Bankaların birlikte taksit durdurması rekabet ihlali mi?

Dünkü Hürriyet gazetesinde Nilgün Karataş'ın, Rekabet Kurumu'nun bankalara kredi kartlarında aynı anda taksit durdurma uygulamaları nedeniyle inceleme başlattığı haberi dikkatimi çekti. Böyle bir uygulama gerçekten rekabeti ihlal eder mi?
Bankaların kredi kartları ile gıda ve akaryakıt harcamalarında taksit uygulaması BDDK'nın isteği üzerine 1 Nisan 2005 tarihinden itibaren kaldırılmıştı. BDDK Başkanı Tevfik Bilgin'in daha önceki bazı açıklamalarında, kredi kart kullanıcılarının geliri olmamasına rağmen taksit cazibesine kapılarak harcama yaptıklarını, bunu ödeyemeyince de bunalıma girdiklerini, hatta bazılarının intihar ettiğine dikkat çekmişti. BDDK Başkanı, taksit uygulamasına sınır getirecek yasal düzenleme hazırlığı yapınca, bankalar devreye girdi ve "yasal düzenleme yapılmasın, biz bankalar olarak bu uygulamayı ortadan kaldıralım" dediler. Bunun üzerine bankalar, akaryakıt ve gıda harcamalarında taksit uygulamasına son verdiler.
Bankaların aynı andaki bu uygulamaları Rekabet Kanunu'na göre suç teşkil eder mi?
Rekabet Kurumu'nun incelemesi sonucunda bankalar, birbirlerinden habersiz böyle bir uygulama yapmışlarsa, rekabet ihlali söz konusu olamaz.
Ancak bankalar, bu uygulamayı aralarında anlaşarak birlikte yapmışlarsa, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 4. maddesine göre 'Rekabeti sınırlayıcı anlaşma, uyumlu eylem' yapıldığı gerekçesi ile ceza verilebilir. Hatta, Rekabet Hukuku'na göre BDDK teşebbüs birliği kabul edilirse, teşebbüs birliği olarak inceleme-soruşturma kapsamına dahil edilmesi gerekir. Kurum'un incelemesi sonunda, kanunun 4. maddesindeki ihlalin yapılıp yapılmadığı anlaşılacaktır. Bankalar, aralarında yazılı bir anlaşma olmamasına rağmen, sözlü olarak 'centilmenlik anlaşması' yapmış olsalar bile rekabeti ihlal etmiş olurlar. Rekabet ihlali ile ilgili ispat yükümlülüğü Kurum'a değil, bankalara aittir.
Rekabet Kurumu'nun inceleme-soruşturması sonucunda, kanunun 4. maddesinde belirtilen ihlalin yapıldığının anlaşılması halinde, bankalara bir önceki yılın cirosunun yüzde 10'una kadar para cezası verilebilir.
Rekabete dayalı bir piyasanın, ekonomiye işlerlik kazandırdığının farkında olmalıyız.