Giugıano in Campanıa, İtalya - Avrupa Merkez Bankası'nın euro krizinin derinleşmesini önlemek için daha fazla euro basma olasılığı tartışıladursun Napoli'nin kuzeybatısındaki bu yarı-şehirleşmiş bölgenin usta kalpazanları deste deste sahte euro basıyor. Avrupa'nın merkez bankaları piyasadan yılda 550 bin ila 800 bin adet sahte euro çekiyor. Bu banknotların yarıdan fazlası Campania bölgesinde üretiliyor. Her ne kadar Güney Amerika, Doğu Avrupa ülkeleri, Fransa ve İspanya'da da yasadışı para basıldığı tespit edilmiş olsa da, özellikle İtalya'da baskı sanatlarının özel bir beceri seviyesine ulaştığı kesin. En usta kalpazanlar ise Giugliano ve çevresinde yaşar. İtalyan kolluk kuvveti Carabinieri'nin Roma'da bulunan Sahtecilikle Mücadele Birimi'nin başındaki Albay Alessandro Gentili, "İtalya'da çok köklü, görkemli bir gelenek var: Sahte para basıyorlar ve bunu gerçekten iyi yapıyorlar. Giugliano halen bu işin başkenti. En iyiler orada" diyor. 2009 yı l ında Giugl iano ve Calabria'daki 162 noktaya birden düzenlenen operasyon, 109 kişinin gözaltına alınarak tutuklanmasıyla sonuçlanmıştı. Ancak Gentili, şarap üreticiliği, çömlekçilik, dokumacılık ve diğer özellikli zanaatlar gibi babadan oğla aktarılan bir meslek haline gelen kalpazanlığın hâlâ sürdüğünü söylüyor. Campania bölgesi, son derece kötü bir şöhreti olan Camorra suç ağının kontrolü altında olmakla birlikte, kalpazanlık daha çok zehirli atık arıtma, uyuşturucu kaçakçılığı ve taklit giysi üretimi gibi görece daha yüksek kâr getiren işlere odaklanan gangsterler için ikincil bir iş konumunda. Kariyerinin ilk yıllarında Camorra hakkında geniş çaplı soruşturmalar gerçekleştiren Yüksek Mahkeme Yargıcı Raffaele Cantone, "Organize suç örgütleri bu faaliyetlerden de nasipleniyor. Hatta basılan sahte paranın kul lanı lacağı piyasayı düzenliyor. Neticede bölgede ekonomik çıkarları da var" diyor. Kalpazanlardan saygı ile bahsettiği gözlemlenen Albay Gentili, 1992 yılında kurulan biriminin, Avrupa'da kurulan ilk sahtecilikle mücadele kurumu olduğunu söylüyor. Eurodan önce bölgedeki kalpazanlar sahte liret, Fransız ve İsviçre frangı ile Amerikan doları üzerinde uzmanlaşmıştı. Son yıllarda yetkililer Bulgaristan, Kolombiya, Rusya, Türkiye, İran ve Irak'ta dolaşımda sahte euro bulunduğunu tespit etti. Nakit paranın daha fazla el değiştirdiği ve banka şubelerindeki gişe memurlarıyla mağazalardaki tezgahtarların gerçek euro ile fazla haşır neşir olmaması nedeniyle bu ülkelerde sahte euro kullanmak daha kolay olabiliyor. Gentili, bazı dönemlerde Afrika ve Latin Amerikalı göçmenlerin bilerek sahte euro satın aldığı ve bunu kendi ülkelerinde gayrimenkul satın almak üzere kullanmayı denediklerini kaydediyor. Özellikle 500 euroların uyuşturucu kaçakçıları tarafından tüm dünyada tercih edilen banknot haline gelmesi nedeniyle sahte eurolar da bu işin bir parçası oldu. Mart ayında Kolombiya'nın Bogotá şehrinde yetkililer bir matbaayı basarak yarım milyon adet sahte euroya el koydu. Geçtiğimiz yüzyıllarda üzerinde kral veya kraliçenin suretlerinin basılı olduğu madeni paralarda sahtecilik yapmak ciddi bir suç sayılıyordu. Bugünlerde ise bu suça ilişkin yaptırımların AB üyesi 27 ülkenin her birinde farklılık göstermesinden dolayı Avrupa Komisyonu, sahte euro basmanın cezasını yeterince caydırıcı hale getirecek asgari cezayı belirlemeye çalışıyor. İtalya'da uygulanan cezalar diğerlerine göre biraz daha sert. Bu suç için 3 ila 12 yıl hapis cezası öngörülüyor ancak cezanın uygulanması konusunda halen güçlük çekiliyor. Yargıçlar duruşmalar sonunda kalpazanların cezalarını genellikle düşürüyor, dolayısıyla suçun tekerrür etme ihtimali azalmıyor. Örneğin, 2009 yılında tutuklananların bir kısmı çoktan salıverilmiş durumda. Yetkililer fırsatçılığa dönüşen özel bir vakaya dikkat çekiyorlar. Bu vakada 2007'de Campania'da sahte euro basarken polis tarafından suçüstü yakalanan bir adam 1 ay süreyle tutuklu kaldıktan sonra mahkeme devam ederken ev hapsine alınıyor. Aynı adam 2009 yılında da benzer suçlar nedeniyle tutuklanıyor ve aynı süreç yeniden başlıyor. Hatta, bu yıl adam bir kez daha aynı suçtan tutuklandı. Adamın 2007'deki davası ise hâlâ devam ediyor. Gentili, "Sürekli aynı adamların peşinde koştuğumuzu görüyoruz. Çalıyorlar, kaçıyorlar, bir fırsatını bulup önümüze geçiyorlar, biz de onları takip ediyoruz. Tıpkı kedi-fare oyunu gibi" diyor.
RACHEL DONADIO
