Boşanma, çiftlerin psikolojisi için bile kolay değilken, işin içinde çocuklar olunca farklı bir boyut kazanıyor. Çocuğun boşanmaya karşı vereceği tepkinin belirsizliğinden ve psikolojik etkilerinden endişe duyan anne-babalar, ilk başlarda durumu çocuktan gizleyip anlatmaktan kaçınıyor. Uzmanlar ise, bu kararın zamanında açıklanması gerektiğini belirtiyor. Boşanma sonrasında çocuğunuzla yaşayabileceğiniz sorunları en aza indirmeniz için Uzman Psikolog Sevda Sevimli Yurtseven, size 7 yol gösteriyor. Böylece onun psikolojisi bozulmadan hep birlikte boşanma sürecini en iyi şekilde atlatabilirsiniz.
- Eşleri kötülemeyin
Boşanma sürecinde ve sonrasında dikkat edilmesi gereken iki önemli nokta var: Birincisi, anne-babanın çocuğa birbirini kötülememesidir. Çünkü bu durum, boşanma sürecindeki çocuğun psikolojisini olumsuz olarak etkiler. İkincisi ise, eşlerin içinde bulunduğu psikolojik durumdur. Genellikle sorun, arkadaşlar ya da terapist yardımıyla atlatılmaya çalışılır. Anne ya da babanın bu süreçte yaşanan sorunları çocuklarıyla paylaşması, çocuğun boşanma kararını daha kolay kabullenmesine yardımcı olur.
- Yer-mekan değiştirmeyin
Anne-babaların boşanma sürecini atlatırken zorlanmaları, çocukların da psikolojisini olumsuz olarak etkiler. Çünkü onlar çevresindekilerin duygularını takip eder ve buna göre tepki verirler. Çocuğun, anne-babasının boşanma kararına vereceği tepkinin yoğunluğu, hayatındaki karmaşaya bağlıdır. Boşanma sürecinde çocuk, aynı okula gitmeli ve aynı semtte oturmaya devam etmelidir. Çocuğun günlük rutini fazla değişmemelidir. Çocukların bu durumla baş edebilmek için geliştirdikleri savunma mekanizmalarına (arkadaşlarına vurma, eşyalara zarar verme gibi şiddet içerenler hariç) müdahale etmemek, duygularıyla yüzleşmeleri için onlara zaman tanımak ve duygularını paylaşmak için cesaretlendirmek gerekir.
- Duygularıyla yüzleştirin
Anne-baba boşanma döneminde duygusal zorluk yaşarken, çocuklarının sorunlarını dinlemeye çok istekli olmayabilir. Ancak çocuğun, anne-babasının aldığı boşanma kararı döneminde de iletişim kurmaya ihtiyacı vardır. Eğer çocukların duygularıyla yüzleşmelerine izin verilmezse; depresyon, ayrılık endişesi ve kişilik sorunları ortaya çıkabilir.
- Yalnız bırakmayın
Bütün çocuklar anne-babasının ayrılığıyla birlikte üzüntü ve korku yaşar. Belirsizliğin yarattığı bu duygular, çocuğun anne ve babasını kaybedeceği düşüncesinden kaynaklanır. Annebabanın çocuğa, önceden düzenle ilgili bilgi vermesi, sık sık beraber olacağını ve onu bırakmayacağını belirtmesi ve bunu bıkmadan anlatması bu noktada önemlidir. Böylece çocuktaki, terk edilmekle ilgili endişeler yatıştırılır.
- Üzüntüsünü paylaşın
Çocuk, ailenin ayrılık kararı ile birlikte büyük bir üzüntü yaşar. Çünkü kendisini aile sistemi içinde tanımlamıştır ve dolayısıyla ailenin birlikte olduğu günleri özleyecektir. Bu nedenle, onun yaşadığı üzüntüyü görmezden gelmek doğru değildir. Ona boşanmanın her iki taraf için de sağlıklı bir karar olduğunu anlatmaya çalışarak, üzüntüsünü paylaşın.
- Suçluluk duygusuna engel olun
Anne-babası ayrılan çocukların bir diğer duygusu da öfkedir. Öfkelerini bağırarak ve kavga ederek açığa vurabilirler. Önemli olan çocukların öfkelerini olumlu ve uygun şekilde ifade etmelerine zemin hazırlamaktır. Çocuklar benmerkezci yapıdadır, etraflarındaki olaylardan sorumluluk hisseder ve suçluluk duyarlar. Boşanma durumundaki çoğu çocuk; anne-babasının boşanma nedeni olarak kendini görür. Bu nedenle anne-babanın çocukla konuşurken çok dikkatli olması gerekir. Çocuğun kendini suçlu hissetmesine neden olacak yorumlar asla yapılmamalıdır. Boşanmanın anne-babanın birlikte aldığı bir karar olduğu, onun yüzünden ayrılmadıkları tekrar tekrar söylenmelidir.
- Davranış bozukluklarına dikkat edin!
Çocuklar boşanmaya daha önceki yaşlara ait davranışlara dönerek tepki verebilirler; parmak emmek veya altını ıslatmak gibi... 1-2 ay bu durum normal sayılabilir, ancak daha fazla uzarsa uzmana başvurulması gerekir. Uyumak istememe gibi davranışlar da geliştirebilirler ve genellikle kısa sürer. Bazı çocuklar ise okula gitmek istemeyebilir, bu çok anlaşılır bir durumdur. Çünkü çocuk okula giderse, anne-babadan da ayrılmış olacaktır. Ancak bu davranışı desteklemek, ileride anne-baba ve çocuk arasında bağımlılık yaratabilir. Bazı çocuklar da yemek düzenini değiştirerek tepki verir. Çocukta fazla kilo alımı veya kilo kaybı varsa, mutlaka bir doktora danışmak gerekir.
