21 Mayıs 1905...Cuma namazının ardından Sultan İkinci Abdulhamit'i uğurlamaya gelen halk Yıldız sarayı önünde toplanmıştı. 29 yıldan beri devleti yöneten padişahı selamlamak isteyenlerin yanında, namaza gelen devlket erkanını getiren atlı arabalar da sırayla dizilmişti.Namazı bitiren padişah cemaatle selamlaşarak çıkmaya yöneldiği sırada kednisine birşeyler söylemek isteyen Şeyhülislam'ı dinlemek için durdu. Kısa bir sohbete başlamak üzereyken yeri göğü inleten bir patlama gerçekleşti. Kan gölüne dönen ortalıkta onlarca kişi can verdi, çok kişi yaralandı. Ne olduğunu anlamaya çalışan ahalinin korku dolu bakışları arasında bir arabaya bindirilen Sultan II. Abdulhamit Yıldız Sarayı'ndaki makamına gitti.
PADİŞAH'I ŞEYHÜLİSLAM'LA SOHBET KURTARDI
Olayla ilgili ilk bilgiler gelmesiyle birlikte Ermeni Taşnak Örgütü tarafından Padişah'a dönük bir suikast olduğu anlaşıldı. Padişahın yolu üzerine çekilen bir arabaya konulan 120 kg patlayıcı ve metal parçalar zaman ayarlı bombayla patlatılarak düzenlenmişti. Bomba düzeneğini kuran eylemci de patlamayla birlikte ölmüş, Padişah'ı da Şeyhülislam'la yaptığı kısa sohbet kurtarmıştı. Bombalı saldırısı sonucu 26 kişi ölürken, 58 kişi de yaralandı. Olaydan sonra kapsamlı bir soruşturma başlatıldı ve olaya karışan 40 kişinin kimlikleri belirlendi. 15'i yakalanarak tutuklandı. Dava sonucu suikastın lideri olduğu tespit edilen Belçikalı Edward Joris idama mahkum edildi. Diğerlerine hapis ve kürek cezası verildi.
ARAŞTIRMA İÇİN ÖZEL FOTOĞRAFLAR ÇEKİLDİ
109 yıl önce düzenlenen bombalı suikastın tahkikat raporları orijinal belgeleriyle yayınlandı. Kültür AŞ tarafından yayınlanan kitapta, suikast öncesi durum, hazırlıklar, saldırı anı detayları ve soruşturma sürecini içeren tahkikat raporunun Osmanlıca orijinali de yer alıyor. Osmanlı Devleti'nin zayıflığından yararlanarak yeni bir devlet kurmak isteyen Ermeni komitecilerin düzenlediği suikastin hazırlanış ve saldırma anına ilişkin detaylara da dikkat çekiyor. Padişahın son derece önem verdiği soruşturmada özel fotoğraf çalışması da yapılıyor. Orijinali bin sayfada olan aras¸tırma raporu, daha sonra özet halinde hazırlanarak ilgili devlet görevlileri için matbaada oldukça sınırlı sayıda Türkçe ve Fransızca basıldı. İçerigˆi gizli tutulan rapor, 67 sayfa ana metin ile 8 sayfa iddianame ve Müstantik Kararnamesi'nden olus¸uyor. Raporun sonunda olayla ilgili 34 adet fotogˆraf yer alıyor.
