BAĞDAT - Arkadaşlarına yazdığı şiirsel bir mektupta Hadi El Mehdi hem isyan ediyordu hem de kendi ölümünü öngörüyordu. Mehdi, "Huzur içinde uyuyacağım. Uzun süre istirahat etmek istiyorum ve mezar taşıma yazılmış ismimi hayal ediyorum. Arapçayı doğru düzgün konuşamayan oğlumun en az bir kez gelip beni ziyaret edeceğini hayal ediyorum. Umarım babasının, bu özgürlük aşığının ve özgürlük şehidinin ismini okuyabilir" diye yazdı. Bu mektup Haziran ayında yazıldı ve geçen ay Mehdi bir suikastçının susturucu takılmış silahıyla öldürüldü. Irak'ta katledilen bir gazeteci daha... Cinayet Bağdat'ın gazeteci, sanatçı ve yazar camiasında büyük tepki uyandırdı. Birçoğu Saddam Hüseyin'in baskısından kaçan ve işgalin ardından yeni bir ülkenin vicdanı olmak umuduyla geri dönen laik entelektüeller, cinayet yüzünden bir an kendine dönüp sıkı bir muhasebe yapmak zorunda kaldı. Şimdi entelektüeller, Amerikan ordusu çekilirken ve komşu Arap ülkelerindeki devrimlerin zafer haykırışlarına tanıklık ederlerken, kendi ülkelerinde yaşananları tekrar gözden geçiriyor. Mehdi'nin yakın arkadaşı olan film yönetmeni Ali Sumari, "Bir yıl önce hâlâ iyimserdim. Mezhep savaşı sırasında bile meselelerin hallolacağını düşünüyordum. Bugünse Irak'ın asla istikrarlı bir ülke olmayacağından korkmaya başlıyorum" diyor. Bazen bir gazeteci, bir sanatçı ve bir aktivist arasında çok az ayrımın bulunduğu Irak'ta 45 yaşındaki Mehdi popüler bir radyo programı sunuyordu. Yetkilileri sık sık isimlerini vererek eleştiriyor ve sürekli ölüm tehditleri alıyordu. Ayrıca filmler çekiyor, oyunlar ve köşe yazıları kaleme alıyordu. Bağdat'ın Tahrir Meydanı'nda hükümeti protesto etmek için toplanan küçük bir gösterici grubunun da lideri haline gelmişti. Tıpkı eski rejim karşıtları gibi Amerikan tanklarının peşinden Irak'a giren entelektüeller de yeni demokrasilerini perçinlemek için onlara ihtiyaç olduğunu düşünüyordu. Fakat onların yaşadığı tecrübe çok farklı oldu. Siyasetçiler döndüklerinde bir devletin başına geçerken, gazeteciler ve insan hakları aktivistleri eski rejimden hiçbir farkı olmadığını söyledikleri yeni yönetimin baskılarına maruz kalmayı sürdürdüler. Bir gazetede editör olarak çalışan Ahmed Hüseyin, Mehdi'nin üniversiteden sınıf arkadaşıydı. Mehdi'yle ilgili, "O sadece iyimser değil, hayalciydi de. Irak'ın liberal ve laik olacağını düşünüyordu. Hayatının son gününe kadar bu hayali kurdu" diyor. Mehdi'nin bir diğer arkadaşı Kerime Haşim, "Onun Irak'a dönmesinden çok mutlu olmuştuk. O da geri dönmekten mutluydu çünkü ülkenin kurtarıldığını düşünüyordu. Bugün Irak en kötü dönemini yaşıyor. Günün birinde beni de öldüreceklerini biliyorum" diyor. Sumari ise, "Yaptıklarımızdan ve yazdıklarımızdan korkar hale geldik. Bir araya geldiğimiz yerleri sürekli değiştiriyoruz, evde uyumuyoruz" diyor.
TIM ARANGO
