Başlık, Brecht'in bir şiiri: "Evvel zaman içinde bir çocuk vardı/ Yıkanmayı sevmeyen/ Bir punduna getirip yıkadılar mı/ Yüzünü külle sıvayan// Kayzer geldi ziyarete/ Aldırmayıp yedi kat merdivene/ Anası bir havlu arandı/ Oğlanın yüzünü gözünü silmeye// Bir paçavra bile bulamadı/ Boşa gitti ziyaret/ Kayzer savuştu çabuk/ Ne bekliyordu ki çocuk?" Ünsal Oskay Hoca, kitaplarından birine bu şiirden hareketle Yıkanmak İstemeyen Çocuklar Olalım ismini vermişti. Bu girizgahı şunun için yaptım. Tüm devletler, meşreplerine göre gençleri yıkayıp temiz pak yapmak ister. (Bu meşrep, o devletin ne kadar demokratik olduğudur.) Kimi yumuşatıcıya yatırır, kimi derinizi soyarcasına keseler! Bu bitmeyen bir mücadeledir. Devletler 'yıkamaya' gençler 'yüzlerini 'külle sıvamaya'; devletler, milli eğitimi, talim terbiyesi ile torna tesviyeden geçirmeye, çocuklar 'kirli kalmaya' çalışır. Hal ve gidiş hep böyledir. Siz siz olun, Ünsal Oskay'ın dediği gibi eğer "Hayatın nesnesi değil, öznesi olmak istiyorsanız" 'yıkanmak istemeyen çocuklardan' olun. Özgür iradenizle sevişmek de bunun bir parçasıdır!

***
ÇOCUK DEVLETE EMANET!
'Eti senin, kemiği benim' zihniyetinin kabul gördüğü bu coğrafyada "Çocuğunuzu devlete emanet eder misiniz?'" sorusu tuhaf kaçabilir. Ama bu sorunun bendeki karşılığı şu: 'Mümkünse etmem!' Çünkü, devletler, esas itibariyle bir 'zor aygıtı'dır. Devletler, -özellikle bizdeki haliyle- çocukları milli eğitimin, talim terbiyenin ve militarizmin rahle-i tedrisatından geçirerek köreltir. Devletler, 'makbul vatandaş' yaratma peşindedir. Peki çocuğumun 'ahlaki normlar' çerçevesinde yaşayabileceği sorunların hesabını devletten sorar mıyım? Hayır sormam. Çünkü devlet 'baba' değildir. O benimle çocuğum arasındaki bir meseledir. Bir gencin ahlaki değerlerinin sorumlusu devlet olamaz. Devletlerle toplum arasında böyle bir sözleşme yoktur.