Türkiye'de
yaklaşık 300 bin Down sendromlu birey var. Aileleriyle birlikte düşünüldüğünde Down hemen hemen 1.5 milyona yaklaşan bir nüfusun sendromu. Down sendromluların yaşadığı sorunlardan biri de rahatça spor yapamamak. Türkiye çapında sadece 90 civarında lisanslı Down sendromlu sporcunun bulunması sorunun açık göstergesi. Bunun nedenlerinden ikisi örgütlenme ve branşlaşma konusunda yaşanan eksiklik. Türkiye'de zihinsel engellilerle ilgili spor kulüpleri Türkiye Özel Sporcular Spor Fedrasyonu (TOSSFED) çatısı altında toplanıyor. Dünyada da eski uygulama bu şekildeydi. Zamanla Down sendromluların, otistikler gibi diğer zihinsel engelli gruplar arasında kaybolup ihmal edildiği fark edildi ve birçok ülke federasyonları ayırma yoluna gitti. Örnek olarak Fransa, Almanya, İngiltere ve Portekiz gibi ülkeler gösterilebilir. Türkiye'de de bu yönde çalışmalar başladı.
YAŞAYARAK ÖĞRENDİK
Çalışmaları beden eğitimi öğretmeni Abdullah Tuncay ve bir grup gönüllü öğretmen arkadaşı sürdürüyor. Tuncay'ın bu işle ilgilenmesi manidar. Çünkü çocukluk yıllarında kekemelik sorunuyla yüzleşmiş ve kekemeliği kendi kendine çalışarak yenmiş bir isim. 1996 yılında Erciyes Üniversitesi Beden Eğitimi Bölümü'nden mezun olduktan sonra Denizli Pamukkale Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olmuş. Oradayken dahil olduğu sosyal sorumluluk projeleri onu zamanla TOSSFED başkan yardımcılığına kadar itmiş. "Bizim zamanımızda üniversitelerde böyle bir branşlaşma yoktu. Biz bir yandan öğretim üyeliği, diğer yandan öğrencilik yaptık. Ama en önemlisi dokunarak, hissederek, yaşayarak öğrendik," diyor. Tuncay zamanla özel sporcular konusunda uzmanlaşmış. Başbakanlık'ta görev yaptığı dönemde, 2006 yılında ODTÜ'de düzenlenen ve 10 üniversiteden 105 engelli üniversite öğrencisi sporcunun katıldığı Engelsiz Üniversite Spor Oyunları'nın organizasyonuna katılmış. "Engelliler için yapılan hiçbir şey bir kampanya gibi algılanmamalı. Engelsiz bireylerin sahip olduğu bütün haklara engelliler de sahip. En doğal haklarını bir lütuf gibi sunmamak gerek. Bütün mekanlar ve spor tesisleri onlara uygun hale getirilmeli. Spor yapmaları teşvik edilmeli." Tuncay, TOSSFED'de görev yaparken engelli Türk sporcular ilk kez bir uluslararası turnuvaya katılmış. Güney Afrika'da geçirdikleri 25 gün boyunca dünyanın geldiği konumu ve Türkiye'nin eksikliklerini görmüşler. Down sendromlular için ayrı bir federasyon kurulması ve onlarla özel olarak ilgilenilmesi düşüncesi de bu süreçte oluşmuş.
ANTRENÖRLER, BRANŞLAR, SPONSORLAR HAZIR
Down Sendromlular Federasyonu'nu kurmak yeterli değil. Onun içini gerektiği gibi doldurmak ve işlevsel bir şekilde çalışmasını sağlamak önemli. Bunun için bir yol haritası çıkarmışlar. Bisiklet, atletizm, bowling, bocce, masa tenisi ve yüzme branşlarının talimatlarını hazırlamışlar. Bu altı branşa dans, izcilik, futbol ve basketbolu koymak için çalışmalarını sürdürüyorlar. 12 antrenör hazır durumda. Tek eksikleri uluslararası sertifika ve bu isimleri özel eğitim konusunda uzmanlaşmış durumda olan Hollanda'ya gönderip gerekli eğitimi aldırmayı planlıyorlar. "Antrenörler, branşlar, yarışma talimatnameleri hatta sponsorlarımız hazır," diyor Abdullah Tuncay. Planları arasında önümüzdeki 21 Mart'ta 46 ülkeden down sendromlu sporcularla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı ziyaret etmek de var.
AMACIMIZ FARKINDALIK OLUŞTURMAK
Tuncay ve arkadaşları, 2011 yılının aralık ayında bir bowling turnuvası düzenleyerek çalışmalara başlamışlar. Spor kamuoyunun yakından tanıdığı Fatih Terim, Abdullah Avcı gibi birçok isimle görüşmüş ve onların desteğini almışlar. Milli sporcular İbrahim Kutluay ve Emre Aşık bu oluşumun elçisi olmayı kabul etmiş. Dünya Down Sendromlular günü olarak ilan edilen 21 Mart'ta (2012) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı mecliste ziyaret etmişler. Emine Erdoğan konuyla özel olarak ilgilenmiş. Gençlik ve Spor Bakanlığı da kendilerine destek vermiş ve yol göstermiş. "Bu faaliyetleri yapmaktaki amacımız bir farkındalık oluşturmaktı. Hem bu konuyla ilgilenmek isteyenlere hem de bu sorunu yaşayan ailelere bir adres göstermek istedik. Başlangıç için amacımıza ulaştık. Farklı şehirlerde yaptığımız etkinliklerde 1000'den fazla çocuğumuza ulaştık. Bu sayının giderek artacağını düşünüyoruz." Abdullah Tuncay bu faaliyetleri bir federasyon çatısı altında yürütmenin daha kolay ve verimli olacağı düşüncesinde. Mevzuata göre bunun gerçekleşmesi için Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın bir karar alması gerekiyor. Bu kararın alınacağı konusunda umutlu. "Tek beklentimiz bakanlığın bu yönde bir karar alması. Bu kararın devletimize hiçbir külfeti olmayacağından eminiz. Bir kuruş para talep etmeden, hiçbir maliyet yüklemeden bu federasyonu kurmamız ve yaşatmamız mümkün. Çünkü özel sektör bu konuyla yakından ilgileniyor."
