Cumhurbaşkanı Gül, himayesinde YÖK tarafından düzenlenen ''Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar'' konulu kongrenin açılışında yaptığı konuşmada, 3 gün boyunca yapılacak toplantı ve tartışmaların Türk yükseköğretiminin geleceğine ışık tutacağını, buradan çıkacak güzel fikir ve tavsiyelerin uygulanabilir politikalar haline dönüştürüleceğini belirterek, buna özellikle önem verdiğini söyledi.
Herkesin çeşitli vesilelerle ifade ettiği gibi Türkiye'nin artık küresel olarak dikkati çeken bir aktör olmaya başladığını, ekonomideki konumu, turizm, müteahhitlik hizmetleri ve güvenlik alanındaki gücünün belli olduğunu, ama bütün bunların yeterli olmadığını anlatan Gül, bunların yanında bilim ve teknolojide yaratıcı bir konum elde edilemediğinde güçlü ve büyük bir ülke olunduğunun hiçbir zaman iddia edilemeyeceğini kaydetti.
Abdullah Gül, bu bakımdan bilim ve teknolojinin, fikirlerin geliştiği üniversitelerin sorunlarının ve geleceğinin, açık bir ortamda tartışılıp, konuşulmasını ve yeni fikirlerin ortaya konulmasını çok değerli bulduğunu dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Gül, üniversitenin temel fonksiyonunun bağımsız araştırmalar yapmak, bunlar temelinde eğitim vermek ve üretilen bilgileri gerçek hayatta uygulamak olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:
''Bir başka ifadeyle, üniversiteler bilgi üretir, meslek ve uzmanlık sahibi yapar, toplumsal gelişimin sağlanmasına katkıda bulunur, ülkenin her bakımdan gelişmesi ve güçlenmesine lokomotif görev yapar. Şüphesiz sadece ülkenin değil, bütün insanlığın aslında önünü açar. Bunlar, üniversitelerin görevleridir. Bu görevlerin yanında üniversitelerin asli bir sorumluluğu olduğunun da unutulmaması gerekir. Üniversitelerin temel sorumluluğu nedir diye sorulduğunda üniversitelerin sorumluluğunun gerçeği araştırmak ve adaleti sağlamak olduğunu söyleyebiliriz.''
Üniversitelerin, toplumun kendisine bahşettiği özerkliğe karşı derin bir ahlaki sorumluluk duygusu geliştirmesi gerektiğini de ifade eden Gül, şöyle devam etti:
''Üniversitelerin özerk olması, topluma karşı sorumsuz olması anlamına da gelmez. Kuşkusuz demokrasilerde hiçbir kurum sorumsuz değildir. Üniversite, asli vazifesi olan bağımsız araştırmaları yapabilsin ve bunları özgürce öğrencilerine aktarabilsin diye özerk olmuş kurumlardır. Üniversite özerkliği ile sorumluluk arasında çok önemli bir ilişki vardır. Üniversite, topluma karşı sorumluluğunu en iyi şekilde yerine getirsin diye özerk olmuştur. Türkiye'de üniversitelerin gerçeği araştırmak ve adaleti sağlamak konusunda sorumluluğunun çok önemli olduğu kanaatindeyim. Üniversitelerin bu sorumluluğu yerine getirmelerinin önünde hiçbir yasal engel olduğuna da inanmıyorum. Bu sorumluluğun önündeki kültürel ve tarihsel engellerin araştırılması da bizatihi üniversitelerin kendi görevidir. Hocalarımız, özgürce araştırma yapmalı ve hiçbir şekilde gerçeği araştırmaktan korkmamalıdır. Öğretim üyeleri bir tarz olarak gerçeği ve adaleti korkusuzca savunmalı ki öğrencilerimiz de bunu bir geleneğe dönüştürebilsinler. Bir üniversite için en tehlikeli fikir, tehlikeli veya sakıncalı diye bazı araştırma konularından uzak durmaktır. Üniversiteler farklı görüşlerin bir arada ve diyalog içinde dile getirildiği mekanlar olmalıdır.''
