|
 |
 |
 |
 |
|
Kırk yıllık hatırı olan tarikat: Şazeliyye
Osmanlı Padişahlarından Abdülhamid'in de bağlı olduğu Şazeliyye tarikatının, kahvenin bulunup yayılmasında büyük rol oynadığı söyleniyor. Ebu Hasal Şazeli tarafından kurulan Şazeliyye tarikatı müridledi özel kıyafetler giymiyor ve dilenmeyi hor görmüyor.
Şazeliyye, Ebul Hasan Şazeli tarafından kuruldu. Tunus Şazeli'de doğan Ebul Hasan Şazeli, tarikatını önce Tunus'ta yaymaya başladı, pekçok kez hacca gitti. Son haccında Mısır'da vefat etti. Sonraları seyahate çıkıp pekçok memleket dolaşıp, en son İskenderiye'ye gelerek yerleşti. Bir müddet İskenderiye'de kaldıktan sonra, Mısır'a gidip orada "İbn Atiyye ve Şifa" okuttu. Bu tarikata üye olanlar, özel kılık kıyafete önem vermiyorlar. Dilenmeyi hor görmüyorlar. Belirli kurallar ve kalıplar içinde hareket etmeyi kabul etmiyorlar. Elinin emeğiyle geçinmek,
her zaman zikir ve duada bulunmak, halka boyun eğmemek, Allah'a dayanmak, her an Allah'ı anmak, sünnete riayet etmek başlıca prensipleri arasında yer alıyor. Tarikat daha çok Tunus, Cezayir, Kuzey Afrika ve Mısır'da yayıldı. Kuzey Afrika toplumlarının bağımsızlık mücadelelerinde Şazeliyye tarikatının çok olumlu roller oynadığı biliniyor. Sunusilerin bağımsızlık çabalarına girişmeleri üzerine Sultan II. Abdülhamid, bunlara karşı Şazeli şeyhlerinden Hasan Zafir'i İstanbul'a getirtti.
ABDÜLHAMİT'DE ŞAZELİ
Sultan Abdülhamit'in bu şeyhe Yıldız Sarayı yolu üzerinde, Hamidiye Camii'nin karşısında büyük bir tekke, ayrıca Kağıthane Alibeyköy'de de bir başka tekke yaptırdığı biliniyor. Abdülhamit böylece hilafete bağlı olan Şazelileri tutarak Sunusilerin devlet aleyhine giriştikleri faaliyetleri engellemiştir. Mustafa Kelmal Atatürk de Trablusgarp Cephesi'nde savaştığı dönemde Şazeliyye tarikatına aşinaydı. Ancak yine de bu tarikatın Türkiye'de fazla ilgi görmediği öne sürülüyor. Şazeliyye bir çok tarikat gibi Avrupa ve ABD'de yaygın İslami tarikatlar arasında yer alıyor. Batı ülkelerinde İslamiyet'in araştırıldığı D'Une Foi l'Autre. Les Conversions a l'Islam en Occident adlı eserde de Şazeliyye'den bahsediliyor. Avrupa'da etkili olan Şazeliyye'nin Alaviyye kolu. Balkanlar'da etkili olan 9 tarikat içerisinde de Şazeliyye'nin kolları en yaygın olanları. Alaviyye tarikatının, bir çok Avrupa, Afrika, Ortadoğu ve Asya ülkesinde şubeleri bulunuyor. Fransa'da da bir çok şubesi bulunan bu tarikat Les Amis de l'Islam (İslam'ın dostları) adlı bir dernek halinde, çok yönlü bir faaliyet içerisinde İslam'ın tanınıp yayılmasında hayli etkili oluyor.
ŞAZELİYE'NİN KOLU DESUKİYE
Şazeliyye tarikatının bir şubesi olan Desukiyye daha çok Mısır ve Sudan'da yayıldı. Burhaniyye ve Burhamiyye isimleriyle de bilinen Desukiye tarikatının piri İbrahim b. Abdülaziz Desuki. Cehri zikir, ibadete düşkünlük, şeriat ve tarikat kurallarına sıkı sıkıya bağlılık, evliyanın ahlakını örnek almak, beşeri arzulara karşı çıkmak, nefsi öldürmek ise Desukiyye tarikatı üyeleri için tarikatın esasları özelliğini taşıyor. Genellikle yeşil renkli elbise giyen tarikat üyeleri ayinlerinde "ya daim" zikrini sık sık tekrar ederler. İbrahim Desuki tarikatta semaya izin vermediği halde halifeleri semayı ve mevlid ayinlerini Desukiyye'nin bir esası haline getirdiler. Desukiyye'nin Şernubiyye ve Şehaviyye kolları günümüzde Mısır'da faal tarikatlar arasında yer alıyor. Desukiyye günümüzre Mısır'ın yanı sıra Suriye'de de yaygın.
Özlem Yılmaz Ulaş Yıldız
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
