NERİH ÇATIK
Pazar
gününü aileye ve dinlenmeye ayrılan bir gün ilan eden 1906 yasasından beri bütün Fransa'da birkaç istisna dışında açık bir alışveriş merkezi ya da market yok. Mevcut yasaya göre yılda sadece bayram arifeleri öncesine denk gelen beş pazar günü dükkanlar açılabiliyor. Bu düzenlemeye alışan Fransızlar alışverişlerini haftaiçi ve cumartesi yaparak, pazar günlerini aileleri ve arkadaşlarıyla ya evlerinde ya da restoranlarda geçiriyor. İşte 100 yıllık bu tuhaf Fransız geleneği, tekrar tartışmaya açıldı. Ekonomik kriz ve sürekli artan işsizlik sebebiyle büyük markaların ve alışveriş merkezi zincirlerinin patronlarının inisiyatifiyle ABD Başkanı Barack Obama'nın seçim kampanyasının sloganına da atıfta bulunarak "Hafta sonuna evet" (Yes Weekend) adlı dev bir kampanya başlatıldı. Birçok büyük mağaza yöneticisi ve çalışanı sokaklara dökülerek "Pazar günü çalışmak istiyoruz" dedi. Birkaç büyük peraknde hırdavat mağazası da fazla mesai karşılığı çalışmayı kabul eden işçileriyle birlikte kepenk açtı ama yüklüce ceza ödemek zorunda kaldılar. Pazar günü dükkanların açık olmasını savunanlar bu çözümün tüketimi artırarak krize çare olacağına inanırken; daha çok kazanmak isteyen şirketler, ek gelire ihtiyaç duyan çalışanlar ve haftaiçi alışverişe vakti olmayan aileler de bu fikre sıcak bakıyor. Sendikalar ise bu düzenlemenin çalışanların dinlenme gününü çalacağı, pazar günü çalışmak istemeyen işçilerin de mecbur tutulacağı gerekçesiyle yasaya karşı. Pazarın tatil olmasını 'kiliseye gitme hakkı' olarak da yorumlayan Katolik Kilisesi de yasanın muhalifleri arasında.
12 PAZAR AÇIK OLABİLİR
Bir uzlaşma yol bulunabileceğini açıklayan hükümet ise bir uzman raporu hazırlattı. Raporda pazar gününün maddi zenginleşme değil, aile ve dinlenmeye ayrılan manevi bir zenginleşme olmasının temel prensip olarak kalması, ancak çalışanların da onayıyla bazı yerlerin yüksek mesai ücretlerinin ödenmesi karşılığında bayram ve özel gün arifelerinde yılda beş değil, 12 pazar açık olabileceği belirtildi. Hükümet, sendikalar ve mağaza zincirleri arasında bir orta yol bulunana dek Fransızlar cumartesi günü marketlerde uzun kuyruklar oluşturarak "Bu pazar ne yapsak acaba?" diye kara kara düşünmeye devam edecek.