Türk vatandaşlarına 28 Schengen ülkesinin kapılarını vizesiz açacak tarihi imza bugün Ankara'da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı törenle atıldı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile AB İçişleri Komiseri Cecilia Malmström, Ankara Palas'da Türkiye-AB Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metnine imza attı.
İmza töreninin ardından konuşan Davutoğlu, Türkiye'nin tarihi ve coğrafi olarak Avrupa'nın parçası olduğunu belirterek, "Tarihi bir noktaya geldik. Anlaşmanın Türkiye ve AB'ye hayırlı olmasını, halklarımızın kaynaşmasına vesile olmasını diliyorum. Önümüzde üç aşama var. Birincisi bugünden başlayacak olan psikolojik devrim aşaması. Algılar değişecek, vize serbestisi ile Türkiye ve AB halkları arasında iletişimde yeni dönem başlayacak. İkinci aşamada, önümüzdeki 3-3.5 yıl boyunca kurumlar arasındaki çalışmalar hızlanacak ve artacak. En önemlisi ise uzun vadede Türkiye ve Avrupa halkları, yoğun bir etkileşim içine girecekler." dedi.
Ankara Palas'ta gerçekleşen törende konuşan Başbakan Erdoğan, 16 Aralık 2013 tarihinin Türkiye ile AB ilişkilerinde gerçek anlamda bir milat oluşturduğunu ifade ederek, 'AB ile ilgili ilişkilerimizde 3 Kasım 2002 tarihi bir milattı. Hükümetimizin iş başına gelmesiyle yeni bir süreç başlamıştı' şeklinde konuştu.
Başbakan Erdoğan, 17 Aralık 2004 ve 3 Ekim 2005 tarihlerini hatırlatarak, bu tarihlerin ilişkilerimizde çok önemli dönüm noktalarını teşkil ettiğini kaydetti. Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
'İşte bugünde tıpkı bu tarihler gibi hem bir milat olma özelliğini taşıyor hem de Türkiye-AB ilişkilerinde artık yeni bir süreç başlıyor. Bugün AB ile attığımız karşılıklı imzalarla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına artık vizesiz Avrupa'nın kapıları açılıyor. Tabi önümüzde belli bir süreç daha var. Kararlı bir mücadele ve müzakere sürecinin ardından Türkiye'nin de hassasiyetlerini de dikkate alan bir yol haritası üzerinde mutabık kalındı. Türkiye daha önce verdiği söze riayet ederek Geri Kabul Anlaşması'nı imzaladı. 3 buçuk yıllık bir sürecin sonunda da artık vatandaşlarımıza tam anlamıyla vizesiz Avrupa seyahati başlamış olacak. Öncelikle bu yeni sürecin Türkiye ve AB için hayırlı olmasını diliyorum. Dışişleri Bakanlığımıza, İçişleri Bakanlığımıza, AB Bakanlığımıza bu güzel neticeden dolayı huzurlarınızda teşekkür ediyorum.'
Sürece katkıda bulunan herkesi tebrik eden Erdoğan, 'Burada şu hususun altını çizmek istiyorum. Avrupa Birliği'nde sanki vizeler kalkarsa TC vatandaşları Avrupa'ya akın edecekmiş gibi bir hava oluşturuluyor. AB ülkeleri vize uygulaması dikkatinizi çekiyorum 12 Eylül 1980 sonrasında darbe rejiminin Türkiye'den çıkışları önlemek amacıyla talep ettiği bir uygulamaydı. Özellikle ülkemizdeki aydın ve sanatçıların 12 Eylül'ün baskısından, hukuksuzluklarından kaçmasını önlemek için vize engeli konulmuştu. Şuanda Türkiye'de gerek özgürlükler, gerek ekonomik anlamında böyle bir kaçışı gerektirecek durum kalmadı. Artık bunlar bizim için tarih oldu. Özellikle son 11 yılda yaptığımız reformlarla ekonomide sağladığımız başarılarla Türkiye kaçılan bir ülke değil, tam aksine dönülen ya da gelinen bir ülke oldu' değerlendirmesini yaptı.
AB Türkiye Delegasyonu Müsteşarı Naucodie tarihi imzayı "Türkiye'nin sınırları AB'nin sınırları haline gelecek" diye açıklamıştı.
Türkiye ile AB arasında bugün imzalanacak 'Vize Muafiyet Süreci ve Geri Kabul Anlaşması'nın yol haritası şöyle:
- Geri Kabul Anlaşmaları, bir ülkede yasadışı bulunan kişilerin anlaşma yapılmış veya en son transit geçiş yaptıkları ülkeye geri gönderilmesini düzenliyor. Yasadışı yolla AB ülkelerine giden veya bu ülkelerde bulunurken yasadışı duruma düşen (vize süresini geçiren) Türk vatandaşları geri kabul edilecek. Aynı uygulama Türkiye'deki yabancılar için de uygulanacak.
