İzmir Tüp Bebek Laparoskopi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Fatih Şendağ ile geçtiğimiz aylarda Amerika'ya canlı yayınla robot ile rahim ameliyatı yapmasının ardından sohbet etme imkanı yakaladım. Bu ameliyatın ardından dünyanın her yerinden, tüm otoritelerden tebrik mesajları alan Şendağ, başarılı çalışmalarını, idealleri, süregelen projelerini Egeli Sabah'a anlattı.
Tıp mesleğini seçme sebebiniz nedir?
Çocukluğumdan beri doktor olmak hayalimdi. Ailemde doktor yoktu ama, onlar da, özellikle babam çok istiyordu. İlkokul, ortaokul, lise hayatım hep birinci olarak geçti. Liseden sonra Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni kazandım. Orayı da yine birincilikle bitirdim. Sonra yükseltme sınavına girdim ve Ege Üniversitesi Kadın Doğumu kazandım. Adana'ya dönmeyi düşünüyordum ama Ege Üniversitesi'nden "Kariyere kalmak ister misiniz?" diye teklif geldi. Hedefimde hep başarılı bir kariyer vardı. Böyle bir teklif alınca İzmir'de kaldım.
Profesörlük adımlarını nasıl ilerlediniz, zorluk yaşadınız mı?
Tabii ki böyle bir şey yok. Herkes gibi kadın doğum uzmanı oluyorsunuz ama hayalinizde başka şeyler oluşuyor. Profesörler görüyorsunuz, örnek alıyorsunuz. Kongrelere gidiyorsunuz, bazı insanlardan etkileniyorsunuz. Sonra hayal ediyorsunuz. Kendinizi onların yerine koyuyorsunuz ve diyorsunuz ki, "Acaba bir gün ben de o noktaya gelebilir miyim? Ben de bir gün böyle konferans verebilir miyim?" diye... Bana da Ege Üniversitesi'nde böyle bir şans tanındı ve kaldım. Tabii kadın doğumu seçtiyseniz, hayat biçiminizi tamamen değişir. Gece gündüz çalışacaksın, çağırılacaksın ve telefonunu kapatamazsın. Tatili 2-3 gün yapabilirsin. Kadın doğumcusu olduktan sonra sizin kendinize ayıracağınız zaman çok az olur.
Buna rağmen evlenmişsiniz ve çocuğunuz var. Eşiniz de mi meslektaşınız?
Eşim tüp bebekte embriyolog. Kendisi de Türkiye'deki ilk tüp bebeği yapan ekip içerisinde olan biriydi. Onunla üniversitede tanıştık, asistanlığımın son yılında evlendik. Uzman olduktan sonrada ilk çocuğumuz oldu. 1998'de Çağan doğdu. 2003'te de kızım İpek doğdu.
Akademisyensiniz ayrıca, bu da bir tercih mi?
Normal kadın doğum uzmanı olarak devam edebilirdim ama hep bilim adamı olmak, en iyisi olmak, daha da iyi olmak istedim. Hayatım boyunca hiç ikinci olmadım. Bu yüzden daha yüksek hedeflere gidiyorsunuz. Mesleğinde en iyi olmak nerede İzmir'de, nerede Türkiye'de, nerede Avrupa'da, nerede Amerika'da, nerede dünyada en iyi olmak diye hedef çoğalır gider. Ben de hedefler koyan bir insanım. Bir yere gitmek istersiniz bir şeyler yaparsınız ama sizden öncekini geçmeniz gerekir. Kendi hocanız bile iyi gözle bakmayabilir. Engeller koyabilir. Tabii ki engeller oldu. Engeller, dikenli gül bahçesinden geçmek zorundasınız. Ordan geçerken dikenler size batıcak, sizi çizicek, sizin canınız yanıcak ve şu soruyu sorucaksınız "Buna değer mi? Devam edeyim mi? Durayım mı?" Burada sizin iradeniz ortaya çıkıcak. Eğer kararlıysanız, inatçıysanız, hırslıysanız, çok çalışıyorsanız bu bahçenin sonuna kadar gidersiniz.
