 2006 enflasyon beklentisi %5
Türkiye'de bu yıl, yüzde 5 enflasyon, yüzde 5 büyüme, 12,6 milyar dolar cari açık, 79 milyar dolar ihracat, 124 milyar dolar ithalat, 4,5 milyar dolar da yabancı yatırımın gerçekleşmesinin beklendiği bildirildi.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Teknoloji Araştırma Merkezi (TEKAM) Müdürü Prof. Dr. Muammer Kaya'nın, çeşitli kaynaklardan yaptığı derlemeye göre, Türkiye, son yıllarda makro ekonomik dengelerini sağlamlaştırırken yapısal dönüşümler ile birçok reformu gerçekleştirdi. Yakalanan siyasi ve ekonomik istikrar sürekli ve hızlı
büyümeye ivme kazandırdı.
ENFLASYON, BÜYÜME VE GSMH
Enflasyon geçen yıl Merkez Bankası'nın fiyat istikrarı politikalarıyla hedefin altında kaldı. 2006 yılı enflasyon hedefinin yüzde 5 olması bekleniyor.
Türkiye 2001 ekonomik krizinden sonra 4 yıl üst üste dünya ortalaması üstünde büyümeyi başardı. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) verilerine göre, yüzde 5,8 büyüme hızına sahip Türkiye, 30 OECD ülkesi içinde büyüme hızında 2005'te İzlanda'dan sonra ikinci oldu. Türkiye son 4 yılda ortalama yüzde 7,4 büyümeyi başardı.
The Economist Dergisi, Türkiye için 2005 yılında yüzde 4,9 ve 2006 yılında yüzde 3,5 büyüme tahmini yaptı. 2006 yılında Türkiye'nin yüzde 5, dünya ülkeleri ortalamasının yüzde 4,3, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin yüzde 2,1, ABD'nin yüzde 3,3 ve Çin'in yüzde 8,2 oranında büyümesi Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından tahmin ediliyor.
Türkiye'nin GSMH'sinin, 2006 yılında 380 milyar dolar olarak gerçekleşmesi bekleniyor. IMF verilerine göre, satın alma gücü paritesiyle 2006 yılında GSYH 611,6 milyar dolar olacak. Böylece, Türkiye dünyanın 18. en büyük ekonomisi olacak. Hükümetin 2006 yılı kişi başına milli gelir hedefi 5 bin 216 dolar. IMF, 2006 yılında satın alma gücü paritesiyle kişi başına milligelirin 8 bin 393 dolara çıkacağını tahmin ediyor. Türkiye, Dünya Bankası sınıflandırmasına göre kişi başına düşen gelirde üst-orta gelir grubunda yer alıyor.
CARİ AÇIK, DIŞ VE İÇ BORÇ, FAİZ
IMF verilerine göre, Türkiye'nin cari açığının, 2005'te 22 milyar dolar, 2006'da da 12,6 milyar dolar olması bekleniyor. 2006 için bütçe açığı hedefi 13,3 milyar dolar ve açığın GSMH'ya oranının da yüzde 2,5 olarak gerçekleşmesi planlanıyor. Cari açığın belirlenmesinde en önemli faktör dünya petrol fiyatları olacak.
Türkiye'nin 2004 yılında 161,2 milyar dolar olan dış borcu 2005'te 164,7 milyar dolar oldu. Dış borcun 37 milyar doları kısa vade, 128 milyar doları uzun vadeli borç. 2006'da 17,3 milyar dolar dış borç ödenecek. İç borçta Türkiye, 2006'ya 175 milyar dolar borçla girdi.
Faiz giderlerinin GSMH'ya oranı 2006'da yüzde 8,6 hedefleniyor. Faiz tasarrufu ile 2005'te bu 62 milyar dolar oldu. Hükümetin 2005'te GSMH'nin yüzde 6,5 faiz dışı fazla hedefi, IMF tanımlı faiz dışı fazla Hazine Müsteşarlığı verilerine göre bu 24 milyar YTL ve GSMH'nın yüzde 4,8'i oranında gerçekleşti. Merkez Bankası, 47 milyar doları aşan döviz rezerviyle güçlü ve borçları çevirebilecek düzeyde bulunuyor.