TOPLUMUN GÜÇLÜ İDDİALARA SAHİP OLMASININ KOŞULU
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, üniversitelerin bir özgürlük alanı olduğunu ifade ederek, ''İlköğretim belki bir toplumun mayalanmasındaki en kritik araç olmuştur, ama bir toplumun üst düzeyde iddiaları olabilmesi için güçlü ve iyi üniversiteleri olması gerekir'' dedi.
Güçlü üniversitelere sahip olan ülkelerin gelişmiş demokratik ülkeler olduğunun görüldüğünü belirten Gül, dolayısıyla üniversitelerin, ülkelerin hem demokrasilerinin hem ekonomilerinin hem de toplumsal diğer alanlardaki gelişmelerinin işareti olduğunu söyledi.
Bir nevi sebep sonuç ilişkisi ortaya çıktığını, bu bakımdan üniversiteleri güçlü üniversite yapmak için elden ne gelirse yapılması gerektiğini dile getiren Gül, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Ülkenin artık her tarafında bulunan üniversiteler hem farklılıklara olan hoşgörüyü artıracak hem de kalkınmanın motoru olacaklardır. Demokrasi sadece oy vermeden ibaret değildir. Üretebilen, kendi kendine yeten, eleştirel düşünebilen, yetenekli, açık ve her yönüyle yetenekleri gelişmiş bir insan gücü, hem demokrasimizin hem de kalkınmamızın teminatıdır. Modern zamanlarda üniversitelerin işlevi ve görevlerinde önemli değişim ve dönüşümler yaşanmıştır. İlk modern üniversiteler, modern ulus devletlerin doğuşuyla ortaya çıkmıştır. Üniversite bir yandan devletin sanayileşmeye paralel olarak ihtiyaç duyduğu insan gücünü karşılarken, öte yandan, bir ulusa dair ortak bilgileri üreten ve bu bilgileri yeni nesillere aktaran kültür evleri de olmuşlardır. Modern ulus devlet değiştikçe üniversitenin işlevi de değişmiştir. Söz gelimi milli sınırların ortadan kalkması ve küreselleşmeyle birlikte üniversitede her geçen küresel bir rol almış ve işleve bürünmüştür.''
Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin birçok alanda önemli değişimler geçirdiğini belirterek, ''Hepimizin bildiği bir özdeyiş vardır, 'Hakikat zamanın çocuğudur'' diye. Bazı hakikatlerin ortaya çıkması için uygun bir zaman da zemin de gerekmektedir. Sevinerek söylemek isterim ki ülke olarak artık üniversitelerimizden taleplerimiz artmıştır ve beklentilerimiz de yükselmiştir. Bunun zamanı gelmiştir ve geçmektedir. Böyle bir ortamın üniversitelere önemli bir motivasyon sağlayacağını düşünüyorum. Yeni Türkiye'nin artık yeni ve güçlü üniversitelere ihtiyacı vardır'' diye konuştu.
''ÜNİVERSİTELER YENİDEN DÜZENLENİRKEN, DAHA ESNEK OLMALARINI DAHA GENİŞ BİR ŞEKİLDE TARTIŞMANIZI İSTERİM''
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, üniversiteler yeniden düzenlenirken, daha esnek olmalarının, daha geniş bir biçimde tartışılmasını isteyerek, ''Üniversitelerde, departmanlar, disiplinler arasındaki geçişleri esnek hale getirmemiz gerekmektedir'' dedi.
Cumhurbaşkanı Gül, himayesinde YÖK tarafından düzenlenen ''Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar'' konulu kongrenin açılışında yaptığı konuşmada, üniversiteleri, uluslararası rekabette öne geçirmenin yegane yolunun, onların farklılaşabilmeleri için akademik, idari ve mali esneklik sağlanması gerektiğini ifade etti.
Üniversitelerin farklılaşması gerektiğini, bunun temelinde, dünya ile rekabet etmesi gereği bulunduğunu belirten Gül, bugünkü sistemi taşıyabilmenin gerçekten mümkün olmadığını söyledi.
