Fitch geçen cuma İngiltere'nin ülke notunu "üç A"dan yani "tam bir güvenle yatırım yapabilirsiniz" seviyesinden "biraz tereddüt edin" seviyesi olan "iki A artı" seviyesine düşürdü. Bu not düşürülmesinin ardından Londra Borsası'nın ilk işlem gününde ne olacağı önem kazandı. Ve bu önemli günde Londra Borsası'nın açılışını Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan yaptı. Çağlayan'ın borsada işlemleri başlatmasının ardından hisse fiyatlarında yükselme görüldü. Kısaca İngilizler borsa açılışında Ficth'i pek dikkate almadı.
Gelelim Londra Borsası'nın özelliklerine... Londra Borsası 1694'te kuruldu, 1986'da dönemin başbakanı Margaret Thatcher finansal piyasaları serbestleştirip Londra Borsası'nı dünyanın ilk elektronik alım-satım yapılan borsasına dönüştürdü. Londra Borsası halka açık bir şirket olarak çalışıyor ve dünyanın dördüncü büyük borsası oluyor. Geçen yılın işlem hacmi 3.4 trilyon doları buldu. Londra Borsası Yönetim Kurulu Başkanı, Çağlayan'ı karşılarken yaptığı konuşmada Borsa İstanbul (BİST) ile temasta olduklarını, ileride işbirliği yapabileceklerini belirtti. Bakan Çağlayan ise BİST'de işlem gören şirketlerin toplam değerinin 309 milyar dolara ulaştığını ve 2012'de BİST'in yatırım yapılabilir borsalar arasında dünya birincisi olduğunu belirtti.
Gelelim yerli otomobil tartışmasına... Bakan Çağlayan "hangi ortamda nasıl söylendi bilmiyorum ama Mustafa Koç'un 'yerli otomobil üretmek ticari intihardır' sözlerine üzüldüm. Bu sözler moral bozuyor. Yerli oto üretecek girişimleri engelliyor. Oysa Koç Grubu Ford Otosan'dan AB ve ABD'ye otomobil ihraç ediyor. Ve bu ihracat toplam ihracatımızın yüzde 14'üne denk geliyor. Bunu başaran niye yerli oto yapmasın? Amacımız cari açığı düşürmek çünkü 20 milyar dolarlık otomobil ve otomobil yedek parçası ihraç ediyoruz. Bu ihracatın 8.5 milyar dolarını motor ve aktarma organlarını ithal etmek için kullanıyoruz. Türkiye marka yaratmalı. Nasıl Hyundai, Mercedes, Toyota deyince G.Kore, Almanya ve Japonya akla geliyorsa Türkiye de benzeri bir markaya sahip olmalı. Bizim 100 markamızın toplam değeri 30 milyar dolar ederken sadece Apple'ın marka değeri 87 milyar doları buluyor. O halde Mustafa Koç gölge etmesin" dedi.
Peki Bakan Çağlayan'ın bu değerlendirmesine Londra Borsası'nın açılışına katılan Ford Otomotiv'in Genel Müdürü Haydar Yenigün ne diyor? Yenigün "Yanlış algılanıyor. Konu yerli otomobil üretimi değil. Yerli marka yaratılması. Biz fizibilite etütlerimizi yaptık, yerli markanın fizibıl olması için o markayla yılda 400 bin otomobil satılması gerekiyor. Oysa Türkiye pazarında yılda 500 bin otomobil satılıyor. Bunun yüzde 15'ini biz satabiliyoruz. Elektrikli otomobilde de aynı sorun karşımıza çıkıyor. İhracat olmadan ve 400 bin yıllık satışı bulamadan yerli marka otomobil üretimi kârlı olmuyor. Belki 15 yıl önce bu başarılabilirdi ama şimdi durum farklı" diyor. Kısaca yerli otomobilde tartışma marka yaratma üzerinde oluyor. Yoksa yerli otomobil üretmede sorun yok. Bakan Çağlayan da konuşmasında zaten marka yaratma üzerinde durdu. Yine Bakan Çağlayan, "Türkiye dünyada 240 ülkeye ihracat yapıyor, sadece iki ülkeye ihracat yapamıyor bu iki ülkeye de bu yıl Türk malı satacağız" sözünü dün Londra'da ihracatçılardan aldı.
Anlayacağınız işler artık tersine döndü. Eskiden işadamları dünyaya açılımda önde gider, hükümetleri, siyasileri zorlayıp onların bakış açılarını genişletirlerdi. Şimdi siyasetçiler özel sektörün bakış açısını genişletmeye çalışıyorlar. "Korkak bezirgân ne uzar ne kısalır" mottosunu artık siyasetçiler işadamlarına "korkmayın büyüyün" diyerek değiştirmeye çalışıyor.
