GÜNÜMÜZDE çocuklar da en az anne ve babaları kadar alışverişi seviyor. Ancak alışveriş onlar için yapılıyorsa... bebek.com'daki bir yazısında, çocukla alışveriş konusuna değinen Çocuk Gelişim Uzmanı İdil Seda Ak "Küçük çocuğu olanlar bilirler ki çocuklarla beraber alışveriş yapmak sanıldığı kadar keyifli ve kolay değildir," diyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor: "Çünkü çocuklar kendi istekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda bu alışveriş keyfini sık sık bozarlar ve kendi arzuları doğrultusunda alışverişi yönlendirmek isterler. Bu durum elbetteki anne babaların pek hoşuna gitmez, ancak çocuklarının huysuzluk yapmasına engel olamayıp çevredeki insanların da bu durumdan rahatsız olacağını düşününce onların da yapabileceği pek fazla şey kalmaz ve alışveriş esnasında çocuklarının isteklerine boyun eğerler." Sizin çocuğunuz da alışveriş esnasında sizi rahatsız edecek şeyler yapıyorsa şunları öneriyor İdil Seda Ak: "Anne baba olarak bu konuda yapabileceğiniz çok şeyin olduğunu söylemeliyiz. Alışveriş yapmak aynı zamanda sosyal bir aktivite olduğu için öncelikli olarak çocuğunuzun sosyal iletişiminde de önemli bir role sahiptir. Bu aktivitenin doğru şekilde çocuğunuzun hayatına yansıyabilmesi için ona küçük yaşlarından itibaren bazı şeyleri öğretmeniz gerekli! Bu konuda neler yapabileceğinizi merak ediyorsanız işte size birkaç öneri..."
Hemen herkes benzer sorunlar yaşıyor
Çocuk Gelişim Uzmanı İdil Seda Ak alışverişe çocuklarla gitmenin bazen tam bir kabusa dönüşebileceğini söylüyor ve ekliyor: "Nasıl mı? Alışveriş esnasında süpermarkette çocuğunuz almasına izin vermediğiniz bir çikolata için kendini yerden yere atıyor, bağırıyor ve ağlıyor. O sırada herkes size bakıyor, siz ise yüzünüz renkten renge girerken bir yandan çocuğunuzu sakinleştirmeye çalışıyor bir yandan da korumaya çalıştığınız kurallarla çocuğunuza ne cevap vermeniz gerektiğini düşünüyorsunuz. Böyle bir ikilemin ortasında hem ona 'Evet,' deyip kurallarınızı yıkmak istemiyorsunuz hem de çocuğunuz iyice kontrolden çıkmadan onun bu davranışına son vermek istiyorsunuz. Korkmayın, yalnız değilsiniz. Birçok anne ve baba sizinle aynı derdi paylaşıyor ve bu duruma çözüm arıyor."
Sinirliyken onunla alışverişe çıkmayın
Çocuğunuz kızgın ya da sinirli olduğu anlarda onunla alışverişe gitmeyin, çünkü çocuğunuz zaten sinirli olduğu için en ufak bir olumsuz durumu kendine sorun edecek ve kolayca kontrolden çıkacaktır.
Çocuğunuzla çok uzun süre alışveriş merkezinde kalmamaya özen gösterin, bu nedenle alışveriş listesi hazırlarken alacağınız ürünleri gruplarına ayırın ve almak istediğiniz ürünlerin bulunduğu tüm noktalara sistemli şekilde uğrayarak alışverişiniz en kısa sürede tamamlayın. Aksi takdirde çocuğunuz bir süre sıkılmaya başlayacak ve kendine farklı şeylerin alınmasında ısrarcı olacaktır.
Çocuğunuzu alışveriş merkezine mutlaka karnı tok olarak götürün. Hepimiz biliyoruz ki açken hepimiz normalde almayacağımız birçok şeyi alabiliyoruz. Çocuğunuz da eğer aç ise daha fazla şey almak isteyecek ve planınızın dışına çıkacaktır.
Alışveriş esnasında çocuğunuza bir meyve verebilir ve alışveriş esnasında meyve yemesini sağlayabilirsiniz. Böylece çocuğunuz hem açlık hissetmeyecek hem de meyvesini yemekle meşgul olacağı için raflardaki diğer ürünler saldırmayacaktır.
