ROMA - Hükümetin tüm çabalarına rağmen, Ferrari kullananlar takımının gelir beyan etme sırası geldiğinde yoksulluktan yakındığı İtalya'da, vergi kaçırma hâlâ evrensel bir hobi.
Bu yüzden Gelir İdaresi Başkanlığı geçen ay yeni bir taktik izlemeye karar verdi.
Kurum, vergi kaçıranların gelirini saptamaya çalışmak yerine artık ne kadar harcadıklarını izleyip ona göre vergiyi hesaplamaya karar verdi. "Redditometro" veya "gelir hesaplayıcısı" adı verilen bu sistem, mükelleflerin harcamalarını ev masrafları, otomobil sayısı, çıkılan tatiller, üye olunan spor salonları, cep telefonu kullanımları, giyim kuşam alışverişi sıklığı gibi 12'den fazla kategoride inceleyerek kaçırı lan vergiyi asgariye indirmeye çalışıyor.
Vergi mükellefinin harcamaları, beyan ettiği gelirden en az yüzde 20 fazla gözüküyorsa, gelir idaresi açıklama talep ediyor.
Ama "redditometro", borç altında ezilen perakendecilerin sıkı muhalefetiyle karşılaştı.
Perakendeciler yeni taktiğin tüketiciyi harcama yapmaktan alıkoyacağı ve işleri daha da zayıflatığını söylüyor. Sistemin aşırı müdahaleci olduğunu söyleyerek yurttaşlık hakları üzerinden eleştirenler de var.
İtalyan araştırma kurumu Bruno Leoni Enstitüsü'nün hukuk uzmanlarından Serena Sileoni, Radio 24'e verdiği mülakatta, vergi mükelleflerini harcamalarını belgeleyecek makbuzları ellerinde tutmaya zorlamanın, bir nevi "psikolojik terörizm eylemi" olduğunu söyledi.
Redditometro ilk kez Kasım'da tanıtıldığında analistler, İtalyan hanelerinin beşte birinin beyanlarının harcamalarıyla örtüşmediğini belirtti.
Bunun "suçluluk karinesi" olduğunu söyleyerek kınayanlar ise vergi kaçakçılığı avının, ekonominin bazı kesimlerini sekteye uğratan etkileri olduğuna dikkat çekiyor.
Sanayi uzmanları geçen yıl yerli malı spor ve lüks otomobil satışlarının düşmesini, kısmen vergilerin yükseltilmesine ve vergi kontrollerinin sıkılaştırılmasına bağlıyor.
Diğer cep yakan lüks tüketim malları da inişe geçti. Milano'da bir çağdaş sanat galerisi sahibi olan Raffaella Cortese, "Tüketimi mercek altına alıncainsanlar korkuyor ve lüks kabul edilen mamulleri satın almayı bırakıyor.
Bu da bizim sektörü felce uğratıyor" diyor.
İtalyan Veterinerler Birliği bile geçenlerde uyarıda bulundu.
Bir evcil hayvan sahibi, hayvan bakmayı refah işareti sayan redditometre'nin radarına yakalanmak istemediğinden köpeğine mikroçip takılmasını reddetmişti.
Bruno Leoni Enstitüsü'nden Sileoni, yeni yaklaşımın büyük ihtimalle vergi mükelleflerinin açacağı dava seliyle karşılaşacağını söylerken, istatistiklere göre Gelir İdaresi Başkanlığı'nın genelde bu tür davaları kaybettiğini belirtiyor.
Ulusal ortalamaları kullanmanın, norm dışı harcama alışkanlıkları olan masum İtalyanları adaletsiz biçimde töhmet altında bıraktığını söyleyenler de var.
Merkezi eğilimli İtalia Futura Partisi'nin vergi uzmanı ve mali danışmanı Enrico Zanetti, "Bu sistem herkesi kapsayacak şekilde bürokratik ve otomatik biçimde kullanılırsa, çok tehlikeli olabilir" diyor.
İtalya bu ay sonunda genel seçime hazırlanır ve havada popülizm k ol g ezerken, a daylar redditometre'yle aralarına mesafe koymaya başladı.
Redditometre ilk defa 2010'da Silvio Berlusconi başbakanlığındaki muhafazakâr hükümet tarafından önerildi ve halefi Mario Monti'nin teknokrat hükümeti tarafından onaylandı. Berlusconi de Monti de bu seçimlerde başbakanlık için yarışıyor.
Küçük merkezci parti ler koalisyonuna liderlik eden Monti, redditometre'yi selefi tarafından "yola yerleştirilmiş saatli bomba" diye niteledi. Berlusconi, "Monti hükümeti bunu vatandaşları korkutan bir sisteme çevirdi'' yanıtını vermekte gecikmedi.
Bu endişeleri kısmen yatıştırmaya çal ışan vergi yetkilileri, redditometre'nin sadece en göze batan vergi kaçakçılarına tatbik edileceğinde ısrar ediyor.
Yani Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı Marco di Capua'nın deyimiyle, gelirleri hakkında utanmazca yalan söyleyen sahte yoksullar üzerinde.
ELISABETTA POVOLEDO
