Şu sıralar büyümedeki sert frene, ihracattaki düşük katma değer tartışmalarına o kadar yoğunlaştık ki sorunun kaynağından uzaklaşmaya başladık gibi geliyor bana. Merkez'in dünkü faiz tutumu bugünkü büyümeyi etkilemiş diyerek sıyrılamıyoruz işin içinden. İhracatın katma değeri artsın dileği de pratikte işe yaramıyor. Ne mi demek istiyorum?
Dün pek çok kasabın cebine gelen SMS şuydu: "Sayın müşterimiz, size özel fiyatımızı 15 liradan 15.85'e çıkardık." Geçen haftaki SMS, "14 liradan 15 liraya" tırmandırılmış fiyattan söz ediyordu. Hal böyle olunca kırmızı etin fiyatı, sistematik bir şekilde ve sinsice artırılıyor.
Peki neden? Misal son 1 yılda etin fiyatı enflasyonun kat be kat üstünde arttı ve ithalat kolaylığı da işe yaramadı. Hatırlıyorum 2011'de Ramazan öncesi bizzat Başbakan "fiyatı indirin" talimatı verdi ama Bakanlık gerekeni yapamadı, aksine yeni zam dalgası yaşadık.
Enflasyon hedefini tutturmak adına düşük büyümeye dahi katlandığımız süreçte, et fiyatlarını yukarı çekenlerin mantığını anlamak mümkün değil. Aslında anladığımız bir mantık var ve ülkeyi düşük büyümeye, orta gelir tuzağına düşüren "kurnazlığı" tanımlıyor.
Misal üreticinin aklına, karkas ağırlığını 200 kilodan 250 kiloya çıkarmanın yollarını aramak gelmiyor. Kafasının bastığı yalnızca, 200 kilogramlık karkastan alacağı parayı artırmaktan ibaret. İnovasyon yalnızca "üretmeden daha fazla kazanma" çakallığı arayışı mıdır?
Terörün çözüm sürecinde meralar yeniden hayat bulacak, hayvancılığın gelişmesine hizmet edecek. Avrupa bizden süt ithalatına gidiyor. Bütün bunların bileşkesinde hayvancılığın büyük üretici "baş"ları, daha fazla üretim yerine, daha az maldan daha çok kazanma kurnazlığını tercih ediyor.
Ziraat fakültelerinin karkas ağırlığını artırmaya yönelik gayreti bulunmuyorsa üreticinin SMS üzerinden sinsi zam kurnazlığı devam eder, gider.
Piyasa kendini dengelermiş! Düzenleyici kurumların etkinliği az ve politika geliştiricilerin vizyonu dar ise eti, dert haline getirebiliyoruz. Büyümdeki görünmez el frenini çekenler arasında bizler de varız zira...