'Torbalı' olmak sekse engel değil

Torba ile hayata uyum sağlamaya çalışan ostomi hastalarının sayısı günden güne artıyor. Amerika'da 1 milyon torbalı insan olduğunu hatırlatan Gazi Üniversitesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sezai Leventoğlu; hastalıkla ilgili bilinmeyenleri anlattı.

PEK ÇOK NEDENİ VAR
Karına torba katılmasını gerektirecek hastalıklar nelerdir?
Kronikleşmiş iltihaplı kalın bağırsak hastalıkları, kolit ya da kron hastalığı gibi durumlarda bu torbanın takılması gerekebiliyor. Kalın bağırsakta iyi huylu ya da kötü huylu tümörler, bağırsakta doğuştan oluşmuş Hirschsprung hastalığı gibi sakatlıkları olanlara da stoma (torba) takılır. Mesanenin alınması, idrar yollarındaki daralmalar, kaza sonucu oluşan yaralanmalar ile sinir hasarları da torba gerektirir.
Bu operasyondan ne kadar sonra hastalar işlerine dönebilir?
Stoma açıldıktan 6 ila 8 hafta sonra işinize dönebilirsiniz. Ancak ağır yük (10 kilodan fazla) kaldırmaktan kaçınmalısınız.

BANYODA SORUN YOK
Vücudunda torba takılı olan biri nasıl banyo yapabilir?
Ürostomili (idrar borularının karın duvarına ağızlaştırılması) hastalar; idrar sürekli geldiği için torba takılı iken banyo yapmalıdır. Kolostomi (ince bağırsağın torbaya bağlanması) ve ileostomili (ince bağırsağın son bölümünün karın duvarına ağızlaştırılması) hastalar ise torba takılı da torbasız da duş yapabilirler. Banyodan sonra adaptör ve torba değiştirilmelidir.

YAĞLI VE ŞEKERLİ YEMEK YOK
Ostomi hastaları spor yapabilir mi?
Spor yapmak bu hastalara özellikle önerilir. Yürüyüş ve yüzme onlar için en uygun sporlardır. Karında basıncı artıran boks, halter, karate, judo ve güreş gibi spor türlerinden ise uzak durmak gerekir.
Hastaların özel bir diyeti var mı?
İleostomi veya ürostomi hastaları günde en az iki litre sıvı almalı. Dengeli beslenmek, aşırı yağlı ve şekerli besinlerden kaçınmaları tavsiye edilir.

SU TÜKETİMİNİ ARTIRSINLAR
Bu kişiler, tatile çıkarken nelere dikkat etmeli, yanlarına neler almalı?
Yolculuk öncesinde torba boşaltılmalı, gazlı içecek içilmemelidir. Gerekli malzemeler mutlaka hastaların yanında olmalıdır. Tatilde malzeme temin edebilecekleri adresleri öğrenmeleri de önemlidir. Yaz tatillerinde bol su içmeye özen gösterilmeli, sakıncası yoksa tuz alımı artırılmalıdır. İyi yıkanmamış veya açıkta satılan yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

HANGİ HASTANELERDE STOMA TERAPİSİ VAR?
Gazi Üniversitesi Hastanesi (Ankara): 0312 2025723
A.Ü. İbni Sina Hastanesi (Ankara): 0312 5089866
Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi (Ankara): 0312 310 30 80
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi (Adana): 0322 338 60 60
Dokuz Eylül Hastanesi (İzmir): 0232 412 29 35
Ege Üniversitesi Hastanesi (İzmir): 0555 452 03 74
Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi (İstanbul): 0505 310 55 37
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi : 0212 414 30 00
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi (Bursa): 0224 442 83 47

'OSTOMİ'Yİ DUYURMAK İÇİN EVEREST'E TIRMANDI
Amatör koşucu ve maceracı Rob Hill'e, 1994 yılında kron hastalığı (karın ağrısı, ishal ve iştahsızlık yapan iltihabi bağırsak hastalığı) teşhisi kondu.
Önemli bir karar verdi ve ameliyat oldu. İyileşmesini takip eden yıllarda hastalığı ile ilgili bir şey yapmaya, bu konuyu gündeme getirmeye karar verdi.

'BENİM HİKAYEM'İN ELÇİSİ
Ostomi hastalığını duyurmak için son 20 yılda, bugüne dek sadece 300 kişinin çıkabildiği yedi tepeye tırmanan Rob Hill; yapılan haberler sayesinde hastalığını geniş kitlelere duyurdu.
Son olarak 2010'da, 8 bin 850 metre yüksekliğindeki Everest Tepesi'ne tırmanan Rob Hill; halen 'Benim Hikayem' programının küresel elçisi olarak dünyayı dolaşıp ostomi hastalarını bilinçlendiriyor.

SAĞLIKLI CİNSELLİK İÇİN MİNİ TORBA ÖNERİLİR
Torba nedeniyle hastalar cinsel sorunlar yaşar mı? Seks hayatı tamamen biter mi?
Karında torbaya rağmen dolu dolu bir cinsellik yaşanabilir. İç çamaşırları ile torbayı örtmek, ilişki öncesi torbayı boşaltmak ya da mini torba kullanmak; sağlıklı bir cinsel yaşam için önerilir.

BOŞ TORBA İLE EMZİRMELİ
Stomalı kadın hamile kalabilir mi?
Kalabilir ama stoma ameliyatı ile hamilelik arasında en az bir yıl süre olmalıdır. Stomalı bir erkeğin baba olmasında da sakınca yoktur. Karnında torba olan kadınlar, bebeklerini rahatlıkla emzirebilir. Emzirmeden önce torbanın boşaltılması ise bebeğin torba üzerine yaratacağı basınçla, sızıntı olma olasılığını azaltır.

YARIN: OSTOMİ HASTALARININ BESLENMESİ