Ramazan'da, dişler fırçalanmadığı zaman sahurdan iftara kadar geçen uzun sürede ağızda kolayca üreyen bakteriler, kötü kokulara sebep olur. Aynı zamanda bu koku, diş çürüklerine de neden olabilmektedir. Memorial Ataşehir Tıp Merkezi Diş Hastalıkları Bölümü'nden Diş Hekimi Ezel Yıldız Elmas, Ramazan'da diş sağlığının korunması ve ağız kokusunu önlemenin yolları hakkında bilgi verdi.
Soğan yerine maydanoz!
Oruç tutmak gün içinde uzun süre açlık gerektirir. Bu durumda tükürük salgısı azalır ve buna bağlı olarak tükürüğün dili temizleyici ve yıkayıcı etkisi de düşer. Ramazan'da genel olarak ağız kokusuna sebep olacak sarmısak, soğan içerikli ve ağır baharatlı gıdalardan uzak durmalı; bunların yerine lifli ve su içerikli nane, maydanoz, taze fesleğen gibi yeşillerin tüketimi artırılmalıdır. İftar ve sahur vakitlerinde bol su tüketilmeli, sahur yemeği tamamlandıktan sonra mutlaka dişler ve dil temizlenmeli, mümkünse ağız dezenfektanı ile gargara yapılmalıdır. Bu konuda hassasiyet duyanlar için piyasada alkol içermeyen ağız gargaraları bulunmaktadır.
Ağız kokusuna kaşık testi
Ağız kokusunu anlamanın basit yöntemleri var. Plastik bir kaşık, dilin arka yüzeyinden ön yüzeyine doğru sürülerek çekilir. Kaşık koklanır; bu test iki ya da üç gün süre ile yapılıp karar verilebilir. Kötü koku kaynağının saptanması, buruna yerleştirilen tüpten nefes verilmesi ile de sağlanabilir. Böylece akciğer nefesi tespit edilir. Ancak bu tip muayene öncesinde kişinin, üç hafta önceden sarmısak soğan gibi gıdaların tüketimini durdurması, antibiyotik almaması ve 48 saat açlık süresi geçirmesi gerekir.
Dilinizi de fırçalayın
Ağız kokusunun en önemli tedavi aşamasını ağız bakımı ve dilin fırçalanması oluşturmaktadır. 'Klorheksidin' adı verilen maddeyi içeren ağız gargaralarının sürekli kullanımı uygun değildir. Bunlar dişte renkleşmelere, diş eti ve damaklarda yanma ve tat hissinin kaybolmasına neden olabilir. Aynı şekilde hidrojen peroksit içerikli, soda veya çinko içerikli gargaralar; ağız içi epitel dokusuna zarar verebilir.
Bol bol su tüketin
Ramazanda yaşanan uzun süreli açlık, tükürük akışının azalmasına neden olur. Böylece tükürüğün dil üzerinde yıkayıcı ve dezenfektan etkisi gün içinde azalırken, uzun süre gıda alınmaması da dildeki bakterilerin üremesini ve fiziksel şartlarının güçlenmesini artırır. Tüm bunlar Ramazan'da ağız kokusu şikayetlerinin artmasına ve kişinin 'sabah nefesi' diye tanımlanan durumu bütün gün boyunca yaşamasına sebep olur.
Düzenli diş kontrolü
Düzenli diş hekimine giden kişilerde ağız kokusu görülmez. Diş fırçalama ve diş ipi, iyi ağız bakımının önemli basamaklarıdır. Ancak dilin temizlenmesi ağız kokusu şikayeti olan kişilerde birinci sıradadır. Genel olarak dişeti problemleri kırık ve çürük dişler, eski ve kötü yapılmış protezler, tükürük salgısında azalma, ağız içi kaynaklı kötü ağız kokusunun sebepleri arasında sayılır. Bu sebeple sabahları nefes hoş kokmayabilir. Gece tükürük salgısı oldukça azdır.
Tatlandırıcılı sakız çiğneyebilirsiniz!
Şekersiz cikletlerin ağız kokusunu hafiflettiği düşünülmektedir. Tatlandırıcılı cikletlerin ise içerdiği ksilitol isimli madde nedeni ile bakteriler üzerine olumsuz etkisi vardır. Bu sebeple ağız kokusu şikayeti olan hastalara önerilir.
İftardan sonra yürüyüş rahat uyumayı sağlar!
Ramazan aylarında öğün tüketim sıklığındaki azalmayla birlikte görülen kabızlık şikayetini önlemek amacıyla iftardan bir-iki saat sonra yaz ayında olmanın avantajını da kullanarak meyve tüketimine özen gösterilmelidir. Özellikle yazın en çok tercih edilen meyvesi karpuz; bol su içeriği ile iyi bir seçimdir.
Sıcaklar da göz önünde bulundurarak ağır egzersizlerden kaçınmak gerekir. İftardan iki saat sonra yapılacak hafif yürüyüşler daha rahat bir sindirim sistemi ve daha rahat bir uyku uyumayı sağlayabilir.
Özellikle yüksek tansiyon ve diyabet olanlarla böbrek hastaları ve düzenli ilaç kullanması gereken kişiler, oruç tutarken çok dikkatli olmalıdır.
Ağız kuruluğu için florlu diş macunu ve gargara kullanmalı
Ramazan boyunca florlu veya ağız kuruluğu için üretilen özel diş macunu ile dişler fırçalanmalı. Dişlerin arası, diş ipi ve ara yüz fırçaları ile temizlenmeli. Florlu ağız gargaraları ile ağız düzenli olarak çalkalanmalı. Bu sayede ağız ve diş sağlığının yanısıra kuruluğun da önüne geçilir. Ramazan'da oluşan ağız kuruluğunu önlemek için de dikkat etmeniz gerekenler şunlar:
Sodyum lauryl sulfat içeren diş macunları
Alkol içeren ağız gargaraları n Şeker ve şekerli sakızlar
Baharatlı, asitli gıdalar n Kafeinli içecekler, tütün
Alkol ve karbonatlı içkiler n Tarçın ve limon aromalı ciklet ve şekerler
Ramazan'da bol bol ayran ve meyve suyu tüketin!
International Hospital Beslenme ve Diyet Uzmanı Dilem İrkin, yaz aylarında sıcaklardan dolayı sıvı kaybının arttığını, bu durumun su ihtiyacını artırdığını söylüyor. İrkin, sahur ve iftar arasındaki uzun süre de göz önünde bulundurulduğunda en çok dikkat edilmesi gereken konunun sıvı alımı olduğunu söyledi.
Sahur ve iftar süreçlerinde mümkün olduğunca su içmeye özen gösterin.
Elektrolit dengesini sağlamak için daha çok ayran ve taze sıkılmış meyve suları tüketin. (Hazır ayranlar içinde tuz bulunması nedeniyle yüksek tansiyon hastaları tüketmemeli.)
Mideyi terk etme hızı yüksek olduğundan soğuk tüketimlerden kaçının.
İftara çorbayla başlayın.
İftarda ağır, yağlı, kızartma gibi gıdalardan mümkün olduğunca uzak durmaya çalışın.
İftar öğününde mutlaka sebze yemeğine yer vermek ve mümkün olduğunca iyi çiğneyerek yavaş tüketmeye özen gösterin.