Abdullah Gül, ''İstanbul'daki, Ankara'daki Türkiye'nin en köklü ve uluslararası planda en tanınmış üniversiteleriyle diğer üniversiteleri aynı sistem, kural ve tedbirler içinde yönetmek ve onlara böyle hareket edeceksiniz demenin, Türk gençliğine büyük bir haksızlık olduğu kanaatindeyim'' dedi.
Üniversiteler yeniden düzenlenirken, daha esnek olmalarının, daha geniş bir biçimde tartışılmasını istediğini ifade eden Gül, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Üniversitelerde, sadece fakülteler, kürsüler şeklinde departmanlar şeklinde değil, departmanlar, disiplinler arasındaki geçişleri esnek hale getirmemiz gerekmektedir. Bir öğrenci ve öğretim üyesinin, bir yerde başladıktan sonra ilelebet orada devam edecek diye bir şey olmaması gerekir. 18 yaşında üniversiteye giren bir öğrenci geleceğin ne olduğunu, kendi kabiliyetlerini üniversite imtihanlarından sonra öğrenmektedir. Dolayısıyla bu öğrencilere gerçekten başka disipline geçme arzuları samimi, kararlıysa ve bu yönde başarı ele edebileceklerine inanıyorsanız, ona o imkanı da tanımak gerektiğine inanıyorum. Üniversitelerde fakültelerin ve bölümlerin dışında araştırma merkezleri, enstitüleri daha elastik ve özgür şekilde tanımanın gerektiğine inanıyorum. Önceki görevlerim gereği biliyorum. Bazen öyle araştırma merkezleri ve enstitüler açma çabası içinde oldum ve kanunlar, YÖK, hukuk, öyle engeller çıkardı ki bunlar, Türkiye'de yapılamadı. Başka ülkelerde gördüğümüz güzel örnekleri kendi memleketimizde de taşıyalım denildiğinde, 'Bunlar asla olmaz' denildi. Artık Türkiye'de sürdürülemeyen statükonun muhakkak değiştirilmesi gerektiğine inanıyorum.''
''REKABET EN ÖNEMLİ UNSUR''
Cumhurbaşkanı Gül, YÖK'ten aldığı bilgiler ışığında, yükseköğretime erişim konusunda son 3 yılda önemli değişiklikler olduğunu gördüğünü belirterek, şöyle devam etti:
''Ama tekrar şunun altını çizmek istiyorum. Bazen rakamlar ve istatistikler bizi aldatabilir, tabii ki herkesin yükseköğrenim görmesini isteriz. Bu sayının yüksek olmasını gördüğümüzde mutlu oluruz. Ama niteliği, kaliteli eğitimi kesinlikle ihmal etmememiz ve bunun farkında olmamız gerekir. Yoksa bu bizi uzun vadede aldatır ve Türkiye'ye iyilik yapmamış oluruz. Bir taraftan kitle halinde yükseköğretime girenlerin sayısını genişletirken, diğer taraftan da bunların içerisinden birinci sınıf, dünyanın en iyi üniversiteleriyle yarışabilecek üniversiteler çıkartmamız gerektiğine inanıyorum. Bu noktada rekabetin en önemli unsur olduğuna inanıyorum. Devlet üniversiteleri arasındaki rekabeti elastik bir yapıya kavuşturduğumuzda, performansları açık ölçüldüğünde ve ilan edildiğinde bu rekabet başlayacaktır. Ziyaret ettiğim üniversitelerin rektörlerini burada da görüyorum. Hepsine şu soruyu sorarım. Sadece öğretim üyelerinin yayınları bize ölçü olmamalı. Gittiğimiz her yerde performanslar anlatılırken, standart olarak yayınlara referanslarda bulunulmaktadır. Muhakkak Türkiye'de çok önemli yayınlar bulunmaktadır. Bu konuda büyük bir atılım var, bununla gurur duyuyorum. Ama patentler, kullanılan fonlar, uluslararası kaynaklardan kullanılan fonlar, üretilen yeni teknolojileri de başarı listemize koymamız ve başarı ve mukayeseyi böyle yapmamız gerekmektedir.''
