Türkiye’de Suyun Yüzde 70’i Tarımda Harcanıyor

Dünya Su Günü nedeniyle açıklama yapan Avrupa Birliği’nde Tüm Tüketicileri Koruma Derneği (TTKD) Başkanı Mehmet Barak, Türkiye’de tüketilen suyun yüzde 70 gibi önemli bir kısmının tarımsal sulamada harcandığını bildirdi.
Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (DEDAŞ) tarafından dağıtım hizmeti verilen 6 ilde yaklaşık 30 bin tarımsal sulama trafosu bulunduğu biliniyor. En küçüğü 250 kilovat gücünde olan bu trafolar ile toplam abone sayısının sadece yüzde 2 kadarını oluşturan tarımsal sulama aboneleri, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak illerinde kullanılan yıllık yaklaşık 20 milyar kWh elektriğin ise 4 milyar kWh’lik kısmını tüketiyor. Özellikle Şanlıurfa ve Mardin’de tarım arazilerine konulan güçlü motopomplar ile 500-600 metre derinden yeraltı kaynak suyu çekilerek, bu su ile pamuk ve mısır ekili olan tarım arazileri sulanıyor.
YAĞMUR ALTINDA DAHİ KAYNAK SUYU İLE SULAMA YAPILIYOR
Tarımsal sulamada kullanılan elektriğin yüzde 95’i bedel ödenmeden, kaçak olarak tüketiliyor. Motopompu çalıştıran elektriğe bedel ödemeyen çiftçiler, yeraltı suyu ile yaptıkları suyu ise israf boyutunda kullanarak, yaşanabilecek ekolojik felakete davetiye çıkarıyorlar. Bedel ödenmeyen elektrikle çıkarılan suyla yapılan tarımsal sulamada israfın boyutunu ise yağmur altında bu şekilde yapılan sulama görüntüleri açıkça ortaya koyuyor. Şanlıurfa’nın Akçakale ve Viranşehir ilçelerinde yağan yağmurda dahi, yeraltından çekilen kaynak su ile arazilerin sulanmasına ilişkin görüntüler, kameralara da yansıdı. Bunun nedeninin de kaynak suyu gibi, bunu çekmek için motopomplarda kullanılan elektrik için de bedel ödememesi olduğu ileri sürülüyor.
TTKD Başkanı Mehmet Barak, 22 Mart Dünya Su günü nedeniyle, bilinçsizce yapılan tarımsal sulama nedeniyle tükenen yeraltı su kaynaklarına dikkat çekmek için bir açıklama yaptı. Barak, “Su en temel insan hakkıdır. Yine parayla satılan kamusal bir üründür. Bu ürünün kullanımında tüketiciye büyük sorumluluk düşmektedir. World Resources Institute adlı kurumun araştırmasına göre, 2030 yılında Türkiye ve Ortadoğu bölgesi su sıkıntısı çekecek. Türkiye’de tüketilen suyun yüzde 70’inin tarımda harcandığını biliyoruz. Türkiye’de hala Güneydoğu Anadolu gibi bölgelerimizde salma sulama ile tam anlamıyla hem su kaynakları hem de toprak katlediliyor. Konya ovasında bilinçsiz sulama sonucunda toprağın nasıl çölleştiği kamu kurumları tarafından açıklandı. Daha büyük tehlike Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde söz konusu. Yapılan araştırmalar Güneydoğu’daki Şanlıurfa, Mardin gibi illerde 500-600 metre derinliklerden su çekilerek, en değerli kaynak sularının tarımsal sulamada tüketildiği işaret ediyor. Oysa 50-100 metrenin altındaki kaynak suları ancak içme suyu olarak kullanılabilecek kadar değerlidir” dedi.
“MEVCUT DURUM SÜRERSE 15 YILA KADAR FELAKET YAŞANIR”
TTKD Başkanı Barak, söz konusu bölgede üretilen tarım ürünlerinin en fazla su gerektiren ürünler olduğuna dikkat çekerek, “Doğru sulama ile bu bölgemizde tarımda kullanılan su miktarı, 4’te bire kadar düşürülebilir. Eğer bölgemizde mevcut sulama devam ederse, 15 yıla kadar hem içme suyu anlamında, hem de tarım yapılabilen toprağı anlamında büyük bir felaket söz konusu olabilir” diye konuştu.
“BİLİNÇSİZ SULAMA, HALKIN İÇME SUYU HAKKINI TEHDİT EDİYOR”
Barak, geniş arazileri olan büyük çiftçiler tarafından elektrik için bedel ödenmemesinden dolayı bilinçsizce yapılan tarımsal sulama nedeniyle, bölgedeki yeraltı su kaynaklarının kurutulduğuna da değindi. Mehmet Barak, böylece bölge insanının içme suyu hakkının gasp edildiğini de savundu.
Bölgede bilinçsiz sulama nedeniyle çok değerli tarım arazilerinin çölleşme tehdidi altında olduğunun altını da çizen TTKD Başkanı Barak, “Dünya Su Günü münasebetiyle bütün vatandaşlarımızın kendi su hakkı konusunda bilinçli olmaya çağırıyorum” şeklinde konuştu.