Fransa'da, 65 yaşın üzerindeki insanlara 'uyku haplarını bırakın' çağrısı yapılınca, tıp dünyasında yeni bir tartışma başladı. Bu haplar, alzehimera davetiye çıkarttığı, alkolle aynı etkiyi yaptığı için eleştiriliyor. Türkiye'de de uzmanlar, uyku hapının sık kullanılmaması konusunda uyarıda bulundu. Her şey Fransa'da yapılan bir araştırma ile başladı. 65 yaş ve üstü her üç kişiden birinin düzenli olarak uyku hapı kullandığı saptandı. Araştırma sonuçlarına göre, fizyolojik değişiklikler ve menopozun uykuyu etkilediği, bu şikâyetleri olanların da sıklıkla uyku haplarına yönlendirildiğine dikkat çekildi. Fransa Yüksek Sağlık Kurumu, aşırı tüketim sebebiyle, "Onlarsız uyumak mümkün!" diyerek kampanya başlattı ve 65 yaşından sonra uyku sorunu çekmenin oldukça normal olduğu hatırlatıldı. Uyku haplarının, alzheimer hastalığına neden olduğu, bir yıl önce yayımlanan bilimsel bir dergideki çalışmada öne sürülmüştü. Türkiye'de de uzmanlar özellikle yaşlıları, uyku hapları konusunda ciddi şekilde uyarıyorlar. Alkol gibi etki yaparak kalitesiz bir uyku sağladığı ve REM dönemini bozarak alzheimerı tetiklediği için uzun süreli ilaç kullanımına karşı çıkıyorlar.
TANSİYONu düşürme RİSKİ VAR
Prof. Dr. Aykan Canberk (İstanbul Üniversitesi Farmakoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi): Bu ilaçlar, insan yaşlandıkça solunum merkezinin uyarılmasını azaltır. Kanın oksijenlenmesinde azalma olur ve beklenmedik tansiyon düşüşleri ortaya çıkar. Beyin dokusundaki oksijenlenmenin azalması sonucu, alzheimer tetiklenebilir veya hastalık ağırlaşabilir. Uyku hapı, yaşlılarda gece tuvalete kalkma ve banyoda tansiyon düşmesi sonucu kalça kemiği kırıkları sorunlarını yaratabilir.
SOLUNUM VE KALBİ ETKİLER
Prof. Dr. Hakan Kaynak (Uyku Bozuklukları Uzmanı): Uyku ilacı kullanıp uyumak, alkol alıp uyumakla eş değerdir. Özellikle yaşlılar, bu hapı kullandıklarında sabah kendilerini diğerlerine göre daha yorgun hissederler ve bu yüzden yaşlı insanların uyku hapı alması daha zararlıdır. Normalde insanlar yaşlandıkça uyku ihtiyaçları azalır. Bundan dolayı yaşlı insanların yatakta daha az kalmaları gerekir. Eğer uykusuzluk problemi çekiyorlarsa bunun altında kalp, solunum, böbrek bozukluğu gibi başka ciddi hastalıklar barınıyor olabilir. Uyku ilaçları solunum ve kalp bozukluklarını daha da kötüleştirir.
UYKUNUN YAPISINI BOZUYOR
Prof. Dr. Hikmet Yılmaz (Celal Bayar Üniversitesi Nöroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi): Yaşlanma ile kornea kalınlaşıyor. Işığı alıp melatonin sirkülasyonunu dengeleyen düzen bozuluyor, uykudan kolayca uyanıyor. Hap alan kişi de REM uykusu baskılandığı için bellek sorunları yaşıyor. 65 yaşında uykusu sağlıklı bir insan ile uykusu sağlıksız olan bir insanın belleği arasında fark oluyor. Bu ilaçlar alışkanlık olmamalı. Uzun süre kullanımda faydaları değil zararları ortaya çıkıyor.