EĞİTİM ÇOK ÖNEMLİ
Yurtdışından kariyer teklifleri geldi mi?
Gelmedi. Bazı anlarda "Türkiye'de ne kadar değerli olduğunuzu, üniversitenizde size nasıl bakıldığını, birime ne kadar değer verildiğini" düşünüyorsunuz. İdealist bir insanım. Bugüne kadar Türkiye'de birçok ilki yaptım. Eğitime çok büyük gönül vermiş bir insanım. Önemli tekniklerden biri olan kapalı ameliyat tekniğinin Türkiye'de yaygınlaşması için gecemi gündüzüme katıyorum. Şu an bu konudaki derneğin başkanıyım. Uluslararası platformda mücadele ediyorum. Türkiye'de diğer kadın doğum hekimlerinin bunu öğrenmesi ve 5 bin kadın doğum hekimi var ama yüzde kaçı bu tekniği biliyor? Kadınlar için son derece önemli ve faydalı bir teknik. O zaman neden açık cerrahi yapalım. Kapalının sayısını eğitimle artıralım. Kapalı ameliyatlarla ilgili eğitim veren çok az insan var. Bir eğitim programı oluşturdum 2008 yılında ve hala Türkiye'nin tek eğitim programıdır. Yılda 3 defa Ege Üniversitesi'nde eğitim veriyorum. 5 kadın doğum uzmanı Türkiye'nin her yerinden geliyor. Balkanlardan, Ortadoğu'dan, Azerbaycan'dan gelmeye başladılar.
Şu anda tüp bebekte İzmir'de gelinen nokta nedir?
Asistanlığımın son döneminde tüp bebek alanında çok uğraştım. Uzmanlığımın ilk yılları da öyle geçti. Daha sonra tüp bebek alanında engeller çıkınca laparoskopi alanına döndüm. Kapalı ameliyat tekniklerinde kendimi geliştirdim. Şimdi Ege Üniversitesi kadın doğum laparoskopi ve robotik cerrahide bilinen bir merkez haline geldi. Çünkü insan kendi kurumuyla birlikte yükselmelidir. Tek başına değil bir ekip işiyle yapmalıdır.
YENİ SİSTEMDE PEK ÇOK SIR VAR
Son yaptığınız canlı rahim ameliyatı fikri nasıl doğdu?
Tabii ki bu yılların birikimi sonrası ortaya çıktı. Bu işe başladım 1998-2000'li yıllardan itibaren bununla ilgili çalışıyor, kendimi geliştiriyordum. Sonra yavaş yavaş uluslararası platformda tanınmaya başladım. 2009 yılında Türkiye'de ilk tek delikten laparaskobik yolla rahim alınması ameliyatı yaptım. O zaman dünyada en iyiydim. Sonrasında uluslararası konferansları Türkiye'ye getirdim. 2011'de ilk uluslararası konferans yaptık. 2013'de ilk Orta Doğu konferansını gerçekleştirdik. Bunların öncülüklerini yaptım. 2012 yılında 4 yıllık uğraş sonucu Ege Üniversitesi'ne robot alındı ve okulda çalışmaya başladım. Akabinde Türkiye'deki ilk robot programlarını başlattım. Bu yeni teknolojide çözülmemiş pek çok sır var. Herkes merak ediyor tabii.
Bu yaptığınız kapalı ameliyatın bir kadına ne gibi faydaları oluyor?
Kadınlar neden tercih etmeli? İster robot olsun, ister laparoskopi olsun hepsinde kapalı ameliyat. Sonuçta bayan için önemli olan nedir? Vücudunda kesik yok. Küçük deliklerde ameliyat yapıyorsunuz. Estetik olarak bu iyi bir şey. Ameliyat sonrası hemen ayağa kalkıyorsunuz. Onun dışında ağrınız az oluyor. Açıkla kapalı ameliyat olan kişi çok net ayırt edilebilir. Bunu yaptırmak için büyük bütçeler gerekmiyor. Robotla ameliyat için üniversitelerde 4 bin lira fark var. Baktığınızda fiyatlar göre oldukça iyi.
