Bayram benim çocukluğumda da tatil demekti. Ama tatil olmasının yanı sıra başka anlamlar taşırdı. Dini ve milli bayramların anlamları farklıydı. Tatilin yanı sıra her bayramın bir töreni, bir geleneği olurdu. Bayram harçlıklarının biriktirilmesiyle kavuşulan istekler birçok erişkin tarafından unutulmamıştır. Bana gelen çocuklara tatilde ne yapacaklarını sorduğum zaman ilk akıllarına gelen bir yerlere gitmek oluyor. Bayramı tatil yerine gitmek olarak öğrenen çocuklar gibi, aile büyükleri başka şehirlerde yaşadığı için onları ziyarete gitmek olarak düşünenler de var. Tüm değişime rağmen bayramlık alışverişine çıkarılan çocuklar, ev gezmesine gidenler, hatta bayram harçlığı alanlar var. Bayram kelimesini birçok deyimde keyifli zaman olarak kullanıyoruz. Şarkıda "Hayat bayram olsa" ile anlatılan tatil değil.
Kısacası şehirleşme, yaşam koşulları, değişimler, nedenleri farklı olsa da çocukların bayramı mutluluk olarak kabul etmelerini engelleyemiyor. Bugün Kurban Bayramı'nın ilk günü. Bu dört gün boyunca maddi gücü olanlar kurban kesecekler. Oysa bu süreci doğru yönetemediğimiz zaman bayram çocuklar için bir neşe ve mutluluk kaynağı olmaktan çıkmakta. Aksine onları korkutan, birçok psikolojik sorunun başlamasına yol açan bir dönem olmakta. Korku veren, sağlığı bozan bir duruma da bayram demek zorlaşır.
Bu bayramın çocukların sağlığını bozmadan, onları olumsuz etkilemeden gerçekten bayram olması için yapılabilecek şeyler var.
ÇOCUKTA TRAVMA OLUŞABİLİR
Biraz düşünürseniz aklınıza birçok öykü gelecektir. Bahçede beslediği, sevdiği kuzusu, koyunu kurbanlık oldu diye üzülen çocukların hikayeleri anlatılır. Oysa gerçekte kurban kesimi çocukları üzüntüden çok daha fazla etkiler. Gözleri önünde kurban kesilen, kimi zaman kanları alınlarına sürülen ve hatta eline bıçak verilip kesime katılmak zorunda bırakılan çocuklarda çeşitli sorunlar ortaya çıkar. Uyku bozuklukları, korkular, güvensizlikler, gece işemeleri ve rüyalara giren kurban sahneleri travmanın belirtileridir. Çocuğun kurbanla ilişkisini yaşa uygun düzenlemek gerekir. Öncelikle kurbanın niçin kesildiğinin öyküsü bile 12 yaş altı için korkutucu olabilir. Anlatım çocuğun yaşına göre yapılmalıdır. Kesim için ayrılmış özel yerler kullanılmalı, bu özel alanlara çocuklar getirilmemelidir. Kurban kesiminin çocuklara izlettirilmesinin birçok zararı olacaktır. Ayrıca bayramı kanla, dehşetle bir tutmaları, çocuklarda bayram algısının bozulmasına, bayramın neşe yerine hüzün, mutluluk yerine dehşet ile özdeşleşmesine neden olacaktır.
Çocuklar bayramlara anlamları ailelerinden öğrenerek verirler. Eğer bu kadar çok çocuk bayramda ne yapacaksın sorusuna "Ailemle zaman geçireceğim, paylaşacağım" yanıtı vermiyorsa tekrar düşünmek gerekir. Bayram ya da başka nedenle özellikle çalışanların elde ettikleri bu tatilleri çocuklarıyla, onların yararına ve gelişimlerine katkıda bulunacak şekilde geçirdiklerinde çocuklar için bayram gerçekten anlamlı olacaktır. Herkese sevgi, barış, anlayış, huzur ve sağlık dolu keyifli bayramlar dilerim.
