Geçen hafta yolum Boston'a düşünce, Harvard Business School'da (HBS), 2 aylık 'İleri Yöneticilik Programı'na katılan bir Türk arkadaşım sayesinde derse katılma ve bir çok kitaba ve filme konu olan 'Shackleton Vakası'nı dinleme fırsatı buldum.
Liderlik konusunda çok önemli ipuçları veren ve özellikle girişimcilere ve üst düzey yönetici adaylarına beklenmedik bir krizde ayakta kalmanın ve başarılı olmanın yollarını anlatan bu müthiş vakayı dinleyenler arasında 5 Türk daha vardı.
Programdaki Türkler!
Daha doğrusu onlar HBS'nin 2 aylık programının öğrencileriydi. Harvard Araştırma Merkezi'nin yeni açılan İstanbul ofisinin direktörü olan arkadaşım Esel Çekin'in yanı sıra programda, Teknosa Genel Müdürü Mehmet Nane, Gantek Teknoloji Yönetim Kurulu Üyesi ve Mali İşler Başkanı Şirzat Balin, Arçelik Finansman ve Mali İşlerden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Trakya Cam'dan Reha Akçakaya ve Anadolu Cam'dan da Abdullah Kılınç vardı.
Açıkçası geçmişte Bülent Eczacıbaşı, Cem Boyner, Güler Sabancı gibi bazı iş insanlarının ya da patronların HBS'deki programlara katıldıklarını biliyorum ama giden yönetici çok hatırlamıyorum. Şimdi bu durum değişmeye başlamış. Bu güzel gelişmenin altını çizdikten sonra Shackleton Vakası ve sınıf hakkında kısa bir not düşmek istiyorum.
Dersin Hintli Hocası Ranjay Gulati müthişti öncelikle. Sınıfta soru sormadığı sanırım bir tek ben vardım ki ben de 'özel dinleyici'ydim. Sınıf üst düzey yöneticilerle doluydu.
1914 yılında İngiltere'den 28 kişilik mürettebatıyla 'Endurance' isimli gemisiyle yola çıkan İngiliz kaşif Ernest Shackleton'un Antartika'yı kutup üzerinden boydan boya geçme hedefi asla amacına ulaşamadı. Çünkü 1915'te gemisi buzullara sıkıştı. HBS'deki derste Gulati bu macerayı konu alan belgeseli de gösterdi.
Schackleton Vakası!
Gemiyi terk eden ve buzulların üzerine mürettabatıyla birlikte kamp kuran Shackleton yardım bulmak için ekibinden seçtiği 5 kişi ile Falkland Adaları'na bağlı South Georgia'ya doğru yola çıkar ve bin 300 kilometrelik yolu 16 günde tamamlamayı başarır. Ölüme en yakın oldukları günlerde dahi kimsenin umudunu kaybetmediği bu yolculukta Shackleton'un mürettebatından kimse hayatını kaybetmez. Bu zorlu ve başarısız yani Antartika'yı bir uçtan bir uca geçemeyen yolculuğu denilen o ki bugün başarılı yani Antartikayı bir uçtan bir uca geçmeyi başaranların hikayelerinden bile daha çok hatırlanıyor.
Nedeni ise, liderlik konusunda verdiği müthiş dersler. Girişimcilere ilham veren Shackleton'un hayatta kalma mücadelesi. Bu nedenle HBS'de en çok ilgi gören vakalardan biri olduğunu öğreniyorum Shackleton Vakası'nın.
Değişen koşullara karşı gösterdiği esneklik, ilk amacına hemen son verip yeni durum karşısında yeni bir strateji oluşturma, insana verdiği değer, seçtiği insanların karakteristik özellikleri yöneticiler için bir rehber niteliği taşıyor.
Özellikle işler kötüye gittiğinde beraber olduğu insanlara verdiği değer, onları her şeyin üstünde tuttuğunu gösteren tavırlarının mürettebatın hayatta kalmasının en önemli sebebi olarak gösteriliyor.
HBS'de bu derse katıldığım gün dünyanın dört bir yanındaki önemli şirketlerden gelmiş yöneticilerle de sohbet etme fırsatı da yakaladım. Bana programda Hindistan, Güney Afrika, ABD, Singapur, Çin, Avustralya, Meksika, Suudi Arabistan, Yunanistan, Dubai, Rusya ve Türkiye ekonomisini ülke vakası olarak dinlediklerini ve en çok Türkiye'den etkilendiklerini söylediler.
