Küresel kurallara uyumlu olarak hazırlanan yeni Ticaret Kanunu'nun iş ve şirketler dünyasına şeffaflık ve denetim getiren hükümleri, biliyorsunuz, CHP'nin "ilk önce biz verdik" diye övündüğü kanun teklifi doğrultusunda değiştirildi.
Bu değişikliklerin ardından 1926'dan beri denetlenen sermaye şirketleri adeta denetimsiz kaldı. Böylece denetlenmiş bilançoya kredi verilmesi esası ortadan kaldırılınca, KOBİ'ler tefecilerin eline düştü. Çok yüksek faizlerle kredi kullanmak zorunda kaldılar.
CHP'nin TÜSİAD ve TOBB'un emriyle yeni TTK'da yaptırdığı bu değişikliklerin KOBİ'ler başta olmak üzere şirketlere zararı kısa sürede ortaya çıkınca, şimdi TTK'nın denetimi düzenleyen 397'nci maddesine iki yeni fıkra eklenerek sermaye şirketlerinin denetimi yeniden sağlanacak. Böylece TEPAV isimli sözde araştırma kuruluşunun şirketlere 4.7 milyar lira denetim yükü getirdiğini iddia ederek CHP'ye verdiği raporun hatalı olduğu da nihayet açığa çıkmış olacak. Çünkü CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, 18 Haziran 2012 tarihli Dünya gazetesine verdiği röportajda, TEPAV raporuna dayanarak yaptırdıkları değişikliklerle övünmüştü.
Yeni TTK'yı hazırlayan Prof. Dr. Ünal Tekinalp ise yapılan değişikliklerin hatalı olduğunu ve büyük maliyet getirdiğini gönderdiği mektupta açıklamıştı.
Tekinalp TOBB'un kuruluşu TEPAV'ı işaret ederek, "bu 4.7 milyarın nasıl hesaplandığı ve rakamın doğru olup olmadığı bilinmiyor. Ancak hesap edilmeyen maliyetler var: Toplumsal maliyet ve itibar kaybı maliyeti bir yana, sermaye şirketlerine iç piyasada yüklenen ek faiz maliyeti, KOBİ'ler için çok müsait kredi sağlayan AB programlarından yeterince yararlanamama, bu imkânın adeta kapanmış olması maliyetinin yanı sıra denetlenmemiş bilançolar sebebiyle sermaye şirketlerinin ortaklarının hiçbirinin 'sınırlı sorumlu' konumunda bulunamayıp verdikleri kefalet imzaları ile sınırsız sorumlu hale gelmiş olması da ayrı ancak hiç dikkate alınmayan ve dile getirilmeyen bir diğer maliyettir" demişti.
TTK'nın yürürlüğe girmesinin ardından Tekinalp'ın haklı olduğu kısa sürede anlaşıldı zaten.
Peki gelelim yeni denetimin nasıl olacağına... Bütçe ve Plan Komisyonu'nda torba yasa tasarısına konulan maddelere göre, Kamu Gözetimi ve Denetimi Standartları Kurumu'nca belirlenecek 2 bin civarındaki anonim şirketin dışında kalan 98 bin anonim şirketin denetimi Bakanlığın hazırlayacağı yönetmelik çerçevesinde belirlenecek. Komisyondan geçen ve TTK 397'nci maddeye eklenen fıkralar şöyle:
(5) Bu maddenin dördüncü fıkrası kapsamı dışında kalan anonim şirketler ile 4572 sayılı Kanun kapsamındaki kooperatifler ve bunların bağımsız denetime tabi olmayan üst kuruluşları bu fıkra hükümlerine göre denetlenir. Denetime ilişkin usul ve esaslar ile bu fıkra uyarınca denetim yapacak denetçilerin niteliklerine, uyacakları etik ilkelere, görev ve yetkilerine, seçilmelerine, görevden alınmalarına veya ayrılmalarına; denetimin ve denetim raporlarının içeriğine, raporun genel kurula sunulmasına ilişkin hususlar Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu'nun görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Kanunun denetçinin sorumluluğuna ilişkin hükümleri, bu fıkra uyarınca denetim yapacak denetçilere de kıyasen uygulanır.
(6) Beşinci fıkra kapsamında denetime tabi olduğu halde söz konusu denetimi yaptırmayanların finansal tabloları ve yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmündedir.
Böylece KOBİ'ler ve küçük ortaklar hatta küçük tasarruf sahipleri zarara uğramaktan kurtulacaklar. Sermaye şirketleri denetimsiz kalmayacak.
Anlayacağınız, bu düzenlemenin ardından CHP'nin kaldırtmakla övündüğü şirketten para çekme yasağı, faturaya isim yazma şartı da yakında tekrar TTK'ya konacak. Türkiye'nin refahını çoğaltması için küresel kurallara uymaktan başka çaresi yok çünkü.
