Şişli Etfal Hastanesi Ortopedi Klinik Şefi Doç. Dr. Metin Küçükkaya, ilizarov yöntemiyle boy uzatmayı anlattı.
Klasik ilizarov yöntemini anlatır mısınız?
İnce tel ve çemberler yardımıyla kemik parçalarına kontrollü hareket verebilen bir sistemdir. Cerrahi girişimler, doğumsal hastalıklar ve kemik kayıpları sonrasında gelişen kol ve bacak eşitsizliği olan hastalara uygulanabilir. Bu işlem sırasında kemikte düşük enerjili bir kırık oluşturulur ve yavaş yavaş (1 milimitre/gün) uzatılır. Uzatma bölgesinde kemiğin orijinal uzunluğunun yüzde 80'i kadar uzatma elde edilebilir. Uygun vakalarda klasik ilizarov yöntemine alternatif yeni teknik ve teknolojilerin de kullanımı gerçekleştirilmektedir.
20 SANTİM UZAYAN VAR
Klasik ilizarov yöntemi, boy uzatma konusunda en güvenilir yöntem mi?
Bu tamamen hastaya göre değişir. Ancak kemikte enfeksiyon varsa, en güvenilir yöntemlerden biri... Eğrilik ve deformasyon çok fazlaysa, hastanın özellikle tercih etmesi gerekiyor. Eğer eğrilik ve deformasyon yoksa, çivili uzatma hem konforlu hem de güvenilir... Yapılabiliyorsa çivili uzatma yapılmalı. Mümkün değilse, o zaman klasik ilizarov yöntemi denenmelidir.
Kimler için bu yöntemi kullanıyorsunuz?
İki bacak uzatma, tek bacak uzatma ve parantez bacakların tedavisinde kullanıyoruz. Kaynamayan kırıklarda da yine bu yöntem çok işe yarıyor.
Bu yöntemle iki bacak aynı anda uzatılabiliyor mu?
Olabilir ama yaşına bağlı değişir. Eğer çocuksa yani beş-altı yaşındaysa, iki tarafı da aynı anda uzatabiliyoruz. Çocuklar, bacaklarında ilizarov cihazları takılıyken çok daha rahat yürüyebiliyor. Erişkinler ise genellikle yürüyemiyor. Bu nedenle erişkinlerde önce bir bacağı sonra diğer bacağı uzatmak zorunda kalıyoruz. Erişkin hastalar genelde oturmak zorunda kalıyor. Biz de bunu tercih etmiyoruz. Çünkü rehabilitasyonu aksıyor. Tedavi gecikiyor.
Şu ana kadar en çok uzattığınız hastanın kemiği kaç santim uzadı?
Erişkinde bir kerede 13 santim uzattığımız hastamız oldu. Çocukta da birkaç seans uygulayıp, 20 santim uzattığımız vakalar vardı. Mesela; tümör nedeniyle kemik kaybı olan bir hastada 35 santimlik boşluğu rahatlıkla doldurduk.
FARKI OLMUYOR!
Hastalar için bu aletlerle yaşamak çok zor oluyor mu?
Oluyor. Özellikle bu dönemde hastanın sabırlı olması çok önemli. Kemikler uzarken acı çekilmiyor ama yine de hayat zorlaşıyor.
Hasta, boyu uzayana kadar hastanede mi kalmalı?
Hayır, cihazlar bacağına takıldıktan sonra nasıl uzatma yapacağını kendisine gösteriyoruz. Uzatmayı evde tek başına yapabiliyor ama düzenli kontrole geliyor.
İlizarov uygulanırken yasaklanan şeyler var mı?
Sigara içmek kesinlikle yasak! Sigara içenlerde, uzatılan bölge iyileşmeyebiliyor.
Bu yöntemle uzatılan kemikler daha sonra kolay mı kırılıyor? Hastalara, spor yapma, vücut gücüyle çalışacak işleri tercih etme gibi önerileriniz oluyor mu?
Hayır. Kendi kemiğinden farksız oluyor. Uzatılan bölge röntgende bile ayırt edilemiyor. Tamamen orijinal kemik oluşuyor.
İKİ KOL ARASI BEŞ SANTİM FARK VARSA UZATABİLİRİZ
Bir bacağın daha fazla uzama riski var mı?
Aslında yok, uzama tamamen doktorun kontrolünde. Bir bacağın diğerinden fazla uzaması gibi riskle daha önce karşılaşmadık.
GÜNDE BİR MİLİM!
Kol da uzatıyor musunuz?
