Ankara Bilkent Teknopark'ta araştırma yapan iki doktora öğrencisi ilginç bir buluşa imza attı. Moleküler biyoloji uzmanı Berna Şentürk ve Ebuzer Kalyoncu, denizlerde bolca bulunan mavi midyeden ultra güçlü yapıştırıcı imal etti. İkilinin hayata geçirdiği buluşta midyelerde bulunan proteinlerin DNA'sı kopyalandı ve bunların yapıştırıcı bakteriler üretmesi sağlandı. Projeyi hayata geçirmek için şirket kuran genç araştırmacıların ürettiği organik yapıştırıcılar, boru hatlarının yapıştırılmasından tıp dünyasına kadar geniş bir alanda kullanılacak. Yapıştırıcılar, özellikle Türkiye'nin son yıllarda öne çıktığı organ nakillerinde de hayati rol üstlenecek.
MİDYELER ÖLMÜYOR
Projeyi geliştirirken uzun süren bir Ar-Ge çalışması yaptıklarını ifade eden Ebuzer Kalyoncu, yapıştırıcının tıp dışında özellikle endüstriyel alanda da çok etkili olduğunu ifade etti. Mavi midyenin güçlü ve dayanıklı yapısıyla doğal bir yapıştırıcı salgıladığını anlatan Kalyoncu şu bilgileri verdi: "Denizde bulunan midye sürekli dalgaların içinde yüzüyor ve kabuğunda kalabilmek için çok güçlü sıvılar salgılıyor. Bu sıvılardan yapıştırıcı elde ediliyor. Ancak biz işi bir adım daha öteye taşıdık. Yardımcı Doçent Dr. Tugay Tekinay'ın da desteğiyle midyenin yapıştırıcı salgılayan proteinlerinin DNA'larını yapay ortamda ürettik. Böylece midyeleri öldürmeden yapay yapıştırıcı bakteriler elde ettik. Klasik yöntemlerde 1 gram yapışkan proteini elde etmek için yaklaşık 10 bin midyeye ihtiyaç vardı. Ancak geliştirdiğimiz yapay DNA proteinleri sayesinde midyeler hayatlarına devam ediyor. Biz sadece DNA'larını kopyalıyoruz."
BORU HATTI YAPIŞTIRACAK
Kendilerine ticari olarak birçok teklif de geldiğini anlatan Kalyoncu sözlerine şöyle devam etti: "Yapıştırıcı sektörü dünyada 63 milyar dolar büyüklüğe sahip. Biz Türkiye'nin bu pastadan pay almasını istiyoruz. Son olarak petrol boru hatlarının bu maddeyle yapıştırılması konusunda teklif aldık. Teknik olarak bu mümkün. Üzerinde çalışıyoruz. Çünkü bu yapıştırıcıyla cam, metal plastik, ahşap, teflon gibi çeşitli maddeler yüzeylerle yapışmanın ötesinde güçlü bağlar kuruyor. Böylece dünyanın en güçlü birleşmesi sağlanıyor. Eşi bulunmayan bir yapıştırıcı ürettik."
ÖDÜL ALDILAR
Midyeden yapıştırıcı projesine birçok ödül de geldi. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nin (İKMİB) organize ettiği "Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Sektöründe 2. Ar-Ge Proje Pazarı Etkinliği"nde ikincilik ödülü aldı. Kimya sektörü olarak, 2023 yılı için 50 milyar dolarlık ihracat hedefine kilitlendiklerini ifade eden İKMİB Başkanı Murat Akyüz, "İhracatı artırmanın yolu katma değerli üretimden, katma değerli üretimin yolu ise Ar-Ge ve inovasyondan geçiyor. Bu konudaki yeni buluşları destekliyoruz" açıklaması yaptı.
