Referandumda
kabul edilen maddeler arasındaki 12 Eylül darbecilerine dokunulmaz zırhı kazandıran Geçici 15. Madde'nin yürürlükten kaldırılmasıyla yargılanmaları gündeme geldi. Daha ilk günden yüzlerce suç duyurusu yapılırken, Özel Yetkili savcıların açacağı soruşturma ve olası davalarda üç konuda tartışma yaşanması bekleniyor:
ZAMANAŞIMI SÜRESİ GEÇTİ Mİ?
Mevcut yasalara göre, darbe suçunun normal zamanaşımı süresi 20 yıl. Bu süre, 20 yıl içinde, dava açılması, soruşturma başlatılması gibi işlemlerle en fazla 30 yıla kadar uzayabiliyor. Yani suçun oluştuğu tarihten sonraki 30 yıl içinde davanın sonuçlanması gerekiyor. 12 Eylül askeri darbesi nedeniyle bugüne kadar sadece eski savcı Sacit Kayasu'nun açtığı dava bulunuyor. Evren ve arkadaşları hakkındaki suçun zamanaşımına uğradığını savunan hukukçulara göre, referandum günü bu süre dolmuştu. Bu nedenle Evren ve arkadaşları hakkında soruşturma açılsa da yargılama yapılamaz. Bazı hukukçular ise, zamanaşımı süresinin Anayasa değişikliği yürürlüğe girdikten sonra işleyeceğini savunuyor. Bu hukukçulara göre, Anayasa'nın geçici 15'inci maddesi yargılama muafiyeti getiriyordu. Nasıl ki Yüce Divan davalarında bakanlar ve başbakanların görevde bulundukları dönemde yargılama yapılamadığından zamanaşımı süresi duruyorsa Geçici 15'inci maddenin koruması altında bulunan kişiler için de zamanaşımı süresinin durması ve dolayısıyla ancak 30 yıla kadar uzayabilen 20 yıllık zamanaşımı süresi Anayasa değişikliği referandumda kabul edilip yürürlüğe girdikten sonra başlayacak.
EVREN AF MI EDİLDİ?
Yargıtay Onursal Başkanı Sami Selçuk'un da aralarında bulunduğu hukukçulara göre Anayasa'nın bu içerikteki Geçici 15'inci Maddesi zaten başlı başına bir af yasasıydı. Bu hukukçulara göre, zamanaşımı sorunu olmasa da 12 Eylül darbecileri yargılanamayacak. Aksini savunan hukukçular ise kaldırılan Geçici 15'inci maddenin bir af yasası olmadığını, sadece o madde kaldığı sürece yargılama muafiyeti getirdiğini, kaldırılmasının da bu muafiyeti ortadan kaldırdığını ve yargılama sürecinin başlaması gerektiğini savunuyor.
EVREN YARGILANABİLİR Mİ?
Anayasa'nın 105'inci maddesinde Cumhurbaşkanı'nın vatana ihanetten dolayı, Meclis kararıyla yargılanabileceği hükmü bulunuyor. Bu nedenle Evren hakkında açılacak davada bu hüküm de tartışılacak. Varılacak sonuç zamanaşımı ve af sorunu aşılırsa Evren'in yargılanıp yargılanmayacağının yanıtı olacak.