''KRİTERLERDEN TAVİZ VERİLMEMELİ''
Vakıf üniversitelerinin, üniversite dünyasında önemli bir yer aldığını belirten Gül, vakıf üniversitelerinin eğitim hayatına ne kadar geç ve ne türlü zorluğa rağmen, hangi şartlarda başladığını herkesin bildiğini anlattı.
Bugün vakıf üniversitelerinin sayısının çoğaldığını, bunun da teşvik edilmesi gerektiğini YÖK'e tavsiye ettiğini anlatan Gül, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Bu teşviği yaparken bir noktayı da eklemek isterim. Asla kriterlerden de taviz verilmemeli. Türkiye, buna benzer vakıf üniversitesi değil, ama özel üniversite statüsünde açılan üniversitelerle ilgili deneyimi geçirmiştir. Bugün vakıf üniversiteleri büyük bir özveri ile çalışmaktadır. Devlet üniversitesi ile vakıf üniversitesi arasında bir ayrımın da yapılmaması gerektiğine inanıyorum. Kim daha iyi yönetiyor, eğitim veriyorsa, kimin performansı iyiyse açıkçası onu daha çok desteklemenin doğru olduğu kanaatindeyim. Ama kriterleri sağlam uygulamak gerekir. Herhangi bir istisnaya da yol açmamak gerekir. Esas rekabeti de vakıf üniversiteleri ile devlet üniversitelerinde görüyoruz ve Türk eğitim sisteminde esas rekabet sistemi, onlar sayesinde başladı. Vakıf üniversitelerinin değerini bir kez daha takdir ettiğimi ifade etmek istiyorum.''
''ÜNİVERSİTENİN GÖREV VE ROLÜNDEKİ DEĞİŞİME PARALEL OLARAK YÖK'ÜN DE GÖREV VE ROLÜ DEĞİŞMELİDİR''
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, üniversitenin görev ve rolündeki değişime paralel olarak YÖK'ün de görev ve rolünün değişmesi gerektiğini belirterek, ''YÖK, artık üniversiteleri kontrol altına almaya adanmış bir kurum olmaktan çıkmalı ve üniversiteler arasında koordinasyonu sağlayan ve kamu kaynaklarının etkin kullanımını sağlamaya dönük tedbirler alan bir kurum olmalıdır'' dedi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, YÖK tarafından Swissotel'de düzenlenen ''Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar'' konulu kongrenin açılışında, ülke olarak Türkiye'nin artık üniversitelerden taleplerinin arttığını ve beklentilerin yükseldiğini, böyle bir ortamın üniversitelere önemli bir motivasyon sağlayacağını düşündüğünü söyledi.
Gül, ''Yeni Türkiye'nin artık yeni ve güçlü üniversitelere ihtiyacı vardır. Demokrasimiz her geçen gün biraz daha kökleşmekte ve olgunlaşmaktadır'' dedi.
Üniversitelerin, ülkenin değişimine en büyük katkıyı verenler olduğunu vurgulayan Gül, aslında sadece yeni Türkiye değil, yeni dünyadan bahsetmek gerektiğini dile getirdi.
Artık 19. yüzyılın üniversitesini tasarlayan sanayi devriminde yaşanmadığını, dünyanın 20. yüzyılın son çeyreğinde artık elektronik devrimi ile yüz yüze olduğunu anlatan Gül, bu devrimin yeni teknik olanak sunduğunu, zaman ve mekan algısının bu devrimin bir sonucu olarak köklü bir biçimde değişmekte olduğunun altını çizdi.
Daha önceki devrimin sanayi tarzı üretimin insanlara getirdiği belli bir zamanda belli bir yerde olma, fabrika işçisi olarak her gün aynı mekana gitme zorunluluğu ve kısıtlamasının ortadan kalkmaya başladığına işaret eden Gül, zaman ve mekan kavramlarının yeniden tartışılıp, yeniden değerlendirildiğini kaydetti.
