Uyumak mı uyumamak mı işte mesele bu!
Merhaba Bengi Hanım. Sorum şu: 2-3 yıldır uykuya dalarken sorun yaşıyorum. Kafam rahatken uyku moduna geçmem zorlaşıyor. Kafam yorgunsa içki içip sızmış gibi uykuya dalıyorum. Rahat uyusam da uyumasam da sabahları zor kalkıyorum. Sanki bir gün önce aşırı alkol almışım gibi ya da büyük fiziki güç sarfetmiş gibi oluyorum. Günlük hayatta ise genelde yarı sarhoş gibiyim. Sanki kafamın içi uyuşuk. Kendimi enerjisiz hissediyorum.gözlerimden anlaşılıyor bendeki bezginlik ifadesi. 25 yaşındayım. E.Y
Uyku... Edebi eserlerde ne çok nitelemesi vardır uykunun; derin, huzursuz, tatlı ve sonsuz uyku, yani ölüm. Ölüme benzetilmesinin en önemli nedeni, uyku sırasında dış dünyayla ilginin kesilmesidir. Ama bu geçici ve bilinçli bir dönemdir. Bedenin kendini yenileyebilmesi için gerekli olan bu dönemden, sıklıkla yakınırız. Bazen çok uyumaktan, bazen uyuyamamaktan, bazen sık sık uyanmaktan, ya da kabuslardan... Yaşla beraber değişen miktarlardadır uyku gereksinimi. Doğduğumuzda 18-19 saatken, yaş ilerlediğinde 5-6 saate düşer, üstelik sürekliliğini kaybeder.
UYKU BOZUKLUKLARI
Uykusuzluk, aşırı uyuma, uykuya dalmada zorluk, sık uyanma, rüyalar, kabuslar, uygun zamanlarda uyuyamama, uyurgezerlik, dinlendirici bir şekilde uyuyamama gibi sorunların hepsine uyku bozukluğu denir. Çünkü kişinin dinlenememesi, bedenin kendini yenileyememesi sonucunda vücudun günlük işlevselliği bozulur. Bazı insanlar 4-5 saat uydukları halde ertesi günü iyi geçirler, bazıları da iyi uyuyamadığı halde sorun hissetmezler. O zaman bir uyku bozukluğundan söz etmek zor olur.
UYKUYA DALMA
Uykuya dalmayı zorlaştıran ya da geciktiren bazı nedenler olabilir. Bu nedenler sadece o güne ait olabilir. Fazla kahve, yemek, alkol, gürültü, ışık gibi... Yatakta uyumayı beklemek, uykunun gelmesini engelleyebilir. Günlük stresler, gerginlikler uykuya dalma için gerekli olan gevşemeyi engelleyebilir. Hele bir de yalnız kaldığımız zaman gün boyu ertelediğimiz sorunlar aklımıza gelmiş ve hesaplaşmaya başlamışsak uykuya dalmak iyice zorlaşır. Bedenin bir ritmi vardır, uykunun da. Bunu bozmuş ve gündüz uyumuşsak, geç kalkmışsak ritmi bozar ve uykuya dalmayı zorlaştırırız. Bu durumlarda kahve, gürültü, ışık, alkol gibi şeylerden uzak durmak, yatakta az zaman harcayıp, uykuyu yatak dışında beklemek, uyku öncesi ılık duş ve bazen uygun ilaçlar bu sorunu çözebilir. Tabii uyuduğu halde uykusuzluktan yakınanların sorunları dışında...
UYKUYLA İLGİLİ BAŞKA SORUNLAR
Bazen aşırı uyuma da sorun olabilir. Bir ruhsal hastalığın, özellikle depresyonun belirtisi olabileceği gibi, gün içinde ani kısa uyku nöbetleri şeklinde gelen hastalıklar da vardır. Uyku sırasında geçici olarak nefesin durmasına ise 'uyku apnesi'denir. Şişmanlık, kulak-burun-boğaza ilişkin sorunlar buna neden olabilir. Uykunun kalitesini bozar, hem kişi için hem de onunla uyuyan için huzursuz bir geceye neden olur. Ertesi sabah, yorgunluk, baş ağrısı, sersemlik gibi belirtiler görülebilir. Erkeklerde daha fazla görülen ve ani ölümlere neden olabilen bu durumu ihmal etmemekte yarar var. Herkesin uyku alışkanlığı farklıdır. Işıkta, gürültüde rahat uyuyanların yanında, en küçük ışıktan, gürültüden rahatsız olanlar da vardır. İşte bu alışık olunan ortam sağlanamamışsa uykusuzuk ya da aşırı uyuma gerçekleşebilir. Sabah yorgunluk, iş yapamama, algılayamama, dikkatsizlik ve psikolojik sorunlar oluşabilir. Sabah ilk uyandığında yanında olmak istemediğimiz insanlar vardır. Uykuları geldiğinde bir sürü huysuzluk yapan, kızan, bağıran, uyandıktan sonra kendilerine gelmeleri uzun süren, sarhoş gibi gezinenler... Çoğu kez kişilik özelliği gibi algılansa da bu bir uyku bozukluğudur. Bazı fiziksel hastalıklar uyku bozukluğuna neden olabilir. Bunun dışında depresyonda uyku bozukuluğu sık görülür. Uykusuzluk kadar, aşırı uyuma da depresyonun belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca kaygı bozukluğu, şizofreni, demans uyku sorunuyla gidebilen sorunlardır. Uyku sorunu yaratan en önemli nedenlerden biri alkoldür. Alkolden sonra rahatlık ve aşırı uyuma, ama aralarda sık uyanma ya da uykusuzluk görülebilir. Bu durum gündüz aralıklı uymalara yol açar. Görüldüğü gibi sorun çok ya da az uyumaktan öte kaliteli uyuyabilmek. Tıp bunlara çare bulabiliyor. Galiba tek çaresiz olan, gerçekleri görmeyi ve doğruyu seçmeyi engelleyen uykuda olma hali...
