Evren'e Pinochet tarifesi

12 Eylül'ün mimarı Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya'nın yargılandığı davada müdahil avukatlar "Diktatörler, Pinochet nasıl tekerlekli sandalyede, Hüsnü Mübarek demir kafeste mahkemeye getirilip yargılandılarsa, Evren hasta yatağıyla da olsa duruşmaya getirilmeli" dedi. Mahkeme, Evren'in, "Beni yargılayamazsınız" talebini, "Darbeyi yargılamak bizim görevimiz" diyerek reddetti. Ankara Özel Yetkili 12'nci Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlayan davanın dünkü ilk duruşmasına Sanıklar Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya katılmadı.

32 YIL SONRA YAN YANA
Başbakanlık adına avukat Sami Arslan Aşkın, TBMM adına da Yıldız Mersinli'nin katıldığı duruşmayı AK Parti'den Ahmet Aydın, Ayşenur Bahçekapılı, İbrahim Yiğit, Selçuk Özdağ, Ayhan Sefer Üstün ve Hamza Dağ izledi. Duruşmayı CHP'den de Sezgin Tanrıkulu Gökhan Günaydın Erdal Aksünger Musa Çam, Uğur Bayraktutan Veli Ağbaba ve Süleyman Çelebi izledi. BDP Genel Başkan Yardımcısı Meral Beşdaş müdahil avukatları arasında yer alırken Ertuğrul Kürkçü ve bağımsız milletvekilleri Leyla Zana ile Ahmet Türk de izleyici sandalyelerinde oturdular. Müdahillerden Akıncılar Davası sanığı Halis Özdemir ile Devrimci- Yol Davası sanığı Oğuzhan Müftüoğlu salonda yan yana oturdu. Deniz Gezmiş'in arkadaşı Mustafa Yalçıner ile MHP davası sanıklarından Ökkeş Şendiller de yan yana oturan isimler oldu. Duruşmaya damgasını vuran, müdahil avukatlarının Evren'in mutlaka duruşmaya getirilip yüz yüze sorgunun yapılması gerektiği yönündeki talepleri sırasındaki söylemler oldu.

'YATAĞIYLA GETİRİLSİN'
Müdahillerden Celalettin Can, Hüseyin Gevher ve bazı mağdurların avukatı Fikret Babaoğlu ile Semih Özay ile eski Fatsa Belediye Başkanı Fikri Sönmez'in oğlu Naci Sönmez'in avukatı Ömer Kavili, Evren ve Şahinkaya'nın duruşmaya getirilmesi talebini özetle şöyle dile getirdiler: "Hüsnü Mübarek, demir kafeste nasıl duruşmaya getirilip sorgulandıysa, Pinochet nasıl tekerlekli sandalyede getirildiyse Evren de gerekirse hasta yatağında getirilsin. Evren onlardan daha az diktatör değildir."

'GATA'KULLİ...
Avukat Babaoğlu, darbeci sanıkların yargılanacakları zaman hastane önlerinde kuyruk olduklarını, bunun Balyoz ve Ergenekon davalarında da böyle olduğunu savundu. Avukat Hasan İlter de Evren'in GATA'da bulunmasını, "Darbeciler sürekli bir 'GATAkulli peşindeler" diye tepki gösterdi. Müdahil avukatları, darbelerle ABD ve kontrgerillanın ilişkisinin araştırılmasını da talep ettiler. Duruşmada Kenan Evren'in Avukatı Bülent Acar, "Darbe Anayasası olarak tanımlansa da anayasa yürürlüktedir ve mahkemeniz dahil devletin tüm kurumları buna uymak zorundadır" dedi. Avukat Acar, Anayasa'nın geçici 1, 3 ve 4'ncü maddelerine göre, yargılamanın yapılamayacağını bu nedenle yürütülen soruşturma ve açılan davanın yok hükmünde sayılmasını talep etti. Bu sırada Evren'in avukatı Acar ile müdahil avukatları arasında sık sık gerginlikler yaşandı. Mahkeme Başkanı Süleyman İnce, ise kararını şöyle açıkladı: "Sanıklara isnat edilen suçun niteliği ve mahkememizin yetki alanı değerlendirildiğinde, bu suç ilgili yargılamayı yapma yetki ve görevi kapsamındadır. Bu nedenle yetkisizlik ve yargılamanın yok hükmünde sayılması taleplerini oybirliğiyle reddettik."

