Uzm. Dr.Sadık YILMAZ
Bebek yağlarının içeriğinde bulunan, mineraloil, sıvı parafin (paraffinum liquidum), paraffinoil, paraffinwax veya petrolatum olarak da bilinen mineral yağı aslında bir petrol türevidir. Mineral yağı; kolay üretilmesi, bolca bulunması ve ucuz olması nedeniyle bebek yağları, nemlendiriciler, duş jelleri, şampuanlar ve daha birçok kozmetik ürün yapımında 100 yılı aşkın süredir kullanılmaktadır.
Ancak son zamanlarda özellikle doğal ürünlerin gündeme gelmesi ile 'Acaba petrolden elde edilen bu mineral yağının zararlı etkileri var mıdır?' sorusu daha sık sorulur olmaktadır.
Bu konuda tartışmacılar tam anlamıyla ikiye ayrılmış durumdadır.
Bir tarafta mineral yağının kanserojen olduğunu, gözenekleri kapatarak sivilcelere neden olduğunu ve cildin yaşlanmasına neden olduğunu iddia edenlerle diğer tarafta bunun tersini savunanlar yer almaktadır.
***
Ne kadar kanserojendir? Son zamanlarda, ham petrolün rafine edilmesi ile elde edilen mineral yağı, rafine edilme şekline göre (Az, zayıf ya da çok iyi) Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından kanserojen maddeler sınıflandırmasında 2 ayrı grupta sınıflandırılmıştır.
Buna göre az ya da zayıf rafine edilen mineral yağı Grup 1 olarak, yani insanlara kanserojen etkisi olan maddeler arasında, çok iyi rafine edilen mineral yağı ise Grup 3 (yani etken, insan için kanserojen olarak sınıflandırılamaz) içinde sınıflandırılmıştır.
Birincisi daha çok sanayide kullanılırken çok iyi rafine edilen mineral yağı kozmetik alanında kullanılmaktadır.
Zaten Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA)'de bunu kozmetik kullanımlar için onaylamıştır.
Mineral yağının cildi kaplayarak hava almasını dahi azalttığını ve yaşlanmasına neden olduğunu iddia edenlerin aksine cildin nem oranını en iyi arttıran maddelerden birisi olduğunu söyleyenler de vardır. Bazı kişiler sivilcelere yol açtığını söylerken çalışmalarda bunu kanıtlayan bulgular elde edilememiştir.
***
Her ne kadar bilimsel çalışmalar mineral yağının düşünüldüğü kadar zarlı olmadığını gösterse de daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Doğal ya da bitkisel maddelerin kullanılmasını savunanlar ile mineral yağı kullanıcıları arasında tartışmalar devam edecek gibi görünmektedir.
Sonuç olarak; aslında pazarlama taktiklerine kanmadan alacağınız ürünün üzerini şöyle bir okumak ve toksikolojik, alerjik testlerin yapılmış ve sivilce yapmayan ürün olduğunu teyit etmek belki de en doğru seçim olacaktır.
