Çimentoların satışı tekelleşme yaratmamalı

Uzan Grubu'ndan TMSF'ye geçen 9 çimento fabrikasının satışına başlandı . Bu satışlar çok önemlidir. Ülkemizde rekabetin en çok ihlal edildiği sektörlerin başında çimento sektörü gelir. Çimento fabrikalarından bazılarının pazarı paylaştığı ve birlikte fiyat belirleyerek rekabet ihlali yaptıkları Rekabet Kurumu'nun kararlarında görülmüştür.
Uzan Grubu çimento fabrikalarının, sektördeki diğer çimento fabrikaları ile rekabeti bozan anlaşma yaptıklarına dair bir uygulamaya rastlanılmadı, en azından bugüne kadar bunun aksine bir görüş ortaya konulmadı.
Rekabet Kurulu Başkanı olduğum dönemde, Kurum'a en çok yapılan 'Pazar paylaşımı ve birlikte fiyat belirleme' gibi rekabet ihlalleri başvurusu ve soruşturmalarının çimento sektöründe yoğunlaştığını söyleyebilirim. Bu ihlali yapmayan çimento fabrikası yok mudur? Elbette vardır. Ancak çimento sektöründe fiyatın birlikte belirlendiği ve bu bölge senin, bu bölge benim diye pazarı paylaşıldığı da bilinen bir gerçek. Zaten 35-40 dolara ihraç edilen çimento, iç piyasada 110 YTL'ye satılıyor. Bu da iç piyasada çimento sektöründeki uyumlu eylemi gösteriyor.
İzmir Ticaret Odası'nın şikâyeti üzerine Ege Bölgesi çimento fabrikalarında soruşturma başlatılmıştı. Soruşturmada ilginç bulgulara rastlanmıştı. Resmen fiyat birlikte belirleniyor, bölgeler ise paylaşılıyordu. Bazı bölgelerde satılan çimento torbaları mavi, bazı bölgelerdeki farklı renkteydi. Bu neyi ifade ediyordu biliyor musunuz? A çimento fabrikasının torbaları mavi, B çimento fabrikasının torbaları ise kırmızı. Bölgeleri bölüştükleri için birbirlerini denetlemek için bu yolu seçmişlerdi. Soruşturma yapılan çimento fabrikasında Genel Müdür'e ait direkt telefon numarasının Telekom'dan alınan dökümünde görüldü ki, zam yapacakları günden bir gün önce diğer çimento fabrikaları ile sürekli telefon görüşmeleri yapılmış. Resmen sektörde pazar paylaşımı yapılmış, fiyatlar aynı anda birlikte tespit edilmiş.
Çimento sektöründeki soruşturma daha sonra genişletilerek diğer çimento fabrikaları da soruşturma kapsamına alındı. Açıkçası bu sektörde rekabet ihlalleri yapıldığına dair sabıkalar oldukça fazla. Satışa çıkarılan çimento fabrikalarını kimlerin alacağı bu açıdan önemli. Mevcut çimento fabrikalarının sahibi olan gruplar alırsa alışkanlıklarını devam ettirebilirler. Zaten ağırlıklı olarak sektörde iki-üç grup hakim. Bu grupların dışındaki alıcılar tarafından satın alınırsa belki sektörde oyuncu sayısı artacağı için rekabet yaşanır.
İnşaat sektöründeki canlanma daha da artacak ve dolayısıyla çimento fabrikalarının yüzünü gülecek. Mevcut uygulamada sektörde rekabet yok, bu nedenle fiyatlar yüksek.
Sektörde rekabet yaşanırsa fiyat düşecek, böylelikle konut maliyetleri de azalacaktır. Aksi takdirde çimento fabrikaları kârlarına kâr katmaya devam edecek. Bunun için çimento fabrikalarının kimlere satılacağı çok önemlidir.

Lalapaşa, Çimentaş'ta
TMSF'nin satışa çıkardığı Lalapaşa Çimento Fabrikası'na 166 milyon 500 bin dolarla en yüksek teklifi 'Çimentaş' verdi. 61 milyon dolar değer biçilen Lalapaşa fabrikası 166 milyon 500 bin dolara alıcı buldu. Fiyatın bu kadar yükselmesi muahmmen fiyatın doğru belirleniğ belirlenmediği hakkında da soru işareti yarattı.
İhalede finale sektörü yakından tanıyan çimento fabrikalarının sahipleri kaldı. Sektör dışından ihaleye girenler yüksek fiyatlar veremedi. Çimento fabrikaları, pazarı paylaşarak, fiyatı birlikte belirleyerek sektörde nasıl kar edilebileceğini çok iyi biliyorlar ki muhammen bedelinin 3 mislisine yakın fiyat verebiliyor. Bundan sonraki çimento fabrikalarına da muhtemelen çimentocuların ilgisi devam edecek. Biz de sektörün rekabet sicilini izlemeye devam edeceğiz.