''ÜNİVERSİTE, EZBERCİ VE DOGMATİK YETİŞTİREMEZ''
Cumhurbaşkanı Gül, bu durumun bilince kazandırdığı esnekliğin inkar edilemeyeceğini, o esnekliğin özgürlük olduğunu aktararak, şöyle dedi:
''Günümüz dünyası, sözünü ettiğim, özgürlük içinde yeni bir demokrasi anlayışını yaratmaktadır. Ülkemizin ve dünyanın dört bir yanında yer alan toplumsal olaylar, bu durumun açık ispatıdır. O olayların elektronik ortamın tetiklemesiyle başlaması, o ortamın gelişip yayılması, üniversite gençliğinden destek bulması ve ana talebin demokrasi oluşu, yeni üniversite anlayışının niteliği hakkında bir ip ucu verdiği kanaatindeyim. Dünya yeni bir üniversite anlayışına da ihtiyaç duymaktadır. Tüm bunlardan dolayı, üniversite, artık öğrencilerini ezberci ve dogmatik yetiştiremez.
Dünya ile ilişkileri alabildiğince yoğunlaşan, kendi içine kapandığı dönemi geride bırakıp dünya ile bütünleşme çabası içine giren bir Türkiye'de, üniversite müfredatı sabit fikir ve doğmaların ezberleştirilmesini dışlamalı, eleştirel düşünceyi öğretmeyi esas almalıdır. Üniversite öğrencilerinde, farkılıklara karşı bir duyarlılık da geliştirilmelidir. Üniversite öğrencilerine, eski ve yeni sorunlara karşı alışılmış zihinsel kalıpların dışına çıkarak yeni ve esnek çözümler üretme cesareti de kazandırılmalıdır. Üniversite, artık eskiden olduğu gibi öğrencileri tek tipleştirme ve aynılaştırma gayesi güdemez. Artık içine kapalı bir ülke olmadığımızı dışa açık olduğumuzu dünya ile bütünleştiğimizi herkes görmelidir.''
Gelinen noktada, sivil toplumu alabildiğince çeşitlenmiş ve olgunlaşmış bir Türkiye'de, her yönüyle farklılaşmış mezunlar vermek gerektiği kanaatinde olduğunu da belirten Gül, üniversitelerin, artık dünya sorunlarına duyarlı ve küresel liderlik özelliklerine sahip mezunlar yetiştirmesi gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Gül, öğrencilerin küresel liderlik rollerine iyi hazırlanması için üniversitelerin daha fazla küresel konulara odaklanması gerektiğini ifade etti.
Üniversitelerin artık program açarken sadece devletin geleneksel ihtiyaçlarını gözetemeyeceğini kaydeden Gül, üniversitelerin, programlarını çeşitlendirmeleri ve toplumun talep ettiği ve küresel rekabetin ihtiyacı olan yeni alanlarda da faaliyet göstermeleri gerektiğini bildirdi.
Abdullah Gül, yeni kurulan üniversitelerin eski üniversitelerdeki programları olduğu gibi almaktan kaçınarak, yerel ihtiyaçları gözeterek, farklılaşmaya da özen göstermeleri gerektiğini söyledi.
Türkiye'nin yeni bir gelecekle karşı karşıya olduğuna, bugün neredeyse her ilde bir üniversitenin mevcut bulunduğuna dikkati çeken Gül, il bünyesinde üniversite açılması fikrini her zaman heyecanla karşıladığını, ancak bu kurumların bir yüksekokula dönüşmesi ve yetersiz kalmasının tehlike olduğunu belirtti.
Gül, üniversitenin bir lise, bir yüksekokul olmadığını yineleyerek, akademinin iklimin farklı bir şey olduğunu dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Gül, ''Üniversitede muhakkak o iklimi oluşturacaksınız ki orada sadece bilim ve eğitim değil, davranış da ona göre şekillensin. O bakımdan, yeni üniversitelerimiz üzerinde özenle durulması gerektiğini bir kez daha vurgulamak istiyorum'' dedi.