'İŞKEENCE' SORUSU
Müdahil avukatları Evren ve Şahinkaya'nın tutuklanması talebinde bulundular. Müdahil avukatlarından Meral Beştaş, cezaevlerinde birçok tutuklu ve hükümlünün hastalık nedeniyle öldüğünü belirterek "Eğer bunlar hakkında tutuklama kararı verilebiliyorsa, Evren ve Şahinkaya da tutuklanmalı" dedi. Mahkemenin ara kararında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan Evren ve Şahinkaya hakkında 'sistematik işkence' yönünden soruşturma bulunup bulunmadığının sorulmasına karar verildi. Duruşma bugün devam edecek.

Karar İstanbul Adli Tıp'ın
Mahkeme, Evren ve Şahinkaya'nın sağlık durumlarını gösteren, raporları Ankara Adli Tıp Grup Başkanlığı'na göndererek, duruşmaya katılıp katılamayacaklarını sormuştu. Adli Tıp'ın bu yöndeki yazısının bulunduğu zarf duruşma sırasında mahkemeye getirildi. Mahkeme Başkanı Süleyman İnce, Ankara Adli Tıp Grup Başkanlığı'nın bu konuda bir karar verme yeterliliğinde bulunmadığı bu nedenle evrakın İstanbul'a gönderilmesinin talep edildiğinin bildirildiğini açıkladı. Müdahil avukatları ise Türk Tabipleri Birliği ve bağımsız doktorlardan rapor talep etti.

Karıştırmam barıştırmam!
Mahkeme, sanıklar gelmediği için iddianamenin okunmasını bir sonraki duruşmaya bıraktı. Müdahil kurumlar ile mağdur müdahil kişilerin beyanları alınırken, müdahil avukat Aydın Erdoğan, müdahillik talebinde bulunanlar arasında 7 TİP'linin öldürülmesine karışanların da olduğunu (Haluk Kırcı'yı kast ederek) "Burada Doğan Öz'ün, Abdi İpekçi'nin katilleri de var. Mağdur edilenlerle failler ayırt edilerek müdahillik kararı verilsin" dedi. Salondaki avukat Mustafa Remzi Toprak, sağ görüşlü kişilerin de müdahillik talebinin kabul edilmesi gerektiğini savunarak, "12 Eylül'de bir sağdan bir soldan idam edildi" dedi. Mahkeme Başkanı Süleyman İnce ise "Biz karıştırma barıştırma makamı değiliz" diyerek müdahale etti.

Başbakanlık'ın gerekçesi
Başbakanlık ve TBMM avukatları, mahkemeye sunulan dilekçelerdeki beyanları tekrar ettiklerini belirtmekle yetindiler. Başbakanlığın dilekçesinde sanıkların gerçekleştirdikleri askeri darbeyle millet iradesiyle tecelli etmiş olan Meclis ve hükümetin ortadan kaldırıldığını belirttiği ortaya çıktı. Dilekçede yine sanıkların yaşam hakkını ve hukuk düzenini ihlal ettikleri vurgusu yapıldı. Meclis dilekçesinde ise darbe sonrası kanunlardan bahsedilerek "Böylece sanıkların kaynağını anayasadan almayan yetkilerini kullanarak Meclis'in Anayasal görevini yapma yetkisini elinden aldığı kaydedildi.

Babam o rapor yüzünden öldürüldü
Öldürülen Savcı Doğan Öz'ün kızı Bengi Heval Öz, müdahillik talebinde bulunurken babasının kontrgerilla ile ilgili hazırladığı rapor yüzünden öldürüldüğünü ileri sürdü. Öz, "O rapor bu dava için de yol gösterici olabilir" dedi.

Yüzüne tüküreceğim
Gözaltında kaybolan Cemil Kırbayır'ın 104 yaşındaki annesi Berfo ana da Adliye binası önüne geldi. Berfo Ana, "Cenazem için geldim. Kenan Evren'in yüzüne tüküreceğim" dedi.