Eğer büyük süper marketlerden birine gidiyorsanız ve evinizde bu süper markete ait ürünlerin bulunduğu kataloglardan (genellikle gazete ekleri arasında verilen ve marketşlerdeki indirim ve diğer fırsatlar hakkında bilgi veren resimli kataloglardan bahsediyoruz) varsa alışverişi çocuğunuz için keyifli bir oyuna dönüştürebilirsiniz. Bu kataloglardan birini yanınıza alabilir ve çocuğunuzdan markette bu katalogta bulunan ürünleri bulmasını isteyebilirsiniz. Bu oyunu oynayarak çocuğunuzun dikkat seviyesini geliştirmiş, aynı zamanda onu başka bir yere yönlendirmiş olursunuz. Ancak bu oyunu oynaması için çocuğunuzu asla yalnız bırakmayın, markette kaybolabilir ve her şey çok daha kötü olabilir.
Ona da fikir danışın
Alışverişe gitmeden önce çocuğunuzla beraber alışveriş listesi hazırlamaya çalışın. Alışveriş esnasında bu listenin dışına çıkmamak için birbirinize söz verin. (Ve asla listenin dışına çıkmayın, çünkü listenin dışına çıktığınızda çocuğunuz da aynı hakkı kendinde bulacak ve alışveriş esnasında listede yazmayan şeyleri de almak isteyecektir.)
Çocuğunuza alışverişte uyması gereken kurallar olduğunu söyleyin. Bu kuralları açıkça ona belirtin ve kurallara uymadığı durumlarda bunun sonuçlarının neler olacağını ona net bir şekilde anlatın. Örneğin, market içinde koşmaması gerektiğini söyleyin, eğer koşarsa alışverişi bırakıp hemen eve döneceğinizi ona açıklayın. Koyduğunuz bu kurallara sadık kalmaya çalışın aksi takdirde koyduğunuz kurallar çocuğunuzun gözünde bir süre sonra inanılırlığını kaybedecektir.
Özellikle büyük marketlerde uzak noktalardan çocuğunuzla anlaşabilmenize yardımcı olacak bir işaret dili oluşturmaya çalışın. Bu dil yardımıyla çocuğunuzla hem daha kolay iletişim kuracaksınız hem de alışverişinizi daha eğlenceli hala getireceksiniz.
Çocuğunuza alışveriş esnasında çeşitli görevler verin. Örneğin, meyveleri seçmek, alınan şeylerin son kullanma tarihlerine bakmak gibi... Böyle bir görev çocuğunuza hem sorumluluk duygusu kazandıracak hem de özgüvenini geliştirecektir.
Çocuğunuza alışveriş esnasında yaptığınız seçimler konusunda fikirlerini sorun. Örneğin kendinize bir ayakkabı alırken çocuğunuzun da fikrini öğrenmeye çalışın, çocuğunuza fikirlerini sorduğunuzda onu önemsediğinizi de ona göstermiş olacaksınız.
Çocuğunuz alışveriş esnasında sizin almayı istemediğiniz bir şeyi almanız için ısrar ederse çocuğunuza neden o ürünü almak istemediğinizi açıklayın. Sadece "Hayır," demek çocuğunuz için yeterli olmayacaktır, sizden mantıklı bir açıklama bekleyecektir.
Çocuğunuz istenmeyen bir davranış gösterirse onu tehdit edici sözlerle yanıtlamaya kalkışmayın (seni şimdi burada bırakıp gidiyorum!), çünkü bu durum onun sakinleşmesini sağlamayacağı gibi ileriki yaşlarında da psikolojik olarak olumsuz sonuçlara neden olabilir.
Çocuğunuzu aldığınız eşyalardan hafif olanlarını taşıması için cesaretlendirebilirsiniz. Çocuğunuza vereceğiniz bu tip görevler onun kendini bir yetişkin gibi hissetmesine yardımcı olacak ve özgüvenini tazeleyecektir.
Alışveriş sonrasında çocuğunuzla yaptığınız alışveriş hakkında konuşun. Çocuğunuza sizinle beraber alışverişe geldiği için ona teşekkür edin.