Üniversitelerin bilimsel niteliklerinden, kalitelerinden asla ödün verilmemesi gerektiğine dikkati çeken Gül, farklı amaçlarla farklı kurumların kurulabileceğini, ama üniversitelerin esas işlevini ve fonksiyonunu zayıflatacak davranışlardan tamamen kaçınılması gerektiğini anlattı.
Abdullah Gül, bu konuda her şeyi devletten beklememek gerektiğini, yerel üniversitelerin, o bölgede yerel kurumların sahiplenmesi gereken projeler olduğunu söyledi.
Gül, o okullara gerek Türkiye'nin iyi üniversitelerinden, gerek dünyadan yeni hocaların gelmesi için adımların atılması, bunun uygulanması gerektiğini de aktardı.
Üniversitelerin finansman açısından da bir çeşitlenmeye gitmesi gerektiğini bildiren Gül, artık elit üniversitelerin elit bir kesime yüksek öğretim hizmeti sunmadığını, gelecek birkaç yıl içerisinde neredeyse nüfusun yarısından çoğunun üniversiteli olacağını kaydetti.
Elit eğitim finansmanı ile evrensel eğitim finansmanının aynı olamayacağını vurgulayan Gül, devletin az sayıda üniversitenin finansmanını sağlayabileceğini, ancak her gün sayısı artan üniversitelerin finansman kaynaklarını çeşitlendirmeleri gerektiğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, sözlerine şöyle devam etti:
''Üniversitenin görev ve rolündeki değişime paralel olarak YÖK'ün de görev ve rolü değişmelidir. Unutmayalım ki YÖK, 1980'den sonra kurulmuştur. O günkü Türkiye ile bugünkü Türkiye çok farklıdır. O günkü Türk insanının anlayışı ile bugünün anlayış çok farklıdır. O günkü demokratik hukuk standartlarımızla bugünkü demokratik standartlarımız, hukuk kurallarımız çok farklıdır. Zaman zaman bazı düzenlemeler değişiklikler yapılmıştır, ama bunun yeterli olmadığı kanaatindeyim. YÖK kurulduğunda 27 üniversite vardı. Bugün bu sayı 160'ı geçmiştir. YÖK'ün artık yeniden yapılandırılması hususunda geniş bir toplumsal uzlaşı da vardır. Bu yeniden yapılandırmanın nasıl olacağı konusunda da bu gibi toplantılarda yapılacak tartışmalara çok önem veriyorum. Dolayısıyla, dünyanın büyük üniversitelerinin bu konuda başarılı olmuş modellerini geniş biçimde burada tartışıp kendi ihtiyaçlarımızı konumumuzu da ortaya koyup yeni üniversite modellerimizin nasıl olacağını tespit etmemiz gerekir. Buradaki tartışmalar, raporlar haline gelip, raflarda kalacaksa bunun açıkçası israf olacağını şimdiden söylemek isterim. Bu faaliyetlerin amacı, muhakkak uygulamaya dönük olmalı ve Türk üniversite sistemine yenileme güçlendirme ve önümüzdeki yüzyıla taşıma konusunda bize yapacaklarımızın tespiti açısından en iyi şekilde değerlendirilmelidir.
YÖK, artık üniversiteleri kontrol altına almaya adanmış bir kurum olmaktan çıkmalı ve üniversiteler arasında koordinasyonu sağlayan ve kamu kaynaklarının etkin kullanımını sağlamaya dönük tedbirler alan bir kurum olmalıdır. Ayrıca üniversitelerin performansını izleyen bir kurum olmalıdır. YÖK, üniversitelerin her türlü işiyle uğraşan icracı bir kurum olmaktan çıkıp, genel strateji belirleyen düzenleyici bir kurum haline dönüşmelidir. YÖK artık standartlaşmanın bir kontrolü de olamaz. YÖK, üniversitelerdeki farklılaşma ve çeşitlenmeyi desteklemeli ve her yeni program önerisini 'örneği var mı?' diye değerlendirmemelidir.''