DIŞ TİCARET AÇIĞI, YATIRIMLAR
Ekonominin en hassas noktalarından birini dış ticaret açığı oluşturuyor. Geçen yıl Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre ihracat önceki yıla göre yüzde 16 artışla 73,4 milyar dolar, ithalat da yüzde 19 artışla 116 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı ise yüzde 25 artarak 42,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşımla oranı yüzde 62'lere kadar geriledi. Dış ticaret açığı cari açığı tetikledi.
Dünyanın 22. en büyük ihracat yapan ülkesi konumuna gelen Türkiye,dış ticarette GSMH'nın yüzde 55'ine yaklaştı. Hükümet, 2006'da ihracatın 79, ithalatın da 124 milyar doları aşmasını tahmin ediyor. Geçen yıl yatırımın motoru özel sektör oldu. 2005'te kamu 26,4, özel sektör de 124,3 milyar YTL yatırım yaptı. 2006'da devlet 17,5 milyar YTL yatırım yapacak.
İŞSİZLİK
Türkiye'de 2004'te yüzde 10,3, 2005'te yüzde 10 düzeyindeki işsizliğin 2006'da yüzde 10,4 olacağı tahmin ediliyor. Türkiye, AB içinde işsizlik oranında 3. sırada yer alıyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne (TOBB) göre, 5 milyon işsize ve her yıl işgücüne katılan 750 bin kişiye iş bulunması gerekiyor. Bunun için istihdamın maliyetinin düşürülmesi, vasıflı eleman yetiştirilmesi ve beyin göçünün beyin gücüne çevrilmesi tavsiye ediliyor.
Türkiye'de istihdam edilen 22 milyon 566 bin kişinin yüzde 50,5'i kayıt dışı çalışıyor. İşsizlik kent kesiminde yüzde 12,4, kırsalda ise yüzde 5,9. Türkiye'ye 2004'te 1 milyar 874 milyon, 2005'te 4 milyar düzeyinde yatırım yapan yabancı yatırımın 2006'da 4,5 milyar dolar olması bekleniyor.
CARİ AÇIĞA DİKKAT
Prof. Dr. Kaya, Türkiye'de geçen yılın makro ekonomik sorunlarının aşırı borç yükü, dış ticaret açığı büyümesi, cari açık, sıcak para ve işsizlik olduğunu belirterek, makro ekonomik göstergeler iyileşse de, cari açığın tehdit olmaya devam ettiğini söyledi. ''Teşvik yasası, kurumlar vergisi indirimi ekonominin önünü açmada ve yabancı yatırımı çekmede yararlı olacaktır'' diyen Prof. Dr. Kaya, şöyle konuştu:
''Sürdürülebilir güçlü bir büyüme performansı yakalamak için gerekli atmosferi sağlamak üzere para politikalarında istikrar, kamu harcamalarında tasarruf ile yatırım, üretim ve ihracatın önünü açacak yapısal reformların tamamlanması gerekir. Dış ticaret ve ödemeler dengesindeki açık önemli sorunlar. Ülkemizde sermaye birikimi, yatırım, istihdam ve verimlilik istenilen düzeyde artmamaktadır. Toplumun yaşam standardını artırmak için yapısal reformların devamı, kayıt dışı ile mücadele zorunludur. AB ülkelerine yaklaşabilmek için Türkiye'nin her yıl en az yüzde 7 büyümesi zorunludur. Büyüme sadece verimlilik artışıyla olmamalıdır. Büyüme, istihdam artışı ve yeni üretim, yatırım ile ihracat hedeflenerek gerçekleştirilmelidir.''
(AA)
|
