Sanat eserinin alıcısına ulaşmasına aracılık eden galeri mi daha doğru adrestir, yoksa müzayede mi? Çağdaş sanatla ilgilenmeye başlayan okurlar bana en çok "Resmi müzayededen mi galeriden mi almalıyız?" sorusunu soruyorlar. Bu aslında okurlar kadar profesyonellerin de sorguladığı bir durum. Ve gerçekçi olursak net bir cevabı da yok. Ben yine de bu hafta bu soruyu Türkiye'de çağdaş sanat konusunda otorite olarak kabul edilen bazı isimlere yönelttim. Sanat dünyasının uzmanları da bu soruya ezberden kemikleşmiş bir cevap veremiyor. Yanıtlar "duruma göre" oluyor. İkisinin de kendine göre avantaj ve dezavantajları var. Müzayedeler keşfetme yeri değil. Çünkü müzayedelerde rüştünü ispatlamış, belirli bir tanınırlığa ulaşmış sanatçıların eserleri satılıyor. Yani müzayededen Monte Cristo'nun hazinesini bulmak pek de rastlanır bir durum değil. Bu nedenle değer avcılığı yapacaksanız galeriden keşfedeceksiniz. Ama galeriden alınan her eserin de illa doğru seçim olduğunun ve ileride daha da değerleneceğinin garantisi yok.
Yalçın Sadak-Sanat Tarihçisi:
Müzayedeler manipülatif sunum yapıyor
Müzayedeler
sanat piyasasının önemli dinamiklerindendir. İlkeli ve ehil oldukları sürece sanatın kalkınmasına güç katacaklarından kuşkum yok. Nitekim, Mavi Senfoni'yle başlayan yükseliş süreci onların eseridir. Fakat, son iki yıldır, galerilerin misyonunu da üstlenme hırsına kapıldılar. Oysa galeriler sanat piyasasının atar damarlarıdır. Onlar sanatçı adaylarını keşfeder, yaşayan sanatçılara istikrar içinde seyreden bir piyasa oluşturur. Müzayedelerin görevi, yaşayan sanatçıların elde edilmesi zor, nadir bulunur işlerini sirkülasyona sokmakken, boyası kurumamış yapıtları sanatçıdan alarak, açık arttırmaya koyuyorlar. Alıcılar da galeriden 10'a alacağı bir yapıtı, müzayede ortamında 20 lira başlangıçtan alacak kadar saf değiller.
Olgaç Artam-Antik A.Ş. Müzayede Yöneticisi:
Galeriler sanat dünyasının temel taşıdır
AVRUPA ve Amerika'da tüm müzayede kuruluşları genç sanatçıların eserlerini satışa sunuyor. Ülkemizde çok sayıda genç sanatçı müzayedelerimizde yer almak için başvursa da biz bu konuda titiz bir çalışma yapıyoruz. Sanat gelişimi henüz olgunlaşmamış genç sanatçıların eserlerinin müzayedeye çıkmasını doğru bulmuyoruz. Bu tür başvurular için her zaman galerileri öneriyoruz. Başvuran sanatçının performansını uzun bir süre sergilerinden takip ediyor, çalıştığı galerisi ile olan ciddiyeti ve ilişkisine çok önem veriyoruz. Galeriler sanatçıyı keşfeden ve destekleyen sanat dünyasının temel taşlarıdır. Bir sanatçının kariyerindeki yükselişin ancak galerisiyle geliştirdiği profesyonel ilişkisi sayesinde olduğuna inanıyoruz. Müzayede tanıtımları ile çok geniş alıcı kitlelerine ulaşmak isteyen sanatçıların eserlerini değerlendirirken öncelikle hangi galeri ile çalıştıkları, hangi koleksiyonlarda yer aldıkları, bilgi bankamızdaki geçmiş piyasa raporları, işlerindeki özen ve içeriği kapsayan araştırmalar yapıyoruz.
