Op. Dr. Halil İbrahim Tekin, Kıbrıs Ortadoğu ve Balkanlar Tüp Bebek Merkezi Tıbbi Direktörü... On yıldır Kıbrıs'ta yumurta ve sperm nakli yapıyor. '60 yaşında annelik olur mu,' tartışmaları onun yaptırdığı doğumlardan sonra alevlendi. O, kadının her yaşta annelik hakkı olduğunu savunuyor. Bu konuyla ilgili sorularımızı şöyle yanıtladı:
Kıbrıs'ta yumurta nakli ile en yaşlı kaç yaşında bir kadının anne olmasını sağladınız? - En yaşlı 64 yaşında bir kadın anne oldu. Altmış yaşında bir kadının ikizleri oldu, Antalya'da 58 yaşında bir hanım hastam doğum yaptı. Ellinin üzerinde doğum yapan 400-500'e yakın hastam oldu. Ama artık Kıbrıs'ta ileri yaş anneliği yasaklandı. Son iki üç yıldır 45 yaş üzerinde kadınlara yumurta ve sperm nakli yapılmasına izin verilmiyor.
Kıbrıs'ta elli yaş anneliği neden yasaklandı? - Burada bakanlık konuyu pek bilmeyen kişilere danışıp, bir gecede tüzükte değişiklik yapıp, yasak koydu. Bence doğru değil. Kadın ve anne sağlığını tehlikeye attığını savundular ama benim doğum yaptırdığım kadınlardan bir tanesine bir şey olmadı. Zaten bir şey olsaydı çok tepki görürdüm. İleri yaşta doğum yaptırdığım kadınların hepsi sağlıklı. Yaş konusunda sınır koymak ayrımcılığa giriyor. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir yasak yok. Yasaların kadınlar yerine karar vermesi yanlış.
45 yaşın üzerinde bir kadın size geldiğinde geri mi çeviriyorsunuz? - Kadınlar anne olmak isteyince hiçbir şey onları engelleyemiyor. Bakın Türikye'de yasak Kıbrıs'a geliyorlar. Kıbrıs'ta yaşları nedeniyle engelle karşılaşınca ya yaşlarını küçültüp geliyorlar ya da Bakü'ye gidiyorlar.
Sizce yumurta nakli ile bir kadın kaç yaşına kadar anne olabilir? - Bunun limiti yoktur. İnsan vücudunda en son yaşlanan organ kadının rahmidir. Kadının yumurtası yaşlanır, menopoza girince yumurtası biter ama rahmi aynı şekilde yaşlanmaz. Yumurta nakli ile menopozdan sonra da anne olunabiliyor.
Geç yaşta annelik annenin ve çocuğun sağlığını olumsuz etkiler mi? - Bununla ilgili hiçbir literatür çalışması yok. Yaş ilerledikçe kısmen bir risk artışı olur ama iyi kontrol ederseniz çok iyi hamilelik geçiriyorlar.
Sperm naklinde yaş önemli mi? - Sperm naklinde de spermi veren kişinin yaşı önemlidir. Kadında olduğu kadar olmasa da yaşlı erkeklerin spermleri doğumda anomaliyi artırır. Ama bunlar gebelik esnasında kontrol edilebilir bir risktir.
Bankadan gelen spermler içinde hangi yaşları öneriyorsunuz? - Biz dünyanın en büyük sperm bankalarından biri Danimarka'nın Cyros adlı bankası ile çalışıyoruz. Dondurulmuş spermlerimiz ve onların sertifikaları var. Sertifikalarda yaşlar da yazılı. 45- 50 yaşına kadar olan spermler kabul ediliyor, daha ileri yaşlar banka tarafından kullanılmıyor.
Taşıyıcı annelik Kıbrıs'ta yasak mı, bunun için başvuran ailelere neler öneriyorsunuz? - Kıbrıs'ta tüzükte taşıyıcı anneliğin yasak olduğuna dair ibare var. Ama yumurta naklinin serbest olduğu bir yerde taşıyıcı anneliğe yasak koymak garip. Biz yumurta nakli yapıyoruz daha sonra o bayanın doğacak çocuğu kime vereceğini takip edemeyiz.