''YABANCI DİL ÖĞRETİMİ KONUSUNDA, BİZİM KADAR BAŞARISIZ OLAN NE KADAR ÜLKE VAR BİLMİYORUM. BUNU DA AÇIK SÖYLÜYORUM''
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, yabancı dil öğretimi konusunda Türkiye kadar başarısız ne kadar ülke olduğunu bilemediğini ifade ederek, ''Bu konuda Türkiye'nin kendisini çok iyi gözden geçirmesi gerekir. Bizim uluslararası platformda en büyük dezavantajımız bir Türk gencinin ikinci dili bilmemesidir. İkinci dil bilen aramızda çok azdır. Bu, bugünkü dünyada bizim başarısızlığımızdır. Bunun böyle devam etmesi mümkün değildir'' dedi.
Cumhurbaşkanı Gül, himayesinde YÖK tarafından düzenlenen ''Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar'' konulu kongrenin açılışında yaptığı konuşmada, üniversitelerin, kurumsal etkinliği gözetmesi, gereksiz bürokratik külfeti hem öğretim üyeleri hem de öğrenciler açısından azaltması gerektiğini belirtti.
Gül, okullaşma oranlarının artmasıyla birlikte iki önemli konunun gündeme geldiğini, bunlardan birincisinin, bazı yükseköğretim programlarının kontenjanlarının boş kalması ve buna bağlı olarak kamu kaynaklarının israfının söz konusu olması olduğunu belirtti. Bu konuda iyi çalışılması gerektiğini ifade eden Gül, ikincisinin de mezun olanların istihdamının gözetilmesi olduğunu, bu konuda da üniversitelerin duyarlı olması gerektiğine inandığını kaydetti.
Türkiye'nin artık sınırları içinde kapalı, içe dönük bir ülke değil, dünyaya açık bir ülke olduğunu herkesin bildiğini anlatan Gül, şöyle devam etti:
''Türkiye AB'ye tam üyelik müzakerelerini devam ettirmektedir. Bu demektir ki Kopenhag Siyasi Kriterleri çerçevesinde Türkiye'de bir demokrasi ve hukuk standartları vardır. Medya, elektronik dünya zaten dünyayı bir u borusu haline getirmiştir. Herkes her şeyi olduğu yerden takip edebilmektedir. Böyle bir dünyada üniversitelerimizin dünyaya açılması şarttır. Birincisi öğretim üyesi, ikincisi öğrenci açısından. Yine YÖK'e bu konuyu da daima tavsiye etmiştim. İlk olarak 1933 yılında ilk üniversite reformu yapılıp da yeni üniversiteler kurulduğunda Türkiye'ye Alman hocalar gelmiştir, o zaman Avrupa'da zulüm gören birçok Musevi hocalar üniversitelerimize gelmiştir ve üniversite sisteminin kurulmasında çok büyük katkıları olmuştur. O gün dünyaya açık olan bir Türkiye'nin, bugün 80, 90 ve 2000'li yıllarda dünyaya kapalı olmasını düşünmek hiç akıl karı değildir. Dışarıdan öğretim üyelerinin gelmesini teşvik etmek gerekir. Dışarıdan öğrenci getirmeyi teşvik etmek gerekir. Yabancı bir öğrencinin Türkiye'de okuması demek o ülkeye yapacağınız çok güçlü bir yatırım demektir. Yabancı öğretim üyesinin Türkiye'ye gelmesi Türk gençliği ve bilim adamlarının da dünyaya bakışını değiştirecektir. Şimdi bizim gençlerimiz dünyayı sadece bizden ibaret zannediyorlar. Ama üniversiteden mezun olduktan sonra dünyanın ne olduğunu anlıyorlar. Dünyadaki farklı uyrukları, dinleri, dilleri, kültürleri görmesi ve bilmesi gerekir. Bunlar üniversiteyi zenginleştiren unsurlardır.''
''TÜRKİYE İÇİN KAZANÇ''
Cumhurbaşkanı Gül, eskiden üniversitelerde daha çok yabancı öğrenci bulunduğunu belirterek, İstanbul Üniversitesinde okuduğu dönemde, Türkçe eğitim veren bir üniversitede, o gün bile çok sayıda yabancı öğrenci olduğunu anlattı.
