  |
|
Turistik gemi (kruvaziyer) sorunu
Pazartesi yazımda turistik yolcu gemisi olarak sehven 'kruvazör' kelimesini kullanmıştım. Okuyucularım, Fransızca'dan üretilmiş 'kruazör' (Türkçe'de kruvazör şeklinde kullanılıyor) kelimesinin bir sınıf savaş gemileri için kullanıldığını hatırlatarak, turistik gezi gemilerine Fransızca'da 'croisiere' dendiğini hatırlattılar. Türkçe'de henüz yaygın bir şekilde kullanılmamasına rağmen kruvaziyer deniyor. İngilizce'de ise 'cruise' kullanılıyor, zaman zaman Türkçe'ye de okunduğu şekliyle aktarılıyor. Daha da enteresanı bizim Türkçe sözlüklerde kruvazör kelimesinin karşılığı var, ama kruvaziyer henüz lügatimize dahi girmemiş. Türk Dil Kurumu (TDK) turistik yolcu gemilerine nasıl bir isim uygun görüyor, bilmiyorum.
Lügatimize girmeyen turistik yolcu gemilerinin Türkiye'ye az geliyor olmalarını da normal karşılamak gerek. Fakat son yıllarda bu alanda ciddi iyileştirmeler olduğunun altını çizmekte fayda var. Mesela, denizde yakıt ücretlerinin yüzde 50 azaltılması, liman ücretleri tarifesinde de yine yaklaşık yüzde 50 indirimin uygulanması sektörün ciddi bir şekilde büyümesine sebep oldu. Ve denizciler, iş yapmaktan şikayet etmeyi kısmen unuttular.
Denizdeki iyileştirmeleri turistik yolcu gemisi (kruvaziyer) bazında somutlaştırmak gerekirse, 2002 yılında Türkiye'ye kruvaziyer sayısı 336, yolcu adedi ise 115 bin civarında gerçekleşmiş. 2003'te gemi sayısı 351'e, yolcu adedi de yaklaşık 270 bine çıkmış.
Ancak, geçen hafta Türkiye'ye uğrayan bir kruvaziyer gemisini dolaşıp, yetkililerden bilgi aldığımda, tespitim şu oldu; Kruvaziyer gemilerin Türkiye'ye olan trafiği halen daha istenen seviyede değil. Bunun iki sebebi var;
Birincisi, teknik yetersizlik. Kruvazör gemileri hizmet vermesi planlanan limanların (Galataport gibi) ihalelerine yeni çıkılıyor.
İkincisi, mevcut imkanlarla verilen hizmetler karşılığında talep edilen rakamların halen daha yüksek olması. Yine de sevindirici bir durum söz konusu. Ciddi bir atılımı yokken, bürokrasi cenahında yapılan bir iki düzenlemeyle söz konusu büyüme gerçekleşmeye başlamış. Henüz Türkiye'nin adam gibi kruvaziyer gemi ağırlayabileceği donanımlı, konforlu yolcu salonlu, gemiye körük hizmeti verecek limanı olmadığı gerçeği unutulmamalı.
|