Notlar... Notlar...
* 147 kişilik salonda çıkan izdiham nedeniyle 09.30'daki duruşma yarım saat geç başladı. İlk duruşmaya 60 müdahil avukatı ile 3 sanık avukatı katıldı.
* Salona mağdur, müdahil 22 kişi, müdahillik talebinde bulunanlardan isimleri belirlenen 40 kişi ve tüzel kişilerin temsilcileri alındı. Müdahil mağdurlar arasında Namık Kemal Zeybek, Yaşar Okuyan, Orhan Miroğlu, Ökkeş Şendiller gibi isimler bulunuyor.
* Ahmet Türk, duruşmaya, Sırrı Sakık ve Ahmet Tan ile geldi.
* Davaya, müdahil olan MHP adına hiçbir milletvekili katılmadı.
* SABAH'ın 12 Eylül davasına müdahil olup olmayacağı sorusunu yanıtlayan Rahşan Ecevit "Hayır müdahil olmak istemiyorum" dedi.
* Kenan Evren'in damadı eski MİT'çi Erkan Gürvit'in de duruşmanın yapıldığı binanın önünde görüldüğü ileri sürüldü.

5 yavrum gitmiş nasıl susayım?
MAĞDUR ve mağdur yakınları acı dolu günlerini SABAH'la paylaştı. Mağdurlar o günleri şöyle anlattı:
* SAKİNE ARAT: 4 çocuğumu Diyarbakır zindanlarında kaybettim. Kızım olanlara dayanamayıp canına kıydı. Sürekli bu konuda konuşuyorum diye bir yıl ev hapsi ve gösterilere katılmama cezası verdiler. Bugün burada konuştuğum için döndüğümde beni hapse atacaklar. 77 yaşındayım ama umurumda değil hapis... 5 yavrum gitmiş. Nasıl susayım?
* MÜRVET ESENDAĞ: Benim çocuğum askere silah, polise taş atmadı. İdamla yargılandı. Şahitsiz, ispatsız hücrede yatırdılar. Bizimle görüştürmediler. Benim çocuğum ispatsız, şahitsiz idam edildi. Bunu yapanları Allah'a havale ediyorum.
* GÜLŞAT TAĞAÇ: Oğlum Enver Tağaç, 8 yıl yattığı hapiste sayısız işkence gördü. Hapisten çıkınca 32 kurşunla sokak ortasında öldürüldü. Aynı gün ben de öldüm. Oğluma bunları yapanlar hiç bulunamadı. Şimdi işkenceciler cezasını çekecek, çekmek zorunda.
* FATSA BELEDİYE BAŞKANI FİKRİ SÖNMEZ'İN OĞLU NACİ SÖNMEZ: 1981'de babamı kaybettim. O zaman da müdahil olmak için başvurmuştum ama reddedilmişti. Şimdi yeniden hesap sormak için buradayım.
* SALİM BAĞ: Kardeşim Bekir Bağ, ülkücü görüşe sahip olduğu için içeri alındı. Mamak Cezaevi'nde namaz kılarken arkasından dipçikle öldürdüler. Sonra da kendini astığını söylediler. Henüz 18 yaşındaydı... Yıllardır biz yanıyoruz, şimdi onlar yanacak.
* FUAT ALKAN: Biz sadece duvara yazı yazan gençlerdik. Bunun için 10 yıl yattık. Her gün işkence gördük. Acılarım hala taze. Hala hapiste olan ülkücü kardeşlerimiz var. Hesap sormak için buradayız.
* KAMBER ATEŞ: Mamak'ta beni görmeye gelen annem Türkçe bilmediği ve Kürtçe yasağı olduğu için sadece "Nasılsın?" diyebilmişti. İşkencenin hangisini anlatayım ki... İkisi değil hepsi hesap vermeli.

Bülent Ersoy: Keyfim yerinde
12 Eylül darbesinden sonra kendisine sahne ve ekran yasağı konan Bülent Ersoy Kenan Evren'in yargılanması nedeniyle çok mutlu olduğunu söyledi. Ersoy "Ben bugün çok mutluyum. Davaya müdahil olmayacağım ama çok mutluyum. Yıllar sonra, oraya gitmesi gelmesi falan değil, ceza alması falan değil, bu şartlarda isminin telaffuz edilmesi dahi benim çekmiş olduğum o sekiz senelik azap ve ızdırap yıllarının mutluluğa dönüşmesine sebep oldu. Keyfimi kimse bozamaz" dedi.