Galiba İstanbul'un dağı taşı AVM olacak. Elbette yeni sitelerden, devasa gökdelenlerden, imara açılan her türlü tarla, bahçe ve yeşil alandan arda kalan yerlere... Bu AVM tutkusunu anlamak ve açıklamak kolay değil. Ama deneyelim. Batı kentlerinde AVM olarak çok eskiden açılmış büyük mağazalar vardır. Neredeye tarihi eser statüsüne kavuşmuş: öylesine eskidirler çünkü... Paris'te Galeries Lafayette, Printemps, Samaritaine, Londra'da Harrods veya Selfridges gibi. Bunların yanı sıra kentin göbeğinde AVM yoktur. Hiç düşünülmemiştir. Çünkü sokaklar boyu uzanan sayısız dükkan, onları zaten doğal birer AVM haline getirmiştir. Bu büyük ve yaşamsal ticarete haksız bir rekabet getirmeyi hiçbir yönetici akıl bile etmez. Elbette İstanbul gibi inanılmaz bir hızla büyüyen bir kentte, yeni AVM'lerin gerekliliği tartışılamaz. Ama yine İstanbul gibi Kapalıçarşı ile tarihte ilk AVM örneğini yaratmış bir kentte daha özenli ve mantıklı olmak gerekmez mi? Bunların o mantar gibi yükselen sitelerin yanıbaşında açılması gerekir. Bizdeyse tam tersi yapılıyor. Beyoğlu veya Nişantaşı gibi zaten birer alışveriş merkezi olan geleneksel semtlerin ortasına koca AVM'ler dikiliyor. Dikiliyor da ne oluyor? Bunlar çalışıyor mu? En azından Beyoğlu'ndakinin pek çalıştığını sanmıyorum. Benzer biçimde, aynı semtlere üstüste yığılanlar da çalışmıyor. İlk kez bir tiyatro için gittiğim Trump Towers, hem de akşam vakti, pek tenhaydı. Sapphire kulesinin de öyle olduğu söyleniyor. Mimarisinden sinemalarına çok sevdiğim Astoria ise dükkanlarını kapatıyormuş. Neredeyse açılmadan kapanan, hatta hiç açılamayan koca yapılar da var. (Tatlıcılar'ın biri Zincirlikuyu, öteki Akmerkez'in berisindeki iki yeri). Gerçekten yazık değil mi? Üstelik şimdi bunların kentin son kalan nefes alma alanlarına bile yapılacağı anlaşılıyor. Taksim Kışlası'nın sadece müze-kültür amaçlı olacağı söylenirken, AVM ve otel de bulunacağı bizzat başbakan tarafından açıklandı. Şimdi de Kadıköy'ün ünlü Kuşdili çayırına AVM projesi ortaya çıktı. Belediye başkanı Selami Öztürk bunu 'tam bir akıl tutulması' olarak niteliyor. Ne kadar haklı! Kadıköy'ü bir parça bilen ve seven biri, o çayırın semtin yaşamındaki tarihi rolünü bilir ve bir rekreasyon alanı olarak korunmasını ister. Ama bizim belediye meclisi üyelerinin parmakları hep böyle projeler için kalkıyor. Ne olur, bir kez de ranta dönük olmak yerine, kamu yararına bir teklife parmak kaldırsalar!
