Eski Sovyet ülkelerinin dahil olduğu Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) ülkeleri ile hafta sonunda NATO'nun alternatifi olacak ortak askeri birliğe imza atan Moskova, şimdi de Yekaterinburg şehrinde Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve BRIC (Rusya, Brezilya, Hindistan ve Çin'in dahil olduğu ekonomik birlik) liderleri ile çifte zirve gerçekleştiriyor. Hedef ortak güvenlik alanı oluşturmak ve ekonomik alanda işbirliğini geliştirmek. Zirvede örgüte yeni üyeliğin kolaylaştırılması ve ikili ticarette dolar yerine ulusal para birimlerinin kullanılması ele alındı.
ŞİÖ zirvesine katılan liderler ortak deklarasyona imza koydu. Uluslararası terörle mücadele ve bölgenin güvenliğinin sağlanmasında işbirliği güçlendirilmesi kararlaştırıldı.
Çin lideri Hu Jintao Orta Asya ülkelerinin ekonomik krizle mücadelede kullanmaları için 10 milyar dolar destek sağlayacaklarını açıkladı. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev zirveye katılan Çin Devlet Başkanı Jintao, İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat, Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ve diğer liderlerle bir araya geldi. Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai'de masada yer alırken, Pakistan Devlet Başkanı Asıf Ali Zardari ve Hindistan başbakanı Singh de ikili bir görüşme gerçekleştirdi.Singh görüşmede Pakistan topraklarının Hindistan'a yönelik terör saldırıları için kullanılmamasını istedi.
Rusya'nın Ural bölgesindeki en gelişmiş şehri Yekaterinburg'da gerçekleşen zirvede konuşan Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, üye ülkelerin ulusalpara birimleri ile ticaret yapabilmelerinin yolunun açılmasını talep etti. Medvedev konuşmasında, "Üye ülkeler kendi ulusal para birimleri ile ikili ticaretlerini yapabilmeli. Bu şekilde uluslararası rezerv kurlara bağımlılık da azalmış olacak." dedi. Medvedev dolar karşısında yeni rezerv kurlarının oluşturulmasını da istedi. Çin de Rusya'nın dolar karşısında alternatif kur oluşturulması politikasına destek veriyor. BRIC grubu içinde yer alan Brezilya ve Hindistan'ın da alternatif rezerve olumlu baktıkları kaydediliyor.
Medvedev'in gündeminde ŞİÖ'ye üye olmak için bekleyen ülkelere yeşil ışık yakılması da var. Konunun üye ülkelerle müzakere edildiğini ifade eden Rusya lideri, "Yeni üyelerin kabulü ile ilgili çalışmaları hızlandırmaya ihtiyacımız var." değerlendirmesinde bulundu. Rusya ve Çin'in dışında eski Sovyet ülkeleri Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan'ın dahil olduğu örgütün, genişlemesi konusunda herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Gözlemci statüsü ile örgüt çalışmalarına dahil olan İran, Pakistan, Hindistan ve Moğolistan örgüte tam üye olmak istiyor.
Rusya genişleme ile ilgili çalışmanın herhangi bir düzenleme olmadığı gerekçesine bağlarken, Çin genişlemenin örgütün işlevini yitirmesine neden olacağı gerekçesi ile karşı çıkıyor. ŞİÖ ABD'nin enerji zengini Orta Asya ülkelerinde etkin olmaya başlamasının ardından 2001 yılında Rusya ve Çin'in önderliğinde kurulmuştu. Başlangıçta güvenlik gerekçesi ile kurulan örgüt, ekonomi ve enerji alanında da işbirliği çalışmalarını sürdürüyor.
İRAN CUMHURBAŞKANI AHMEDİNEJAD ZİRVEYE KATILDI
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Rusya'nın Urallar bölgesindeki Yekaterinburg kentinde yapılan Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) toplantısının bugünkü oturumuna katıldı.
İran'daki cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası çıkan protesto olayları nedeniyle dün yapmayı planladığı ziyareti bugüne erteleyen Ahmedinejad, Rusya, Çin ve 4 Orta Asya ülkesi liderinin hazır bulunduğu, İran'ın gözlemci ülke statüsünde yer aldığı ŞİÖ zirvesinde hazır bulundu.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov yaptığı açıklamada, Ahmedinejad'ın Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından ilk dış ziyaretini Rusya'ya yaptığına dikkati çekerek, "İran Cumhurbaşkanının yeniden seçilmesinin ardından ilk dış ziyaretini Rusya'ya yapması sembolik açıdan son derece önemli.Bunu Rusya-İran ilişkilerinin daha da ileriye gideceğinin işareti olarak görüyoruz" dedi.
Ryabkov, İran'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin bu ülkenin içişleri olduğunu belirterek, "Biz seçimlerin yapılması olgusunu memnuniyetle karşılıyoruz ve yeni seçilen İran Cumhurbaşkanına Rusya topraklarına hoşgeldin diyoruz. Bu ziyareti Moskova ile Tahran arasındaki komşuluk ve geleneksel dostluk ilişkilerinin bir yansıması olarak değerlendiriyor" diye konuştu.
Ahmedinejad'ın dün Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile baş başa bir görüşme yapması planlanmıştı, ancak İran lideri Rusya'ya bugün geldi. Ryabkov, iki lider arasında görüşmenin yapılıp yapılmayacağı konusunda bilgi vermedi.
ÇİN, ÖRGÜTE 10 MİLYAR DOLAR KREDİ VERECEK
Çin'in, Rusya ve dört Orta Asya ülkesiyle birlikte üyesi olduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) 10 milyar dolar kredi açacağı bildirildi.
Çin Devlet Başkanı Hu Jintao, Rusya'nın Urallar bölgesindeki Yekaterinburg kentinde yapılan ŞİÖ zirvesindeki konuşmasında, krediyi üye ülkelerin ekonomilerinin düzeltilmesi için açacaklarını söyledi.
Uzmanlar, Çin'in bu adımının, Rusya ile birlikte örgüt içindeki ağırlıklı rolünü ortaya koyma niyetinden kaynaklandığını belirtiyorlar.
ŞİÖ'nün üyeleri arasında, Rusya ve Çin'in yanı sıra Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan bulunuyor. İran, Pakistan, Moğolistan ve Hindistan da ŞİÖ'nün gözlemci üyelerini oluşturuyor.