Bugün yabancı öğrenci sayısının az olduğu kanaatinde olduğunu dile getiren Gül, şunları kaydetti:
''Her ne kadar son 1-2 sene içinde alınan tedbirlerle genişleme söz konusu olduysa da çok gerideyiz. Bizler, yurt dışına seyahat ettiğimizde bir ülkenin bakanının, Türk üniversitesinden mezun olduğunu gördüğümüzde gururlanırız. O ülkedeki Türk iş adamlarının yatırımları, o ülke ile Türkiye arasındaki ilişkilerin güçlenmesinin altındaki sebep ne diye bakıldığında Türkiye'de burslu olarak okuyan birçok öğrencinin önemli bir etken olduğunu görürüz. Bu sadece sivil dünyada değil, askeri dünyada da böyledir. Kendi harp okullarımızda, harp akademilerimizde okuyan yabancı öğrencilerin gittikleri ülkelerde Türkiye ile kendi ülkeleri ve halkları, Türk Silahlı Kuvvetleri arasında en güçlü köprüyü oluşturduğunu okuyoruz. Onun için buna da çok önem veriyorum. Bunun Türkiye için çok büyük bir kazanç olduğuna inanıyorum.''
''HERKESİN ÖNCE KENDİ DİLİNİ ÇOK İYİ BİLMESİ GEREKİR''
Cumhurbaşkanı Gül, konuşmasının sonunda dil konusuna değindi. Türkiye'nin bu konuda yeteri kadar başarılı olamadığını ifade eden Gül, şöyle konuştu:
''Her şeyden önce herkesin kendi dilini çok iyi bilmesi gerekir. Bu anlamda dünyanın bazı iyi üniversitelerinde mühendislik talebesi ve tıp öğrencisinin bile kendi dili ile ilgili kompozisyonların yazılmasının ders olarak okutulduğunu biliyoruz. Kendi dilini çok iyi bilmeyenin, başkasının dilini iyi öğrenmesi mümkün değildir. Hepiniz öğrencilerin kağıtlarını okuyorsunuz. Yetiştirdiğiniz öğrencilerin Türkçeyi nasıl kullandıklarını, Türkçenin ne kadar zengin olup olmadığını, en iyi notu siz veriyorsunuz. Bu konuya özellikle özen gösterilmesi gerektiğine inanıyorum. Dalı ne olursa olsun, şunu unutmayalım ki çok iyi Türkçe bilen, Türkçeye hakim olan bir öğrenci, mühendislikte de tıpta da daha başarılı olacaktır.
Yabancı dil öğretimi konusunda bizim kadar başarısız olan ne kadar ülke var bilmiyorum. Bunu da açık söylüyorum. Hem orta öğretim hem de üniversite için söylüyorum bunu. Yabancı dil biliyor diye muaf saydığımız öğrencilerin dışarı gittiklerinde ya da yabancı ile karşılaştıklarında ne kadar şaşırdıklarını hepimiz biliriz. Bu konuda, Türkiye'nin kendisini çok iyi gözden geçirmesi gerekir. Bizim uluslararası platformda en büyük dezavantajımız bir Türk gencinin ikinci dili bilmemesidir. İkinci dil bilen aramızda çok azdır, bu bugünkü dünyada bizim başarısızlığımızdır. Bunun böyle devam etmesi mümkün değildir. Yetiştirdiğimiz, mezun ettiğimiz gençler sadece Türkiye'de çalışacak değil, dünyanın her yerinde çalışabilecek kabiliyette ve güçte olması gerekir. Bilimsel olarak ne kadar yeterli olursa olsun, eğer dil konusunda yetersizse bütün kapılar kendisine kapanacaktır. Uluslararası kuruluşlarda, şirketlerde veya kendi şirketini başka ülkelerde kurarak, faaliyet gösterecek kişiler, üniversite mezunları arasından çıkacaktır.''
YÖK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e konuşmasının ardından gümüş bir tabak takdim etti.
