International Hospital'dan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İsmail Çepni, kadınların çektiği regl ağrısıyla ilgili sorularımızı yanıtladı:
Her kadın regl dönemini ağrılı mı geçirir?
Regl döneminin ağrılı geçmesi 'dismenore' olarak adlandırılır. Yumurtlamanın oluştuğu regl düzeninin başlaması ile yaklaşık 17-18'inci yaşlarda dismenore de başlar. Ortalama olarak üreme çağındaki, yani kendiliğinden regl görebilen kadınların yüzde 40-60'ı regli ağrılı yaşar. Bu, genç yaşlarda daha fazladır. Batı ülkelerinde yapılan çalışmalarda 19 yaş civarındakilerin yüzde 75'inin ağrılı regl gördüğü belirlenmiştir. Bunların yüzde 17'si okula gidemeyecek kadar ızdırap çeker. Yarısı çok ciddi ağrılar hisseder. Yaş ile birlikte sıklık azalır ve 40 yaşından sonra ciddi oranda düşer.
BİR ÇAY BARDAĞI KAN
Regl döneminde kadının vücudunda hangi fiziksel değişiklikler görülür?
Regl dönemi yumurtlamadan yaklaşık 14 gün sonra başlar. Çatlamış yumurta, eğer gebelik oluşmazsa işlevini kaybeder. Salgılanan hormonların azalması ile rahim içi doku beslenmesi bozulur ve buna bağlı olarak kanama ile dökülür. İki-yedi gün süren kanama ile en çok bir çay bardağı kadar kan kaybedilir. Rahim içindeki doku, bu süre içinde tamamen incelir. Ağrı yapan bazı maddeler salgılanır, bazen reglle birlikte rahim ile yumurtalıklar arasında bağlantı kuran ve karın içi boşluğa açılan tüplerden karın içine de kan akar. Bu da ağrıya sebep olur.
Regl döneminde şiddetli ağrı duyan kadınlar, menopoz dönemine kadar regllerini hep mi ağrılı yaşarlar?
Regl döneminde ağrı duyulmasını ikiye ayırıyoruz. 'Primer dismenore' dediğimiz durumda, altta yatan organik bir neden belirlenemez. Bu durumda ağrı kesiciler, destek tedavileri, spor gibi daha çok ağrıyı azaltıcı önlemler ile yetinmek zorundayız. Bu kadınlar 25 yaşından sonra daha az oranda ağrılı regl görürler. Bu, 40'lı yaşlara kadar azalarak devam eder. İkinci grup ise 'Sekonder dismenore'dir. Yani ağrıların altında organik bir neden yatar. O nedenin tedavisi ile sorun çözülür. Bu nedenler arasında; regl ile dökülen rahim içi dokunun rahim kasları arasına ya da dışına yerleşmesi, miyom, rahim ağzı darlığı ve o bölgede tekrarlayan iltihap sayılabilir.
Bazı kadınlar az ağrı çeker, bazıları çok. Bu fark nereden kaynaklanıyor? Ağrı eşiğiyle mi ilgili?
Ağrı hissi görecelidir. Kişisel farklar mevcut. Bunda; ağrı eşiği, dayanma gücü, kültür farkları, ağrının nedeni gibi etmenler etkilidir.
Regl ağrılarının şiddetini belirleyen faktörler neler? Yeme içme, çok ayakta durma, aşırı stres, çok hareketli yaşam etkiler mi?
Ağrılı regl görmede ağrı şiddeti ile ilgili pek çok etken mevcut. Kişinin psikolojik durumu, beslenme alışkanlıkları, aşırı yorgunluk, aşırı stres gibi altta yatan diğer hastalıklar da etkili olur.
Doğum yapan kadınlarda regl ağrısı daha az olur deniliyor. Bu bilimsel olarak doğru mu?
Doğum ile birlikte organik nedeni olmayan ağrı oranı azalır. Gebelik süresinde regl görmediği için ağrı yoktur. Ancak altta yatan organik bir neden varsa, tedavi edilmeden ağrı geçmez.