Öner Kocabeyoğlu-Koleksiyoner:
Galerilerin mutlaka desteklenmesi gerek
Günümüz
çağdaşlarının eserlerini daha çok galerilerden alıyorum. Galerilerin ve genç sanatçıların desteklenmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu da genç sanatçıların işlerini galerilerden satın alarak olacaktır. Ama müzayededen alınmasına karşı değilim. Hatta bunun sanatçı için bir PR sağladığını düşünüyorum. Çünkü bu müzayede kataloglarının 1000-1500 sanatsevere ulaştığını tahmin ediyorum. Her sanatsever aynı zaman serbestliğine sahip olamayabiliyor. Bu nedenle galerileri tek tek ziyaret ederek eserleri yakından inceleme fırsatı olmuyor. Gençlerin işlerini müzayededen beğenip alma yoluna gidebiliyor. Kendi adıma konuşacak olursam müzayedelerden daha çok ulaşılması zor olan modern ressamlarımızın (1945- 1975) eserleriyle ilgileniyorum.
Oktay Duran-Koleksiyoner- Galeri Sahibi:
Her iki kurum da sanat için gerekli
Bana göre iki kurum da gerekli ve sağladığı faydalar birbirinden farklı. Şöyle ki, galerilerin temsil ettiği sanatçılar vardır. Dolayısıyla bir alıcı galeriye gittiğinde hangi sanatçının eserlerini göreceğini bilir. Müzayede de ise satışa sunum anı geldiğinde, alıcının karşısında sanatçıya ait tek eser, ancak o eserin potansiyel birçok alıcısı vardır. Orada hakiki pazar şartları oluşur. Dolayısıyla müzayedelere, doğru fiyatlı pazarın oluşmasında önemli bir satış aracısıdır diyebiliriz.
Aziz Karadeniz-Beyaz Müzayede Yön. Kur. Başkanı:
Dünyada genç sanatçılar galeride satılıyor
2006'da
müzayedeciliğe başladığımızda bazı galeri sahipleri yaşayan sanatçıların özellikle gençlerin eserlerini müzayedede satışa sunduğumuz için bizi çok eleştirdiler. Eleştirilerin bir başka boyutu ise genç veya yaşayan sanatçıların yeni eserlerinin ve aynı sanatçıya ait birden fazla eserin satışa sunulması idi. Bu eleştiriler zamanla azalmış olsa da hâlâ devam ediyor. Müzayedelerin sadece eski eser veya antika değeri olan yapıt ve objelerle sınırlı kalması gerektiği ileri sürülüyor. Oysa genç sanatçıların eserlerinin müzayedelerde satılması Türkiye'ye özgü bir durum değil.
Yahşi Baraz-Galeri Sahibi:
Yeni başlayanlar galeriden almalı
Galeri ve müzayedeler birbirlerine bağlı bir sistemdir. Ama yeni koleksiyonerlerin ilk alımlarını galerilerden atması lazım. Hem galeriden alım yapıldığında sanatçı daha fazla kazanır. Müzayedede satılan eser sanatçıya ait olmadığı için bir gelir elde etmez. Ama müzayedenin getirisi çok daha fazladır. Çünkü orada satılan fiyat halk tarafından onaylanmış demektir. Sanatçı da bu fiyatı ölçüt alır ve galerideki eserlerini de bu fiyattan ayarlayabilir.
Burhan Doğançay-Ressam:
Galeri takdim eder, müzayede fiyatı belirler
Galeriler, genç ressamların tanınmaları, sanat piyasasında var olabilmeleri için çok önemlidir. Ama sanat eseri alacak kişi, beğendiği eseri, istediği yerden alabilir. Bunun bir kısıtlaması yoktur. Galeriler, istedikleri esere, istedikleri fiyatı koyabilirler, belirledikleri bu fiyata göre satış yapabilirler. Eğer bir müzayede şirketi, genç bir sanatçının eserini, müzayedesine koymuşsa, bu o sanatçının yükselmiş bir değeri olduğunun göstergesidir. Galeriler, yenilikleri sunar, gençleri takdim eder. Müzayedeler ise belli bir yerden sonra bu sanatçıları devralır.
