaklaşık 60 USD'dir. 15,5 yıl üzerinden, yıllık 10 milyon gelen/giden yolcu olarak basit bir hesap yapın.
Rekabetsiz ihale olur mu?
TAV'ın süresi 2 Temmuz'da doluyor. DHMİ onca eleştiriye rağmen öyle bir ihale şartnamesi hazırladı ki sadece bir Türk şirketinden (TAV) başka hiç kimsenin katılması mümkün değil. Böyle bir ihale şartnamesiyle, bu ihalenin sağlıklı yapılacağı, rekabete ve yarışa açık olduğu iddia edilebilir mi?
DHMİ'nin milliyetçi Genel Müdürü Mahmut Tekin'in böyle bir ihale şartnamesiyle yola çıkarak memleketine ne kazandıracağı merak konusu. Ancak, TAV'ın murahhas azası Sani Şener'in, 9 Mayıs 2005 tarihli Hürriyet'te Şükrü Küçükşahin'e söylediği; 'Atatürk Havalimanı'nı 15 yıl daha işletmeye talip tek Türk firması oldukları' yönündeki sözleri ortada merak bırakmıyor. Türkiye'de diğer şirketlere kapıları kapatmanın rekabete aykırı bir yanı yok mu? Rekabet Kurulu Başkanı Mustafa Parlak'a bu konuda görev düşmüyor mu? TAV'ın ihale öncesi Mısır gezisine katılan sürüyle gazetecinin kaleme aldığı yorum, haber, incelemelerden Mısır'da üstlendiği işteki varlığı tam olarak anlaşılmıyor. Mısırlı Holding Company JV ile birlikte aldığınız Kahire Uluslararası Havalimanı 3. Terminal Binası İhalesi'nde TAV'ın payı nedir?
Öte yandan TAV'cılar, 'haksız rekabete sebep oluyoruz' şeklinde iddiayla bana dava açmışlar. Amaç, ihaleye az bir süre kala korkutup, yazılara engel olmak. Tek başlarına girdikleri ihalede nasıl bir haksız rekabete sebep oluyormuşum, anlamadım. Dava dilekçelerinden, belgeyle, bilgiyle yorum yapan bir yazarın susturulmak istendiği tespitini yapmak mümkün. Biz kamu adına yazılarımıza devam edeceğiz.