FINDIK, FISTIK, ET, BALIK TÜKETİN KAS GÜÇLENDİRİCİ EGZERSİZ YAPIN
Şiddetli ağrıları gidermek için, aşağıda yer alan önerileri uygulayabilirsiniz...
Ağrılı regl görmenin oluşmasını önlemek mümkün değildir. Ağrı ancak doktorun size tavsiye edeceği ilaçlar kullanılarak hafifletilebilir.
Eğer kişide regl kanamasından önce baş ağrısı, karında şişlik gibi problemler oluyorsa reglden bir hafta önce tuz kısıtlanmasına gidilebilir.
Doğal idrar sökücü olan maydanoz, ıhlamur, kuşkonmaz gibi besinler bu dönemde alınan ödemi giderir.
SICAK BANYO İYİ GELİR
Orta dereceli bölgesel sıcak uygulama iyi gelebilir. Bunun için sıcak banyo ya da ayaklara sıcak uygulama önerilir.
Dikkat edilmesi gereken nokta, sıcak uygulamanın direkt karına yapılmamasıdır. Çünkü karın içerisinde bir iltihabi problem varsa, bu yayılabilir ve oldukça tehlikelidir.
İyi beslenme ve bunun regl döneminde de sürdürülmesi ağrıyı azaltmada etkilidir. B vitamini ve magnezyumdan zengin besinler bu dönemde oluşan rahatsızlıkları ve ağrıyı gidermede yardımcı olur.
Regl döneminde; et, balık, karaciğer, kuru baklagiller, fındık, fıstık, susam gibi yağlı tohumlar, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve öğütülmemiş tahıllar tüketilmelidir.
Nefes ve kasları güçlendirici egzersizler ağrıları kontrol eder. Ev ortamında yapılabilecek hafif egzersizler önerilir.
Masaj ağrıyı azaltmada etkili bir yöntemdir. Ağrıyan bölgenin altına yoğurma tarzında ritmik masaj uygulanırsa, ağrının algılanması azaltılabilir.
Düzenli uyku, gerginliği azaltacağından ağrıyı kontrol etmede işe yarar.
KADINLARIMIZ ACI ÇEKMEYİ KADER GİBİ KABULLENMİŞ
Regl ağrısı nedeniyle polikliniğinize başvuru oranı yaklaşık olarak nedir?
Ülkemizde ağrılı reglle ilgili sağlıklı istatistik vermek zor. Polikliniğe ağrılı regl yakınması ile başvuran hasta oranımız yüzde 10 kadar. Ancak biz "Regl sancınız oluyor mu?" diye sorduğumuzda dünya ortalama değerlerini yakalıyoruz. Kadınlarımız ağrılı regl görmeyi sanki kabullenmişler ve sormadıkça söylemiyorlar. "Ağrı kesici alıyor musunuz?" diye sorulduğunda da almadıklarını ifade ediyorlar. Reglde ağrı çekmek kadermiş gibi görülüyor. Kültürel etkenin burada önemli olduğunu düşünüyorum.
Regl döneminden önce mi ilaca başlamak doğru, yoksa regl sırasında mı başlanmalı?
Hekimin önereceği tedaviye uyulmalı. Regl başlama bulguları ile birlikte daha etkili sonuç alınabilir.
SİNİR AĞRIYI DAHA DA ARTIRIR
Regl kanaması öncesinde ve esnasında kahve, çay, kola, çikolata gibi kafein içeren gıdalardan uzak durulmalı.
Karın bölgesine masaj yapılması olumlu etki yaratır.
Aşırı yorgun, sinirli kişilerde regl sancısı daha fazla görülür. Bu nedenle kanama esnasında dinlenmek son derece önemlidir.
Kabızlığı olanlar bu sancıları daha şiddetli yaşarlar. Lifli gıdaların bol tüketilmesi kabızlığı önler.
Bol miktarda su içilmesi, sigaradan uzak durulması, fazla miktarda alkol tüketilmemesi gibi basit ve kısa süreli önlemler ile sancılı regl kanamaları biraz daha rahat geçirilebilir.
Kadınların bu dönemde uzun süre ayakta durmaktan ya da yürüyüş yapmaktan kaçınması gerekir.
