Darth
Vader figürlü kol düğmeleri, Batman armalı nevresimler, Superman tişörtleri, Şimşek McQueen yatakları, Iron Man oyuncakları, Örümcek Adam çantaları... Sinemanın yarattığı ya da kitleselleştirdiği bu modern zaman mitleri malum günümüzde sadece filmlerde yaşamıyor. Çok uzun zamandır film dünyasının dışına çıktılar. Ama çıkarken de fena halde ticarileştiler. Bir alışveriş merkezine gidip etrafa alıcı gözle bir bakın, türlü türlü film kahramanlarının çeşit çeşit ürün olarak sağdan soldan size göz kırptığını görürsünüz. Tabii bu bir sonuç. Günümüzde filmler koca bir ekonomik çarkın dönmesini sağlayan anahtar görevi görüyor. Bunun için özellikle Hollywood'daki büyük stüdyolar, sadece filmlerin gişe hasılatına bel bağlamıyor. O filmin kahramanlarını her türlü ticari ürün olarak karşınıza getiriyor. Özellikle de animasyon, çizgi roman ve fantastik romanların kahramanları kullanılıyor. Bunun için bu tür bir film vizyona girerken her taraftan o filmle ilgili binlerce ürün karşımıza çıkıyor. Mesela şu aralar yer gök Batman ve Superman olmuş durumda. Çünkü THY'nin resmi sponsoru olduğu Batman v Superman: Adaletin Şafağı bu hafta vizyona girdi. Peki bu film kahramanlarının yarattığı devasa ekonominin boyutları neler, yapımcılar bu lisanslı ürünlerden ne kadar kazanıyor? Sağlam bir yere oturun ve öyle okuyun haberi, çünkü rakamlar akıl alır gibi değil!
Marka değeri 15 milyar dolar olan bir sevgi: Harry Potter
2000'li yılların fenomeni Harry Potter çılgınlığını hatırlamayan yoktur. Howard Büyücülük Okulu'nda öğrencilerinin yaşadığı maceralar öylesine sevilmişti ki, bu sevgi kitapların çıktığı ilk gün kitapevlerinde, filmlerin gösterime girdiği ilk gün ise sinema salonlarının önünde kuyruklar oluşmasına neden oluyordu. Serinin yedi kitabı sekiz filmlik bir seriye uyarlandı. Filmlerden 7.7 milyar dolarlık gişe hasılatı elde edilirken, kitapların dünya çapında 450 milyon satıldığı tahmin ediliyor. Harry Potter'in lisanslı ürünlerinden elde edilen gelirse 7.2 milyar dolar. Yazar J. K. Rowling, zamane diliyle söylersek Harry Potter ile öyle bir marka yarattı ki koca bir ekonomi oluştu. Ki bu markanın ticari değerinin 15 milyar dolar olduğu kabul ediliyor.
Dolar yumurtlayan Örümcek Adam
2000'lerin fenomeni haline gelen Örümcek Adam çılgınlığına denk gelmeyen var mıdır acaba? 1960'lardan beri hayatımızda olan bu maskeli kahramanın maceraları 2000'lerde sinemaya uyarlanınca, Örümcek Adam sevgisi bir yanardağ gibi patladı. Üç filmlik ilk seriden 2.5 milyar dolarlık gişe hasılatı elde edildi. Oyuncular, yönetmen değiştirildi ve bildik hikaye İnanılmaz Örümcek Adam adıyla yeniden karşımıza geldi. İki filmden oluşan bu yeni serinin gişe hasılatı ise 1.5 milyar dolar. Örümcek Adam'ın lisanslı ürünlerinin filmlerden çok daha fazla gelir getirdiğini tahmin etmek güç değil. Lakin elde net bir rakam yok. Ama şöyle bir örnek vererek Örümcek Adam'ın yarattığı ekonominin büyüklüğü anlatmaya çalışalım. 2013'te herhangi bir Örümcek Adam filmi vizyonda bile değilken, lisanslı ürünlerden elde edilen yıllık gelir, 1.3 milyar dolardı.
10 milyar dolarlık bir araba sevdası
Pixar'ın Arabalar/Cars animasyonunun film olarak çok parlak bir hikayesi yoktu. Ama çocuklar, Şimşek McQueen ve arkadaşlarını çok ama çok sevdi. Film vizyona girdiğinde yıl 2006'dıydı.10 yıl içinde film 10 milyar dolarlık bir ekonomi yarattı. Bu ekonominin 461 milyon dolarının gişe hasılatı olduğu düşünülürse, Aralabalar serisinin çocuklar tarafından sevgisinin ticari karşılığının yaklaşık 9.5 milyar dolar olduğu kolayca görülebilir. Ki bu veriler lisanslı ürünler için geçerli. Bir de korsan ürünler var ki, artık onun ne kadarlık bir ekonomi yarattığı bilinmiyor!
