Ölçülü yaklaşımıyla bilinen Belçikalı moda evi Maison Martin Margiela, en büyük butiğini geçen yıl Pekin'de açtı. Bu gelişme Çin'deki lüks ürün pazarında yaşanan ciddi bir değişime işaret ediyordu. Şimdiye kadar ünlü marka delisi tüketicileriyle tanınan bu pazarda, artık daha az göze çarpan markalar tercih ediliyor. Bu değişim kısmen, partinin verdiği maaşla alınamayacak pahalı saatler takan siyasetçilerle ilgili haberlerin internette yayınlanmasının ardından, Çin hükümetinin hediye verme âdetine getirdiği kısıtlamaları yansıtıyor. Ama uzmanlara göre bu aynı zamanda, lüks ürün tüketimindeki doğal evrimin sonucu; yeni müşteriler hep en büyük markaları isterken, daha eski müşteriler iyice seçici hale gelir. Halkla ilişkiler şirketi Ruder Finn Asia'nın Başkan Yardımcısı Elan Shou, "Lüks ürün tüketicileri arasında dışsal ihtiyaçlardan (zenginliğini göstermek) içsel ihtiyaçlara (kendini ödüllendirmek ve deneyimin tadını çıkarmak için lüks ürün almak) doğru bir değişim yaşandığını görüyoruz" diye yazdı. 2011'in ilk yarısında tüketici harcamalarına görülen yavaşlamaya rağmen, bölgedeki birçok küresel lüks üreticisinin satışları hâlâ iyi düzeydeydi. Gucci ve Bottega Veneta markalarının sahibi Fransız şirketler topluluğu PPR, yılın ilk yarısında Japonya hariç Asya-Pasifik bölgesindeki satışlarının geçen yıla göre yüzde 16.2 artarak 1.17 milyar çıktığını açıkladı. Çin anakarasındaki satışlar yüzde 24.4 arttı. Çin'de 54 mağazası bulunan Gucci'nin satışları aynı dönemde yüzde 17.2 artarken, ülkede 24 mağazası olan Bottega Veneta'nın satışları yüzde 62.4 oranında arttı. Danışmanlık firması China Market Research Group'un müdürü Shaun Rein, "Çinli müşterilerle konuşunca, kesinlikle lüks ürün almak istediklerini görüyoruz. Ancak belirgin bir değişim de var. Geçenlerde görüştüğümüz, 10 milyon dolar ve üzerinde mal varlığı olan otuz Çinli artık herkeste olduğu için Louis Vuitton ürünlerini istemediklerini söyledi. Bunlar değiştiklerini ve statülerini gösteren büyük logolara gerek duymadıklarını düşünüyor" diyor. En paralı müşterilerin artık el çantası alarak saygınlık kazanmadığını belirten Rein, "Bu insanlar Ferrari ve Lamborghini marka araba, özel jet ve yat istiyor. Bu ürünlerin satışının hâlâ ciddi ölçüde arttığı görülüyor" diye ekliyor. McKinsey & Co Şanghay şubesinin ortağı ve "2020'nin Çinli Müşterisini Tanıyal ım" başlıklı raporun yazarlarından Yuval Atsmon, en zengin müşterilerin kişiye özel tasarımlara yüksek fiyat ödemeye fazlasıyla istekli olduğunu ve özelt asarımlar y apan moda evlerinin de bunu bildiğini söylüyor. Dior moda evi ve Fransız modacı Jean Paul Gaultier bu bahar, tarihlerinde ilk kez Çin'de tüm özel koleksiyonlarını satışa sundu. Giorgio Armani ise "Çin'e saygı gösterisi niteliğinde" özel tasarlanmış ürünlerin olduğu "Pekin'de Tek Gece" etkinliğini düzenledi. Ama markalar bir diğer değişimi gözden kaçırıyor olabilir: Çinliler genel olarak ülkelerinde alışveriş yapmıyor. Rein, "Şu anda Avrupa'da ürün almak onlar için çok daha kazançlı çünkü orada fiyatlar artmadı" diyor.
SONIA KOLESNIKOV-JESSOP