- Anlaşma tüm AB ülkelerini kapsayacak.
- Vize Muafiyeti Yol Haritası'nda AB, Türkiye'nin anlaşma koşulları yerine getirip getirmediğini izleyecek. Bu sürec, vize muafiyetinin tanınması bakımından büyük öneme sahip olacak.
- Yol Haritası, seyahat belgelerinin (pasaport vb.) güvenliği, göç, kamu düzeni ve güvenliği ile temel haklar gibi vize muafiyeti ve Geri Kabul Anlaşması'nın düzgün bir şekilde uygulanmasıyla ilgili kurallar ve yükümlülükleri içeriyor.
- Atılan imzalar ardından sürecin başarıyla tamamlanması halinde Türk vatandaşları için vize muafiyeti gerçekleşecek.
- Vize muafiyeti stratejisi, AB'nin Doğu'ya doğru genişleyen sınırlarını düzensiz göçe karşı koruyacak şekilde tasarlandı. Atılan adımlar neticesinde, o ülke vatandaşlarına önce vize kolaylığı, sonra da vize muafiyeti verilecek.
- Süreç başarıyla tamamlandığında sadece belli kategorideki Türk vatandaşlarının değil, tüm Türk vatandaşları AB ülkelerine üç aya kadar vizesiz seyahat edebilecek.
- Vize muafiyeti süreci Türk vatandaşlarının ortaklık hukuku çerçevesinde kazanmış olduğu haklardan bağımsız olacak ve bu haklara halel getirmeyecek.
- Türkiye çeşitli ülkelerle yürürlüğe koyduğu vizesiz seyahat anlaşmasını AB'ye tam üye olana kadar muhafaza edecek.
- Türk vatandaşlarının AB ülkelerine vize almadan gidebilmeleri Geri Kabul Anlaşması'nın yürürlüğe girmesinden en geç 3-3,5 yıl sonra başlayacak.
- Vize muafiyeti gerçekleştiğinde Schengen Alanı'na dahil AB üyesi ülkelere vizesiz gidilebilecek. Schengen Alanı'na dahil olmayan Romanya, Bulgaristan, Hırvatistan ve Kıbrıs Rum Yönetimi'ne de vizesiz seyahat mümkün olacak. İngiltere ve İrlanda ise özel durumlarından kendi vize politikalarını sürdürecek.
- Geri Kabul Anlaşması, taraflar onayladıklarını bildirdikleri tarihi takip eden ikinci ayın 1. gününde yürürlüğe girecek.
- Türkiye-AB Geri Kabul Anlaşması, AB ülkelerinde bulunan, ikamet eden, çalışan vatandaşlarımızı etkilemeyecek.
- AB ülkelerine giren göçmenlerin Türkiye'ye iadeleri ancak bu kişilerin ülkemizden AB'ye girdiklerinin tarafımızca kabulu durumunda söz konusu olacak.
- Anlaşma Türkiye'nin 'misafir' kabul ettiği Suriye vatandaşlarına etkilemeyecek.
- Anlaşma çerçevesinde iade edilecek düzensiz göçmenlerin iade masrafları, gönderen ülke tarafından karşılanacak.
Avrupalı Türk Demokratlar Birliği Teşkilatı Bürosu'nu açmak için Almanya'da bulunan AB Bakanı Egemen Bağış, vizenin 12 Eylül rejiminin Türkiye'ye attığı en büyük kazık olduğunu söyledi. Bağış, "1963 Ankara Anlaşması vizesiz seyahati mümkün kılarken, darbeciler vizeye göz yummuşlardır. 30 yıl uğraştık bu kazığı çıkarttık. 28 AB ülkesi, AB komisyonu'na vize muafiyet anlaşması yetkisi verdi. 3-3.5 yıl içinde her Türk vatandaşı 28 Schengen ülkesine vizesiz seyahat edebilecek" diye konuştu. Bağış, dün de işadamlarına hitap ettiği salonda "Atatürk'ün izindeyiz" sloganı atan bir grubun soruları üzerine "Atatürk'ün hayallerini gerçekleştiriyoruz. Küresel güçlere AK Parti 'one minute' diyebildi. Fitnecilerin oyunlarına gelmeyin" dedi. Bağış, "Hükümetimizin hiçbir grup, kesim, cemaat ve dernekle çekişmesi olamaz. Türkiye'de milletin huzurunu bozmak isteyenler, çeşitli bahanelerle iddialar ortaya atabilirler, biz birbirimizi seviyoruz, bundan kimsenin şüphesi olmasın" diye konuştu.