Uzatıyoruz. Eğer kişide hijyenik problem yaratıyorsa, kısalık diğer kola göre beş santimden fazlaysa uzatma yapıyoruz. Kolları uzatmak şart değil ve çok da sık yapılmıyor. Ama bacağını uzattıktan sonra kolunu uzattığımız hastalar da oldu.
Günde ne kadar uzuyor?
İlizarovda günde bir milimetreye kadar uzatma yapılabilir. Motorlu, mekanik ve kablo yönteminde uzama daha hızlı oluyor. Günde 1.5 milimetre uzamak mümkün.
Kemiklerin en fazla kaç santim uzaması mümkün?
Yaşa ve hastalığa göre değişir. Kişi, bir seferde beş ile yedi santim arasında problemsiz olarak uzuyor. Cücelik dediğimiz hastaların, erişkin çağdaki boyları 1.10 ile 1.30 arasında oluyor. Burada amaç boyu 1.50-1.60'a kadar getirebilmek... Yani boyu 1.10 olacak kişinin boyu 1.60'a kadar gelebilir. Ama tedaviye çocukluk çağında başlamak gerekli..
KISA OLAN KOLUNU YEDİ SANTİM UZATTI
22 yaşındaki Senem Öztürk'e çok nadir olarak yapılan ameliyatlardan biri uygulandı. Doğuştan kısa olan kolu, ameliyatla uzatıldı. Tekstil işinde çalışan Öztürk'ün kolu tam yedi santim uzatıldı.
YÖNTEM YILLARCA DÜNYADAN SAKLANDI
Profesör Gavriil Abramovich İlizarov, 1921 yılında Kafkasya'da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nde doğdu. Eğitimine olanaksızlıklar yüzünden ancak 11 yaşında başlayana İlizarov, tıp doktoru olduktan sonra Sibirya'nın Kurgan şehrinde çalıştı. Bulunduğu bölgede kendisinden başka ortopedist olmadığından çeşitli ortopedik rahatsızlıkların tedavisini uyguladı. 1950'li yıllarda ortopedide çığır açan 'distraksiyon osteogenezi' kavramını ortaya attı. Geliştirdiği bu metod ile, daha önce tedavisinin olmadığı varsayılan birçok hastalık başarı ile tedavi edildi. 10 yıl süreyle geliştirdiği kavramlardan yalnızca Doğu Bloku ülkelerinin haberi oldu. Bu yöntem, yıllarca bütün dünyadan saklandı. İlizarov, ilk kez 1967 yılında atletizmde olimpiyat şampiyonu Valery Brumel'in Batılı cerrahlarca tedavi edilemeyen ayak bileği kırığını başarıyla tedavi edince, bu yöntem tüm dünyada büyük yankı uyandırdı. 1971 yılında SSCB, Kurgan'da onun adına 'İlizarov Restoratif Travmatoloji ve Ortopedi Ensitüsü'nü açtı. Bu enstitüde klinik uygulamaların yanında, deneysel çalışmalarını da sürdürdü.
HAYATINI ADADI
1981 yılında İtalyan Profesör A. Bianchi- Maiocchi'nin daveti üzerine Dr. İlizarov, tekniğini Batılı cerrahlara anlattı ve böylece Batı dünyası 'distraksiyon osteogenezi' kavramı ile tanıştı. Ancak 1981 yılından sonra bu yöntemle kırıkların tedavisi mümkün oldu. Profesör Dr. İlizarov, 1992 yılında yaşama veda etti. Bu döneme kadar da 42 yıl ortopedist olarak kendi tekniğini anlattı.
AMELİYAT OLDULAR VE ŞİMDİ ÇOK MUTLULAR
13 yaşındaki Yakup Çelik'e araba çarptı. Sol bacağı hasar gören çocuk, kablo yöntemiyle eski bacak boyuna kavuştu.
HAYATINDA İLK KEZ TOPALLAMADI!
Emir Hanoğlu 13 yaşında... 12 santim kısa olan bacağı, bu yıl uzatıldı. Hayatında ilk kez acı çekmeden ve topallamadan yürüdüğünü söylüyor.
10 SANTİM UZADI
Yusuf Birinci'nin bacağına iş makinesi düşmüş ve bacak kopma noktasına gelmiş. Tam 11 kez ameliyat geçiren Birinci'nin kısalan sol bacağı, geçen yıl ilizarov yöntemi ile 10 santim uzatıldı.
* ÜNLÜLERİN AZ BİLİNEN FOTOĞRAFLARI
* ÜNLÜLERİN ŞAŞIRTAN SIRLARI
* ÜNLÜLERİN ÇÖMEZLİK HALLERİ
* ÖYLE YERLERİNE DÖVME YAPTIRDILAR Kİ
* MAGAZİN TURU İÇİN TIKLAYINIZ
* ANA SAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
