Suriye'de
savaşı sona erdirecek bir geçiş hükümetinin kurulması sürecini başlatmayı hedefleyen Cenevre-2 Konferansı'na sayılı günler kala İran krizi baş gösterdi. BM toplantıya İran'ı davet etti. Tahran'ın cevabı olumlu oldu. Ancak Suriye Ulusal Konseyi, Cenevre'ye katılım kararlarını askıya aldı. Bunun üzerine BM Genel Sekreteri Ban Ki-Mun, konferansın İran'sız gerçekleşeceğini açıkladı. Bunun üzerine SMDK Cenevre'ye gideceğini açıkladı. Cenevre öncesinde ortaya çıkan tablo şöyle:
ABD:
Beyaz Saray yönetimi, muhaliflerin Cenevre'de olmasını istedi. İran'ın da açıkça Suriye'de geçici bir hükümetin kurulmasına desteğini açıklaması gerektiğini savundu. Bu gerçekleşmeyince BM'nin İran davetini geri çekmesini talep etti. Geçiş hükümetinde ise Esad'a kesinlikle yer olmadığını dile getiriyor. ABD ayrıca Esad'ın konferansın amaçları dışında hareket etmesi durumunda daha fazla silahlı muhalefetle karşı karşıya kalacağını belirtti.
BM:
Başlangıçta, tüm tarafların masada olmasını istiyordu. Genel Sekreter Ban Ki Moon, İran'ın müzakerelerde "Suriye'de tam yetkili geçiş hükümeti kurulmasını hedefleyen Cenevre Bildirgesi'nin hayata geçirilmesinin amaçlandığını kabul ettiğini" söyledi. Ancak, SMDK'nın "İran varsa biz yokuz' tavrı karşısında Tahran'a yolladığı davetiyeyi geri istemek zorunda kaldı.
İRAN:
Hizbullah milislerini desteklemekle suçlanan İran, Esad'ın gitmesine karşı çıkıyor. Ancak İran'ın BM Temsilcisi Yousefi, "Ön şartları kabul etmiyoruz ve Cenevre'ye katılmıyoruz" diyerek tartışmaya son noktayı koydu. .
SURİYE:
Şam rejimi, Cenevre'ye katılacaklarını kasım ayında açıkladı. Ancak Esad, İsviçre'deki toplantıya saatler kala koltuğunu bırakmayacağı sinyali verdi. Yani ABD ve müttefikleri ile muhaliflerin "Esad istifa etmeli" tezine kesinlikle karşı çıkıyorlar. Ancak, İran'ın Cenevre'ye katılmıyor olması ve savaş suçu belgeleri Şam'ın elini zayıflattı.
RUSYA:
Moskova, konferans öncesi İran, Suriye ve Rusya dışişleri bakanlarının katıldığı üçlü bir zirveye ev sahipliği yaptı. Muhaliflerin kesinlikle Esad rejimi ile masaya oturması gerektiğini ve Esad'ın gidip gitmeyeceğine Suriye'nin kendisinin karar vereceğini dile getiriyor.
TÜRKİYE:
En başından bu yana muhalifleri müzakere masasına oturtmak için yoğun mesai harcayan Türkiye, geçiş döneminde Esad'a yer olmadığını savunuyor. Ancak Türkiye, Şam rejimi içinde eli kana bulaşmamış isimlerin geçiş hükümetinde yer almasını kabul ediyor.
MUHALİFLER:
Suriye Ulusal Konseyi (SUK), İstanbul'da Cenevre'ye katılma kararı almıştı. Ancak dün "İran'ın milislerini Suriye'den çekmemesi ve Cenevre-1 Konferansı'ndan çıkan sonuçları kabul etmemesi" halinde, BM'ye İran'a gönderdiği davetiyeyi geri çekmesi için dün geceye kadar süre verdiklerini açıkladı. İran'ın Cenevre'ye gitmeyeceğinin netleşmesinin ardından, SMDK açıklama yaptı: Cenevre 2 Konferansı'na katılacağız.
SUUDİ ARABİSTAN:
Suudi Arabistan, İran'ın Cenevre-2 görüşmelerine katılmasına şiddetle karşı çıkıyor. Suudi Haber Ajansı'nın resmi kaynaklara dayandırdığı haberine göre Suudi Arabistan "Cenevre 1 bildirisine destek vermeyen ve Esad rejimine açıkça arka çıkan İran'ın" Cenevre-2'ye katılmasına karşı sert bir muhalefet sergiledi.
ESAD, ADAYLIĞA GÖZ KIRPTI
Fransız haber ajansı AFP'ye röportaj veren Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, halkın kendisini istemesi durumunda temmuz ayındaki seçimlerde yeniden aday olacağını açıkladı. Esad, "Eğer adaylığım lehine halkın iradesi varsa, seçimlere girmekte tereddüt etmem. Adaylığım konusundaki ihtimaller oldukça yüksek" dedi. Esad, "Çocuklarım bana yaşananlarla ilgili sorular soruyor. Onlara savaşı ve yaşanan acıları açıklamak gerçekten çok zor" dedi.