Ürünlerden gişesi kadar gelir elde edildi
Karlar Ülkesi/Frozen 2014'ün öne çıkan animasyonlarından biriydi. Disney bu filmle, beklenmedik bir şekilde 1.27 milyar dolarlık gişe hasılat elde etti. Filmin başarısı hâlâ masallara ihtiyacımız olduğunu kanıtlarken Disney'in kasasına sadece gişe geliri girmedi elbet. Yaklaşık 1 milyar dolar da lisanslı ürünlerin satışından bir gelir elde edildi.
Star Wars, 32 milyar dolarlık bir evren
Film karakterlerinin dünyasının, gişe hasılatından daha büyük getirisi olduğunu gösteren en önemli vaka Star Wars serisi. Serinin yaratıcısı George Lucas, yıllar yıllar önce Star Wars karakterlerin isim haklarını satın aldığında, sektör bunun bir ticari getirisi olacağını hiç düşünmemişti. Ama son film Star Wars: Güç Uyanıyor geçen aralıkta vizyona girmeden önce, altı filmden oluşan koskoca Star Wars evreni, 38 yılda devasa bir ekonomi yarattı. Gişe hasılatı, oyunlar, oyuncaklar, DVD satışlarından elde edilen gelirin 27 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Altı filmin gişe hasılatının 4.2 milyar dolar olduğu düşünülürse, Lucas Film'in 23 milyar doları, Star Wars'un lisanslı ürünlerinden kazandığı rahatlıkla görülebilir. Sadece oyuncaklardan dünya çapında 12 milyar dolar gelir elde edildiğini düşünebiliyor musunuz? Şaşmamak elde değil. Öte yandan Star Wars: Güç Uyanıyor, tüm dünyada efsaneyi her yönüyle yeniden diriltirken, bu evrenin ticari sınırlarını da pek tabii genişletti. Son filmin gişe hasılatıyla birlikte 5 milyar dolarlık bir ekonomi yarattığı tahmin ediliyor. Yani yedi filmlik serinin 32 milyar dolarlık bir getirisi oldu şimdiye kadar yapımcılarına.
İki filmle 9 milyar dolarlık bir ekonomi yaratıldı
Oyuncak Hikayesi/Toy Story 1995'te ilk vizyona girdiğinde çok sevilmişti. Doğruya doğru iyi bir filmdi ve o yıl 361 milyon dolar gişe hasılatı yaptı. Tabii filmin devamı geldi. 1999'da Oyuncak Hikayesi 2 vizyona girdi. Bu filmden de 485 milyon dolarlık bir gişe hasılatı elde edildi. 2010'da Oyuncak Hikayesi 3 vizyona girmeden bu iki filmin yarattığı ekonomi 9 milyar doları bulmuştu. İlk iki filmin hasılatının toplam 846 milyon dolar olduğu düşünülürse yaklaşık 8 milyar dolarlık gelirin film dışındaki ürünlerden elde edildiği kolayca görülebilir. Ki 2010'da vizyona giren Oyuncak Hikayesi 3 iki filmin yarattığı ekonominin sınırlarını daha da genişletti.
Batman'in getirisi Superman'den fazla
Batman ve Superman şimdiye kadar ayrı ayrı çıktı karşımıza. Ama 2000'ler Kara Şövalye serisi nedeniyle Superman'e göre Batman'ın daha popüler olduğu yıllardı. Üç filmlik Kara Şövalye serisinden gişede 2.3 milyar dolar hasılat elde edildi. Batman yapımcılarına, lisanslı ürünlerden ne kadar para kazandırdı bilinmiyor. Ama 2013'te Batman ürünlerinden, ki bir Batman filmi gündemde değildi o yıl, yaklaşık 500 milyon dolar gelir elde edildi. Supermen cephesindeyse durum biraz farklı. 2006'daki Superman Dönüyor çok başarılı olmayınca en eski süper kahramanın yıldızı pek parlayamadı. Yıldızının parlaması için 2013'te Man of Steel'in vizyona girmesi gerekiyordu. Film 668 milyon dolar gişe hasılatı yaptı. Lisanslı ürünlerindense o yıl 300 milyon dolara yakın bir gelir elde edildi. Şimdi iki kahraman bir arada ve ikisi güçlerini birleştirince lisanslı ürünlerin satışında patlama yapmasına şaşmamak gerek.
Sadece oyuncakları 1 milyar dolar
Marvel kahramanlarının bir para makinesi olmadığını kim söyleyebilir? Iron Man, Kaptan Amerika, Thor, Hulk... Hepsi kendi solo maceralarını sinemada yaşadılar ama bir araya gelip Yenilmez'ler olarak ortak düşmanla da mücadele ettiler, ki etmeye de devam ediyorlar. 2008'de Iron Man'in maceralarının başlaması sonrasında, Kaptan Amerika, Thor, Yenilmezler serisinin devreye girmesiyle dokuz filmden elde edilen gişe hasılatı 8.5 milyara dolara ulaştı. Marvel dünyasının gişe hasılatı dışında ne kadarlık bir ekonomi yarattığı bilinmiyor. Ama bu ekonominin büyüklüğünü anlamamız için elimizde bir veri var. 2014'te bu kahramanların sadece oyuncaklarından 1 milyar dolarlık gelir elde edildi. Gerisini siz düşünün!
