Yamalı bohça gibi görünen ekonomik coğrafyasına rağmen son IMF verilerine göre en hızlı büyüyen ülkelerin yarısı Afrika kıtasında. ABD Başkanı Barack Obama'nın gecikmiş Afrika gezisi dikkatleri bu kıtaya çevirdi ancak Afrika'nın uyanışı, Çin'in keşfettiği üzere, çok daha önce başladı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in geçen ay iktidara geldikten sadece iki hafta sonra gittiği ülkelere, Obama ikinci döneminde gidiyor. Çin'in Afrika ile ticareti ise 200 milyar dolara ulaşarak ABD'yi ikiye katladı.
Peki, Çin ve ABD'nin yeni mücadele arenası Afrika'da Türkiye neler yapıyor? Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı'nın ev sahipliğinde düzenlenen Abant Platformu'nda Afrika ve Türkiye'den 160 kadar akademisyen ve gazeteci, üç gün boyunca Afrika'nın uyanışını tartıştık. Son 10 yılda kıtada en çok elçilik açan ve 34 ülkeye büyükelçi seviyesinde nüfuz eden Türkiye'nin Afrika nezdindeki algısı çok olumlu. Karşılıklı ticaret hacmi ise 23 milyar dolar. Bu rakam ABD ve Çin'in çok gerisinde ancak büyüme trendi hızlı ve 2023'te 50 milyar doları hedefliyor.
Afrikalılar, Türkiye'ye pragmatik bir şekilde yeni bir alternatif olarak bakıyor. ABD büyük çaplı ekonomik çıkarlarını korumaya çalışırken demokrasi, insan hakları ve Obama'nın bu son gezisindeki gibi gay haklarına değinerek puan kaybediyor. Çin ülkelerin içişlerine karışmadan sadece ticarete odaklanıyor, hatta işlettiği madenlerdeki işçileri bile Çin'den getiriyor. Türkiye ise yarışa sonradan başlamış olsa da insani yardımı önceleyerek Afrika'da daha insani ve kalıcı bir politika izliyor.
Obama ve Şi Cinping'in Afrika gezileriyle kıyaslandığında Başbakan Erdoğan'ın Somali çıkarması çok daha anlamlı bir yerde duruyor. Karikatürize edecek olursak, Obama'nın uçağında iş adamları, Şi Cinping'in uçağında işçiler, Erdoğan'ın uçağında ise hayırseverler var ve Afrika bunun farkında.